Microplastics, de piepkleine deeltjes plastic die in onze zeeën ronddrijven, zijn dodelijk voor oesters. Dat blijkt uit onderzoek van Vlaming Thomas Maes, hoofdonderzoeker aan het Britse onderzoekscentrum Cefas, een agentschap van het Britse ministerie van Milieu.

Hij onderzocht ruim 1.400 oesters en gaf ze allemaal tachtig dagen lang een verschillend dieet van plastic: sommige tienduizend deeltjes per liter water, andere honderdduizend, nog andere één miljoen. “Bij die hoogste concentratie bleken er na tachtig dagen significant meer oesters dood”, zegt Maes. “In sommige tanks waren er van de dertig oesters maar twintig meer in leven na dik twee maanden.”

Hoe dat komt? “Je kan het vergelijken met een kind dat je elke dag een maaltijd voorschotelt waar een paar knikkers in zitten”, zegt Maes. “Het zal veel moeite kosten om elke keer die knikkers eruit te halen, en het kind zal er ook een paar binnen krijgen. Dat is ook zo bij de oesters: het kost hen heel veel energie om constant die plastics uit te scheiden. Een deel krijgen ze eruit, een deel blijft erin en eten we zelf op als we oesters eten. Hoe meer werk ze dus hebben met dat plastic, hoe schadelijker het voor hen is.”

Kweek in het gedrang

Een miljoen plastic deeltjes per liter, dat is natuurlijk veel. Er wordt geschat dat op dit moment maar een tiental plastic deeltjes per liter zeewater zit. “Maar de plastics die worden gemeten, zijn deeltjes tot 333 micrometer groot (zowat een derde van een millimeter, nvdr.)”, zegt Maes. “Wij meten piepkleine deeltjes van zes micrometer, en daar zijn er veel meer van. Het kan zijn dat we met die aantallen recht in de hoeveelheden zitten die je nu al in havens of in de monding van de zee vindt.”

Dat zou betekenen dat ook de oesterkwekerijen nu al die impact ondervinden en zeker nog meer zullen ondervinden als de plasticvervuiling nog toeneemt. Dan komt de kweek zelf in het gedrang voor een product waar de Belg verzot op is: elk jaar voert ons land liefst 2.600 ton oesters in. “Er is een grote kans dat deze effecten die we in het lab hebben vastgesteld daadwerkelijk in het milieu voorkomen”, zegt Maes. “Maar meer onderzoek is nodig.”