In brand gestoken auto’s en vuilnisbakken, gesloopte bushokjes, een geplunderde apotheek en met stenen, vuurpijlen en andere projectielen bekogelde zieken- en brandweerwagens. De oudejaarsnacht van vorig jaar was beslist geen stille, heilige nacht.

Om soortgelijke incidenten ditmaal te voorkomen, heeft de Molenbeekse burgemeester Catherine Moureaux (PS) beveiligingsmaatregelen aangekondigd. Zo zullen de vuilnisbakken in haar gemeente op voorhand worden verwijderd, en zal er meer politie patrouilleren. Maar de opvallendste maatregel is ongetwijfeld dat de politie de Brusselse brandweerwagens zal begeleiden.

‘Na de incidenten van vorig jaar hebben we een risicoanalyse gemaakt en besloten dit jaar extra middelen - zoals ziekenwagens en autopompen - en personeel in te zetten’, zegt Walter Derieuw, woordvoerder van de Brusselse Hoofdstedelijke Dienst voor Brandweer en Dringende Medische Hulp. Vorig jaar klonk het bij de politiezone West (o.a. Molenbeek) nog: ‘We moeten van Brussel geen belegerde stad maken.’ Maar nu zet ze zelf ook extra manschappen in.

Nultolerantie

‘Brandweer en politie zullen in nauwe verbinding staan met elkaar. Als het onrustig is in een bepaalde wijk, rukken we samen uit. De laatste jaren zijn er op oudejaarsnacht gemiddeld vier keer meer brandweerinterventies dan op andere nachten. Jongeren stichten op verschillende hoeken van een plein brand en lokken ons daarheen om ons vervolgens aan te vallen. Het is vorig jaar meermaals voorgevallen dat ons personeel in gevaar was.’

De brandweerlui waarschuwen heethoofden alvast dat ze systematisch een klacht zullen neerleggen, zelfs bij de kleinste incidenten. Ze eisen nultolerantie. ‘Het is totaal onaanvaardbaar en onbegrijpelijk’, vertelt Derieuw nog: ‘we gaan om mensen te helpen en worden zelf slachtoffer van fysieke en verbale agressie.’

Zwaktebod

Eric Labourdette van brandweervakbond VSOA vindt de politiebegeleiding een zwaktebod. ‘Is dat normaal? Neen, toch! Dit is België, niet in een land in staat van oorlog!’ liet hij in La Dernière Heure optekenen.

De Brusselse brandweerlui weten volgens Labourdette nu al dat ze zich straks in een staat van beleg zullen bevinden. ‘We weten dat er incidenten zullen zijn. De politici zouden geen actie hebben ondernomen als ze daar niet voor vreesden. Maar het verwijderen van een paar vuilnisbakken uit de straten om te voorkomen dat ze in brand worden gestoken, heeft geen zin. Want was is dan de volgende stap? Gaan we dan ook de auto’s en de bushokjes verwijderen? Het echte probleem is de lakse aanpak van de jongelui die vorig jaar niet aarzelden om alles wat ze maar vonden naar de hulpdiensten te gooien.’

‘Onze veiligheid eerst’

Dirk Van der Ougstraete van ACV verwelkomt de politiesteun, maar noemt het bovenal ‘triest dat politiebescherming een noodzaak wordt om ons werk te kunnen doen. Ik werk al 32 jaar bij de brandweer en nog nooit heb ik dit meegemaakt.’

Kogelvrije vesten zullen de brandweerlui (voorlopig) niet dragen. Van der Ougstraete: ‘Dat werk zeer ongemakkelijk. In zo’n stijve vest heb je weinig bewegingsvrijheid, wat hinderlijk is bij bijvoorbeeld het reanimeren van een mens in nood.’

Hij herinnert zich dat er vorig jaar branden niet konden worden geblust doordat er niemand was om de brandweer te beschermen tegen agressieve omstanders. ‘Als we met zware stenen worden bekogeld, maant de chef van de autopomp ons aan om in de wagen te blijven zitten en de boel maar te laten branden. Onze veiligheid gaat voor. Een voor de hand liggende keuze als een vuilnisbak of geparkeerde auto in brand staat. Maar wat als er mensen in een brandend gebouw zitten?’