Nooit meer aanschuiven voor een kleintje met mayonaise: aantal onlinefrituren boomt
Op vrijdagavond snel een frietje halen, maar eerst een uur in de wachtrij staan. “Deel van de charme”, vinden frietexperts. “Niet efficiënt”, antwoorden frituristen. Zij gaan almaar vaker de digitale toer op. “Op een drukke dag verwerken we honderd online bestellingen.”
Meer dan de helft van de Belgen trekt al jaren elke maand minstens één keer naar de frituur - het liefst op vrijdagavond - en bestelt altijd hetzelfde. Wie de wachtrij in de frituur tegenwoordig wil vermijden, plaatst z’n bestelling steeds vaker vanuit z’n luie zetel en laat zijn frieten thuis leveren.
Van de 2.000 aangesloten restaurants bij koerierdienst Deliveroo bijvoorbeeld, zijn er 65 frietkoten. Hun aandeel nam in amper twee jaar tijd met 150 procent toe. Takeaway.com werkt in België met 3.000 restaurants samen en heeft “honderden aangesloten frietzaken”, zegt woordvoerder Joris Wilton. Ook bestelplatformen als Frietjesonline.be en One2Three doen gouden zaken. Die laatste werd in 2014 opgericht uit frustratie nadat CEO Geert Janssen weer drie kwartier had moeten aanschuiven in z’n favoriete frituur. “Enkele jaren geleden geloofden nog maar weinig frituristen in het online verhaal”, zegt Lara Geysen van One2Three. “Vandaag zijn al 150 zaken lid en werden al 450.000 bestellingen verwerkt. Er zijn zelfs frituren die exclusief online werken: veel efficiënter dan live klanten te moeten bedienen.”
Sms’je
Marcel Jordens van Frituur Ferro uit Bierbeek is de eerste Vlaamse frietenbakker die z’n klanten hun kleintje met frikandel vier jaar geleden via internet liet bestellen. “Op een drukke dag verwerken we meer dan honderd bestellingen - in het weekend is de virtuele wachtrij soms zelfs langer dan de fysieke. 8 minuten voor alles klaar is, krijgen klanten een sms’je. Wie online betaalde, stapt de frituur gewoon binnen en neemt z’n bestelling direct mee.”
De uitbaters van frituur De Vlieger in Melsele rijden zelfs rond met een friettaxi. Want ja, frieten moeten krokant blijven - al woon je best niet te ver van de frituur en moet de friturist goed opletten hoe hij zijn goudgele staafjes verpakt. “Te lang warm houden maakt de frieten platter”, zegt friturist Jordens. “Ze worden ook minder knapperig als je er zout op strooit.” De beste frietjes zijn ook diegene die je niet volledig verpakt. “In het papier treedt verdamping op en dat maakt ze zacht”, zei voedingswetenschapper Greet Vansant (KU Leuven) eerder. “Vandaar dat er vaak een gaatje gescheurd wordt in de verpakking om damp te laten ontsnappen. Ook frieten in een volledig afgesloten plastic zak steken is niet zo’n goed idee.”
België telt vandaag nog altijd 4.500 frituren en die gaan dus mee met hun tijd. Ook al zijn ze al anderhalve eeuw erfgoed. De friet ontstond vermoedelijk rond 1830 in z’n huidige vorm - een goudgeel staafje patat, krokant gebakken in olie. Vandaag mag er wat zout op, een kwak mayonaise en ernaast een potje stoofvlees. In 1880 kwamen de eerste vaste frietkoten, begin 1900 verschenen ze in elke stad en gemeente. Het werden ontmoetingsplaatsen waar rang of stand er niet toe deed. De losstaande barakken op markten en pleinen zijn honderd jaar later wel zo goed als overal verdwenen, frituren zijn er nog overal.