Pensioen op 42: Franse regering komt Parijse balletdansers tegemoet, maar die wijzen aanbod af
In Frankrijk steekt de regering de hand uit naar de balletdansers van de Opera van Parijs: ze kunnen nog altijd op hun 42e met pensioen vertrekken. Er komt pas een pensioen met punten voor wie vanaf 2022 in dienst komt. Het voorstel vindt geen genade in de ogen van de stakende dansers: "Wij zijn niet de generatie die de volgende opoffert." Bij ons is er geen vaste leeftijd waarop balletdansers ermee ophouden. "De danscarrières worden wel langer", zegt Kiki Vervloessem van Ballet Vlaanderen.
Het was een bijzonder beeld op kerstavond in Parijs: balletdansers van de opera kwamen naar buiten en brachten een stukje "Zwanenmeer" op de straatstenen. Ook orkestleden en zangers waren van de partij. De Opera van Parijs is al enige tijd in staking uit protest tegen de pensioenhervorming die de Franse regering wil doorvoeren. Verschillende voorstellingen zijn afgelast. Volgens de operaleiding lopen de verliezen in de miljoenen.
La clause du grand-père
De Franse minister van cultuur en de staatssecretaris voor pensioenen hebben een alternatief voorgesteld aan de balletdansers. De hervorming zou pas ingaan voor dansers die na 1 januari 2022 in dienst komen. De huidige regeling blijft dus bestaan voor al wie nu in dienst is of nog wordt aangenomen in 2020 en 2021. "La clause du grand-père" of de opaclausule noemen de Fransen dat: wie al aan het werk is, blijft onder de oude wetgeving vallen.
Nu mogen de balletdansers van de Parijse opera op hun 42e met pensioen, omdat hun werk te belastend is voor hun lichaam, omdat ze veel meer risico op blessures lopen en omdat het moeilijker wordt om op hetzelfde hoge niveau te blijven dansen. Het pensioen dat ze ontvangen ligt tussen 1.800 en 3.000 euro. De regering biedt dansers die ermee stoppen ook de mogelijkheid om zich om te scholen.
Wij zijn niet de generatie die de volgende generatie opoffert
De dansers wijzen het aanbod van de regering af. "Het is een voorstel waardoor wij zelf ontsnappen aan de maatregelen, maar de volgende generaties niet. We zijn maar een kleine schakel in een ketting van 350 jaar oud. Die ketting moet voortbestaan: wij mogen niet de generatie zijn die de volgende opoffert," staat te lezen in een collectieve tekst op sociale media.
Regels van Louis Quatorze
De Opera van Parijs en de Comédie Française zijn de enige culturele instellingen die onder de pensioenhervorming vallen. De speciale uitzonderingsregeling bij de opera gaat terug tot 1698, onder koning Lodewijk XIV.
De voorbije weken zijn tal van beroepsgroepen in actie gekomen in Frankrijk omdat ze niet kunnen leven met de pensioenhervorming. Die komt erop neer dat Fransen nog altijd op hun 62e met pensioen kunnen, maar ze krijgen minder geld dan wie tot zijn 64e werkt. Er komt een bonus-malussysteem met punten. Wie langer werkt, krijgt een hoger bedrag. De regels veranderen enkel voor wie jonger is dan 45. De vele uitzonderingen en speciale regimes ziet de regering liever verdwijnen.
Afscheid op 43: Wim Vanlessen
In ons land nam sterdanser Wim Vanlessen (43) begin dit jaar afscheid van Ballet Vlaanderen met een laatste keer de Bolero van Ravel. "Ik heb een mooie carrière en een mooi afscheid gehad", zei Vanlessen, maar de week daarna was er de harde realiteit. De danser heeft zich daarna ingeschreven als werkzoekende bij de VDAB.
25 jaar lang had hij een bediendencontract "en een bediendenloon" bij Ballet Vlaanderen, voor een job zonder uren. "Ik heb het eigenlijk nooit als werk gezien," zei Vanlessen, maar als ik voetballer was geweest, dan was ik nu binnen."
De danscarrières worden langer
"Bij ons zijn er eigenlijk geen regels over wanneer iemand stopt," zegt Kiki Vervloessem, company manager van Ballet Vlaanderen. "Voor de ene is dat 38, voor de andere 44 jaar." Feit is dat het op zeker ogenblik fysiek niet meer gaat. "De carrières worden wel langer", stelt Vervloessem vast, zeker in hedendaagse dansproducties.
Geen pensioen, maar een tweede carrière
Afscheid nemen van het dansen is voor velen erg pijnlijk. "Maar eenmaal ze de omslag hebben gemaakt, vinden veel mensen hun draai wel." Ballet Vlaanderen biedt jobcoaching en talentontwikkeling aan voor het leven na de actieve danscarrière. Vrijwillig. En mensen gaan er op in.
Via gesprekken, stages of opleidingen wordt dan duidelijk wat ze met de rest van hun leven gaan doen. Dansers worden vaak lesgever aan het conservatorium of ze beginnen een eigen dansstudio. Of ze gaan aan de andere kant van het doek aan het werk als productiemedewerker. "Onlangs is er iemand aan de slag gegaan bij Brussels Airlines als steward," zegt Kiki Vervloessem.
Ballet Vlaanderen bestaat trouwens 50 jaar. Lees hier meer over de geschiedenis van het gezelschap en over stichtster Jeanne Brabants.