Direct naar artikelinhoud
Eenzaamheid

‘Soms denk ik: die is hier toch binnen een maand weg’: tijdelijke werknemers zijn vaker eenzaam

Volgens onderzoekers moeten we ons ervan bewust zijn dat de trend om meer met tijdelijke contracten te werken tot meer eenzaamheid op het werk kan leiden.Beeld Getty Images

Tijdelijke werknemers kampen vaker met eenzaamheid op de werkvloer dan hun vaste collega’s. Dat blijkt uit nieuw UGent-onderzoek bij zo’n 1.350 Vlamingen. ‘Soms denk ik wel eens: die is hier toch binnen een maand weg.’

en

De aandacht voor mensen die kampen met eenzaamheid beperkt zich niet meer tot een warme actie tijdens de eindejaarsperiode. En de eenzaamheid beperkt zich dan weer niet tot de huiskamers, trouwens: met de stelling ‘Niemand op de werkvloer kent me echt’ gaat liefst een op de acht Vlaamse werknemers akkoord. Dat blijkt uit een nieuw UGent-onderzoek waarbij zo’n 1.350 Vlaamse werknemers werden bevraagd. De opvallendste conclusie: bij tijdelijke werknemers spelen gevoelens van eenzaamheid vaker op dan bij vaste werknemers. 

“In de wetenschappelijke literatuur waren daarvoor al indicaties, maar de harde bewijzen ontbraken”, zegt onderzoekster Eline Moens van de vakgroep Economie. Het verschil is volgens haar niet ‘onrustwekkend groot’, maar wel significant. Bovendien spelen die gevoelens duidelijk een rol in de lagere jobtevredenheid bij tijdelijke contracten.

Naar oorzakelijke verbanden is in het onderzoek niet gepolst. Zeggen dat de gevoelens van eenzaamheid ‘door’ het tijdelijke contract zijn veroorzaakt, kan dus niet. Maar intuïtief is die brug niet ver, geven de onderzoekers aan. “Je zou kunnen denken dat vaste werknemers minder energie investeren in iemand die minder lang blijft”, zegt Moens. Of omgekeerd: de tijdelijke werknemer heeft weinig zin om zich te ‘hechten’ aan collega’s.

Het tijdelijke statuut lijkt in die zin een soort selffulfilling prophecy. “Uitzendkrachten of stagiairs komen hier aan de lopende band toe, en ja, dan denk je weleens: ‘Die gaat hier toch maar een maand zijn’”, geeft Lisa* toe, die na een lange interimperiode nu als vast werknemer aan de slag is bij een Vlaams mediabedrijf. “Zelf heb ik daar weinig last van gehad, misschien omdat ik nogal assertief ben. Maar ik merk wel dat sommige tijdelijke krachten wat uit het oog verloren worden, in die mate dat ik soms niet eens een naam onthoud. Dat is best wel confronterend.”

Voor eenzaamheidsexpert Luc Goossens (KU Leuven) is de samenhang alvast geen verrassing, maar eerder een logisch voortvloeisel van de definitie van eenzaamheid. “Het gaat namelijk over de negatieve gevoelens die ontstaan als we niet uit onze sociale relaties halen wat we ervan verwachten. Tijdelijke werknemers kennen collega’s nu eenmaal minder goed. Dan geven die relaties veelal ook minder voldoening.”

Keerzijde

Volgens de onderzoekers moeten we ons ervan bewust zijn dat de trend om meer met tijdelijke contracten te werken tot meer eenzaamheid op het werk kan leiden. Eurostat-cijfers tonen dat het aandeel ‘tijdelijke werknemers’ in ons land de voorbije vijf jaar is gestegen van 8 naar 10 procent, en een studie van de Nationale Bank wees deze zomer uit dat in België bijna een op de vier tijdelijke arbeidscontracten wordt gesloten voor minder dan een maand.

Het is niet zo dat flexibele contracten helemaal op de schop moeten, zegt arbeidseconoom Stijn Baert (UGent), die samen met Elsy Verhofstadt en Luc Van Ootegem het onderzoek begeleidde. “De voordelen van flexibele contracten zijn duidelijk: een werkgever zal zich sneller durven engageren om iemand aan te werven. Dit onderzoek geeft aan dat er aan de werknemerszijde echter een keerzijde kan zijn op psychosociaal vlak. Al blijven de maatschappelijke kosten daarvan moeilijk te berekenen.”

*Lisa is een gefingeerde naam