Betekent scherpe uithaal van Open VLD-voorzitter Rutten naar Jambon (N-VA) definitieve doodsteek van paars-geel?
Het is nog nooit vertoond dat een voorzitter van een regeringspartij de minister-president beschuldigt van "extreem-rechts papegaaiwerk" door een dito "broodje-aapverhaal" de wereld in te sturen. En dat diezelfde minister-president dan maar een "minderheidsregering met extreemrechts moet maken als hij dat zo graag wil". Is dit paars-geel definitief kelderen? En is er bij Open VLD én CD&V ook volop ongenoegen over de uitspraken van Jan Jambon (N-VA)?
Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten is een bijtertje. Waar ze kan zet ze het mes in uitspraken van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA). Dat je met achterstallig kindergeld als asielzoeker een huis kunt kopen, noemt ze "een extreemrechts broodje-aapverhaal".
Tegelijk laat ze weten dat het de Vlaamse regering van uitgerekend N-VA-minister-president Bourgeois was die de mogelijkheid geboden heeft aan erkende asielzoekers om kindergeld op te eisen voor de periode van de asielaanvraag. Al is het wel zo dat de nieuwe Vlaamse regering de maatregel heeft teruggedraaid omdat asielzoekers tijdens de aanvraagperiode toch gratis "bed, bad en brood" krijgen.
Open VLD en CD&V tweede keus?
Uit de woorden van Rutten blijkt haar ongenoegen over de uitspraak van Jambon dat hij liever was doorgegaan met de regeringsonderhandelingen met Vlaams Belang. Voor Rutten geeft dit aan dat Open VLD én CD&V als coalitiepartners maar "tweede keus" zijn. Ook het pleidooi van de minister-president om het Vlaams parlement het confederalisme te laten voorbereiden, is er voor Rutten vér over. Ze zegt dat dit niet gedragen is door heel de Vlaamse regering en dat hij dat niet zomaar als stelling kan naar voren schuiven.
Doodsteek aan waterkansje paars-geel
Is de scherpe Facebook-post welgemeende verontwaardiging of wil Rutten zo ook wegen op de federale formatie? Wat haar bedoelingen ook zijn, de botsing met N-VA-zwaargewicht Jan Jambon lijkt wel een definitieve doodsteek te geven aan het waterkansje dat er nog restte op een paars-gele regering met N-VA. Een bron zei me: "Dit is geen cadeau aan informateur Joachim Coens (CD&V)".
Ruttens scherpe woorden lijken ook wel een pedagogische oefening aan het adres van Open VLD’ers die hun twijfels hebben over een federale regering met de groenen en zonder N-VA. Wil Rutten dat zo "hun frank" valt? Want met haar uitspraken toont ze aan dat het niet makkelijk kersen eten is met N-VA. Bovendien probeert Rutten zo aan haar militanten aan te tonen dat Open VLD een andere partij is dan de N-VA van Bart De Wever. Het is voor haar een "eye-opener" die ze voorhoudt.
De botsing met N-VA-zwaargewicht Jan Jambon lijkt wel een definitieve doodsteek te geven aan het waterkansje dat er nog restte op een paars-gele regering met N-VA.
Jambon een lesje leren
Toch wil Rutten in de eerste plaats op Vlaams niveau "een lesje leren" aan minister-president Jambon. Eigenlijk zegt ze hem: "Verdedig uw regering. Zit niet heel de tijd te lonken naar Vlaams Belang als regeringspartner. Behandel Open VLD én CD&V niet als tweede keus. Omarm de keuze om met liberalen en christendemocraten een regering te vormen. En als je dat niet wil doen, vorm dan maar die door jou gewenste minderheidsregering met Vlaams Belang."
Toch wil Rutten in de eerste plaats op Vlaams niveau "een lesje leren" aan minister-president Jambon.
Het Vlaams parlement is een legislatuurparlement en moet de volle vijf jaar meegaan. Bovendien kan er pas een andere Vlaamse regering komen als er een nieuwe meerderheid is. N-VA en Vlaams Belang hebben 5 zetels te kort. "Maar met onthoudingen en afwezigheden zou dat wel nog kunnen", lieten verschillende bronnen horen. Al lijkt dat niet zeer realistisch.
Ook bij CD&V ongenoegen
Opvallend is dat er ook bij CD&V ongenoegen is over het geflirt van minister-president Jambon met Vlaams Belang. "Als N-VA zo doorgaat met ons als tweede keus voor te stellen, dan zou dat wel eens tot een zware botsing kunnen leiden", kon ik bij de Vlaamse christendemocraten optekenen.
"Als N-VA zo doorgaat met ons als tweede keus voor te stellen, dan zou dat wel eens tot een zware botsing kunnen leiden", kon ik bij de Vlaamse christendemocraten optekenen
Geen Chinese Muur meer
Wat zit er uiteindelijk achter Jambons - volgens een liberale bron - "geknuffel" met Vlaams Belang? N-VA en VB zijn voor een deel communicerende vaten. Met fors taalgebruik wil de partij van Bart De Wever kiezers bijhouden of terugwinnen. Volgens de liberalen blijft er niet veel meer over van De Wevers "Chinese Muur met het Vlaams Belang". Sinds hij de verkiezingsuitslag van 26 mei "een Vlaamse overwinning" genoemd heeft, zit hij volgens Open VLD op een andere spoor.
N-VA en VB zijn voor een deel communicerende vaten
Bij N-VA gaan ze ervan uit dat Vlaams Belang demoniseren alleen maar een averechts effect heeft. Bovendien krijgt VB zo de kans slapend rijk te worden, want door het cordon sanitaire hoeven ze geen regeringsverantwoordelijkheid te nemen en kunnen ze dus niet afgestraft worden door de kiezer.
Intussen zitten ze bij N-VA en VB volop met de verkiezingen van 2024 in hun hoofd. Wat als N-VA en VB dan samen een meerderheid hebben in het Vlaams parlement zoals sommige peilingen aangeven?
Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken maakt er geen geheim van dat hij zo in 2024 graag met N-VA op Vlaams niveau wil regeren. Open VLD en CD&V mogen dan nog zwaaien met het cordon sanitaire. Dan zijn ze overbodig. Bovendien zijn er in het najaar van 2024 gemeenteraadsverkiezingen. Vlaams belang staat dan ook klaar om vanaf 2025 volop mee te besturen in de gemeenten. Als de partij Vlaams mag mee besturen, waarom zou ze dat daar niet kunnen doen? N-VA wil dus alle kansen gaaf houden.
Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken maakt er geen geheim van dat hij zo in 2024 graag met N-VA op Vlaams niveau wil regeren
Een storm in een glas water?
Intussen zijn we lang zo ver niet. Jan Jambon zegt intussen zelf in een Facebook-post dat hij de zaak niet op de spits wil drijven. De tekst klinkt zeer verzoenend: "Beste Gwendolyn, laat ons dezer dagen de zaken toch niet al te scherp stellen en (vermeende) tegenstellingen ten top drijven. Het voorbeeld dat ik heb gegeven, kwam bij herhaling ter sprake aan de onderhandelingstafel bij de vorming van onze Vlaamse regering. Net zoals vandaag was ook toen niet dit voorbeeld op zich de essentie, dan wel het bestaan van de uitwas door de maatregel. Die uitwas pakken we aan. Samen. Prettige feesten aan allen."
Uiteindelijk eindigt Ruttens Facebook-post op Vlaams niveau wellicht op een storm in een glas water.
Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":
Bekijk hier Johny Vansevenant in "Het Journaal":
