Vlaamse film kent (alweer) teleurstellend jaar in de bioscoop

De Vlaamse cinema blijft heen en weer schommelen als het op bezoekcijfers aankomt. Zo was 2017 een absoluut dieptepunt, met nauwelijks 1.693.498 bezoekers voor Vlaamse films. In 2018 werd, dankzij het succes van ‘Patser’ (366.113 bezoekers), ‘Niet schieten!’ (357.283), ‘FC De Kampioenen 3: Forever’ (286.333) en ‘Girl’ (249.025) een stevige remonte ingezet, maar 2019 markeert alweer een stevige terugval.

Op het totaal aantal bezoekers voor Vlaamse films het afgelopen jaar is het nog wachten, maar de vierde Kampioenen-film, ‘Viva Boma!’, is met voorlopig 170.000 bezoekers nu al de best bezochte film van het afgelopen jaar. Over een week zou het aantal bezoekers tussen de 275.000 en 300.000 moeten liggen. Ook ‘Torpedo’, met zo’n 100.000 bezoekers, mag zich een succes noemen. Maar ‘De Patrick’ presteert met 28.264 bezoekers onder de verwachtingen. Arthousefilm ‘The Best of Dorien B.’ mikte op 40.000 toeschouwers, maar haalt de grens van de 5.000 niet.

“In vergelijking met 2018 was dit een moeilijk jaar”, zegt Erwin Provoost, intendant van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF). “Enkele titels hebben het minder goed gedaan dan gehoopt.” Het is moeilijk om de vinger op de wonde te leggen en een heldere verklaring te bieden voor die terugval, klinkt het. “Je hebt altijd goede en slechte jaren”, vindt Dries Phlypo van A Private View, dat ‘The Best of Dorien B.’ produceerde. “Een of twee heel succesvolle films kunnen soms het verschil maken.” Provoost sluit zich daarbij aan. “Daarom is het interessanter om het totaal van drie jaar samen te bekijken. Dan zijn er toch een paar uitschieters.”

Provoost heeft het over de succesverhalen van vorig jaar. Maar ‘Patser’, ‘Niet schieten!’ en ‘Girl’ hadden een gemiddeld budget van 2,5 miljoen euro, tegenover gemiddeld 108 miljoen euro voor de andere goed scorende, buitenlandse films. “Dat toont dat de strijd ongelijk is. Het wordt steeds moeilijker om de Vlaamse film Europees te positioneren, omdat het inhoudelijk sterk genoeg moet zijn, vaak met een klein budget tot stand komt en niet over de promobudgetten van Hollywood beschikt. Ik geloof dat Vlamingen graag naar Vlaamse films kijken, zowel commerciële als arthouse. Maar we moeten nadenken hoe we dat publiek willen blijven bereiken.”

Stinkende best doen

Ook het bioscoopbezoek is in tien jaar tijd enorm veranderd, dankzij streaming, piraterij en steeds duurdere bioscooptickets. “Een film die net niet goed genoeg was, lokte toen nog kijkers”, zegt Provoost. “Maar vandaag is net goed niet goed genoeg. Waar mensen nog de verplaatsing voor doen, zijn de must-sees en evenementiële films die ze samen willen beleven of waar ze achteraf over willen nakaarten.”

‘De Kampioenen’-regisseur Jan Verheyen staat dat bij. “Als je op Netflix naar een middelmatige film kijkt, denk je: ach, morgen beter. Maar wanneer je naar de bioscoop gaat, 10,30 euro betaalt voor een ticket, 40 cent om pipi te doen, 2,5 euro voor een flesje water en dan een middelmatige film ziet: dan voel je je bekocht. Die mensen gaan een half jaar niet meer naar de bioscoop. We zullen als makers dus ons stinkende best moeten doen om films te draaien waarvoor mensen zich willen verplaatsen, én blij zijn dat ze geweest zijn.”