‘Islamitische Staat steekt weer de kop op in Syrië, Irak en Afghanistan’
Terreurgroep Islamitische Staat (IS) steekt opnieuw de kop op in Irak, Syrië en Afghanistan. Daarvoor waarschuwen Koerdische, Amerikaanse en Russische veiligheidsdiensten. Volgens een Koerdische inlichtingenchef is Islamitische Staat in Irak sterker dan Al-Qaida.
Tegenover de BBC vertelde Lahur Talabany, het hoofd van de Koerdische Zanyari veiligheidsdienst, dat IS het afgelopen jaar druk bezig is geweest zich te hergroeperen. De terreurgroep leek verslagen in Irak na de val van haar voornaamste bolwerk Mosul. Daar riep IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi in 2014 het kalifaat uit. Hij werd in oktober door Amerikaanse commando’s gedood bij een aanval op zijn schuilplaats in het noorden van Syrië.
IS beschikt volgens Talabany weer over meer geld, zodat de terreurgroep meer voertuigen, wapens en andere apparatuur kan kopen. Maar IS is ook tactisch slimmer geworden. “Het is moeilijk om hen te verjagen. Ze lijken een soort opgevoerde Al-Qaida.” Maandag kwamen twee Iraakse militairen om bij een aanslag met een autobom in de westelijke provincie Anbar, tot voor kort nog een van de bolwerken van IS.
Anders dan onder al-Baghdadi proberen de IS-strijders in Irak nu niet gebieden in handen te krijgen, omdat ze vrezen dat ze dan een doelwit zullen worden. Volgens Talabany houden ze zich schuil in het Hamrin-gebergte, van waaruit ze aanvallen doen op Iraakse veiligheidstroepen. Ze zouden recentelijk ook versterking hebben gekregen van ruim honderd strijders die vanuit Syrië de grens zijn overgestoken.
Politieke onrust
De Koerden schatten dat IS op zo’n vier- tot vijfduizend strijders kan rekenen in Irak. Ze opereren vooral in het niemandsland tussen Koerdistan in het noorden van Irak en het gebied dat onder controle staat van de Iraakse veiligheidstroepen. Ook de Amerikaanse militaire inlichtingendienst (DIA) waarschuwde onlangs dat de Iraakse veiligheidstroepen onvoldoende mensen hebben om de dunbevolkte gebieden te beheersen of de IS-strijders uit de bergen te verjagen.
De terreurgroep spint ook garen bij de politieke onrust in de hoofdstad Baghdad, waar betogers al weken demonstreren tegen het wanbeleid van de Iraakse regering en de invloed van Iran.
De DIA constateerde ook dat Islamitische Staat in Syrië heeft geprofiteerd van de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit het gebied dat hun Koerdische bondgenoten van de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) in handen hadden langs de grens met Turkije. Het Turkse leger trok daarop het gebied binnen om een bufferzone tegen de Koerden te vormen. Daardoor raakten die volgens de DIA minder gemotiveerd om hun strijd tegen de resten van IS voort te zetten. Tegelijkertijd vertonen ook de Turkse troepen en de door hen gesteunde Syrische rebellengroepen weinig animo om IS aan te pakken.
De chef van de Russische veiligheidsraad Nikolaj Patroesjev waarschuwde eerder deze maand dat IS bezig is op te rukken in het noorden van Afghanistan. De terreurgroep zou daar ongeveer tweeduizend strijders hebben. Volgens Patroesjev zijn de IS-strijders erop uit een ‘Groot Khorasan’ te vestigen in Afghanistan en de Centraal-Aziatische staten. Vanuit die landen vertrokken duizenden jihadisten naar Irak en Syrië om zich bij Islamitische Staat aan te sluiten. Khorasan verwijst naar een rijk dat zich vroeger van het noorden van Iran via Afghanistan tot Centraal-Azië uitstrekte.
De Russische veiligheidsdiensten schatten dat IS in Afghanistan nog over zo’n vierduizend strijders kan beschikken, voornamelijk in de oostelijke provincies langs de grens met Pakistan. Volgens Patroesjev druppelen via Pakistan IS-strijders binnen die uit Irak en Syrië zijn gevlucht na de ineenstorting van het kalifaat.