Saudische rechtbank veroordeelt vijf mensen ter dood wegens moord op Khashoggi
Een rechtbank in Saudi-Arabië heeft vijf mensen ter dood veroordeeld wegens de moord op de dissidente journalist Jamal Khashoggi op het Saudische consulaat in Istanbul. Drie anderen kregen jarenlange gevangenisstraffen. Maar de man die gezien wordt als het brein achter de operatie gaat vrijuit.
Khashoggi, die de Saudische autoriteiten ergerde met de kritische columns die hij voor The Washington Post schreef, werd vorig jaar vermoord toen hij het Saudische consulaat in Istanbul bezocht om papieren te krijgen voor zijn aanstaande huwelijk. Zijn Turkse verloofde zat buiten het gebouw te wachten, uit vrees dat er iets met hem zou gebeuren. Uiteindelijk sloeg zij alarm toen Khashoggi niet meer naar buiten kwam. Later bleek dat een team uit Saudi-Arabië hem had omgebracht en in stukken had gezaagd.
Lees
Geluidsband onthult laatste woorden Jamal Khashoggi: ‘Ik heb astma, doe het niet, je laat me stikken’
Opmerkelijk was dat Saud al-Qahtani, een vertrouweling en adviseur van de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman, vrijuit gaat. Volgens openbaar aanklager Shalaan al-Shalaan is er een onderzoek tegen hem ingesteld, maar was er geen aanleiding om hem aan te klagen. Qathani werd eerder dit jaar door VN-rapporteur Agnès Callamard aangewezen als het vermoedelijke brein achter de operatie om Khashoggi uit de weg te ruimen. Ook de Saudische consul in Istanbul werd vrijgesproken.
Callamard hekelde de uitkomst van het proces. “Het komt hierop neer: de huurmoordenaars worden ter dood veroordeeld. Maar de bedenkers van het plan gaan vrijuit”, schamperde zij op Twitter. Ook Christophe Deloire, het hoofd van de organisatie Reporters Without Borders had felle kritiek: “Als de Saudiërs vijf mensen ter dood veroordelen, vrezen wij dat ze hen op die manier het zwijgen proberen op te leggen en de waarheid proberen te verhullen.”
In haar rapport over de zaak concludeerde Callamard dat er geloofwaardig bewijs is dat kroonprins Mohammed bin Salman en andere hoge functionarissen verantwoordelijk zijn voor de moord op Khashoggi. Zij baseerde zich onder meer op geluidsopnamen die zij van de Turkse autoriteiten had gekregen. Daarop is te horen hoe de leden van het team dat speciaal uit Saudi-Arabië was overgevlogen de journalist ombrengen. Vervolgens wordt zijn lijk in stukjes gezaagd onder leiding van Salah al-Tubaigy, een patholoog-anatoom van het Saudische ministerie van Binnenlandse Zaken.
De moord op Khashoggi wierp een smet op de reputatie van kroonprins Mohammed bin Salman, die zich juist aan de wereld probeerde te presenteren als een hervormer die zijn land een nieuw tijdperk zou binnenleiden. Ook de Amerikaanse inlichtingendienst CIA was er volgens The Washington Post van overtuigd dat MbS, zoals de kroonprins bekend staat, zelf opdracht had gegeven tot de moord.
VN vraagt opnieuw ‘onafhankelijk en onpartijdig’ onderzoek
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, roept opnieuw op tot een “onafhankelijk en onpartijdig” onderzoek naar de moord op Jamal Khashoggi. “De secretaris-generaal blijft de nood aan een onafhankelijk en onpartijdig onderzoek benadrukken”, aldus een woordvoerder. Daarbij moet grondig gekeken worden naar mensenrechtenschendingen.
Schoonmakers
Na de moord op Khashoggi kwam er een team schoonmakers over uit Saudi-Arabië dat kennelijk de opdracht had de sporen van de gruwelijke misdaad uit te wissen. Aanvankelijk beweerden de Saudische autoriteiten dat Khashoggi het consulaat had verlaten, maar toen beelden van bewakingscamera’s uitwezen dat dit niet het geval was, gaven ze toe dat hij bij een worsteling was omgekomen.
Toen bleek dat de Turkse autoriteiten over geluidsopnamen van de moord beschikten, gooiden de Saudische autoriteiten het over een andere boeg en beweerden zij dat de moordenaars op eigen houtje opereerden. Helena Kennedy, een Britse advocaat die de 45 minuten geluidsopnamen van de Turken beluisterde in het kader van het onderzoek van VN-rapporteur Callamard, zei dat te horen viel hoe de leden van het moordteam zaten te lachen terwijl ze op Khashoggi wachtten. “Ze wisten dat hij eraan kwam en dat hij zou worden vermoord en in stukjes zou worden gezaagd”, vertelde ze tegenover de BBC. Ze hoorde ook de angst in de stem van Khashoggi, toen die doorkreeg wat ze met hem van plan waren. “De rillingen lopen over je lijf.”
De affaire was ook pijnlijk voor Amerikaans president Trump die de Saudische kroonprins ziet als een cruciale bondgenoot in de krachtmeting met Iran. De Amerikaanse president veroordeelde de moord, maar weigerde af te zien van lucratieve wapencontracten met Saudi-Arabië. “Als we die contracten dwaas genoeg annuleren, dan zouden Rusland en China daar enorm van profiteren. Dat zou een geweldig cadeautje van de VS voor hen zijn.”