Terwijl brandweer omsingeld wordt door vuurzee en duizenden mensen naar stranden vluchten: groots vuurwerk in Sydney

Het was de burgemeester van Sydney die uiteindelijk toch het licht op groen zette voor het traditionele nieuwjaarsvuurwerk aan het Opera House. Dat lokt elk jaar een miljoen toeschouwers en wordt door een miljard mensen op televisie gevolgd. Volgens burgemeester Clover Moore is namelijk niet het vuurwerk, maar wel de klimaatverandering de oorzaak van de vreselijke bosbranden. Om de slachtoffers te eren werden de vlaggen op de Harbour Bridge wel halfstok gehangen. 

Intussen wordt op andere plaatsen in Australië nog altijd verwoed gevochten tegen het vernietigende vuur. Zo gaf de brandweer beelden vrij van een brandweerwagen die zich een weg moet banen door een vuurhaard. Het incident speelde zich af in Nowra in New South Wales. De beelden tonen hoe de brandweerwagen quasi omsingeld is door de bosbrand. “We trekken ons terug, ook op de weg woedt brand”, zegt een brandweerman. Zijn collega's houden een branddeken tegen het raam om heelhuids te kunnen ontkomen. En daar slagen ze gelukkig ook in. 


Vierduizend toeristen en inwoners van het Australische kustdorp Mallacoota, dat ingesloten raakte door bosbranden, zijn dan weer het strand op moeten vluchten of gaan schuilen in winkels. Gelijkaardige scènes, waarbij zelfs met bootjes het water op werd gevlucht, deden zich langs de kust voor over een lijn van ruim tweehonderd kilometer lang. De inwoners zullen worden geëvacueerd met legerboten en helikopters.  

Mogelijks wordt de situatie zelfs nog erger. De bosbranden wekken nu zo’n hitte op dat er onweer ontstaat. De bliksem die daarmee gepaard gaat, steekt nieuwe brandhaarden aan en stormwinden verspreiden het vuur. Hier kan je er alles over lezen.

“Er zijn overal branden - gloeiende kooltjes vliegen rond in alle straten”, aldus de mede-eigenaar van een lokale supermarkt in Mallacoota, Robert Philips, aan persagentschap Reuters. “Er zijn hier veel kinderen die niet goed kunnen ademen.” Het dorp was op dat moment volledig afgesloten van de buitenwereld. Philips gaf aan 45 personen onderdak.

Anderen vluchtten naar de haven van de stad. Op sociale media circuleren foto’s van personen die vastzaten. Op die foto’s is een vuurrode hemel te zien en een dikke rook, terwijl toeristen en inwoners naast elkaar op het strand zitten, sommige met mondmaskers. Toen de avond viel, zaten ze daar nog.

Het stadje ligt in de door de bosbranden bedreigde regio East Gippsland, een gebied half zo groot als België ten oosten van Melbourne. Onder de mensen op het strand zijn zowel inwoners van het stadje als toeristen.

Verblijft u als Belg in de buurt van het gebied? Of in één van de andere regio’s die door vuur worden geteisterd? Laat het onze redactie weten via redactie@hln.be en vergeet uw telefoonnummer niet te vermelden.

In tegenstelling tot andere steden in de regio, was voor Mallacoota de afgelopen dagen geen evacuatiebevel afgekondigd. Volgens Andrew Crisp, hoofd van de Country Fire Authority in Victoria, komt dat doordat er branden ten westen en ten noordwesten van de stad woedden, waardoor de inwoners en toeristen het stadje sowieso al niet meer op een veilige manier konden verlaten.

Op beelden is te zien dat de lucht boven Mallacoota inktzwart en dieprood is. “Het lijkt wel middernacht", zeggen mensen die op het strand vastzitten in de Australische media en op sociale media. “Het donker in Mallacoota is surrealistisch. Het is bijna pikzwart hier, terwijl het een prachtige zonnige ochtend zou moeten zijn", schrijft een man op Twitter.

De brandweer blijft samen met de inwoners aanwezig op het strand en zorgt voor hun veiligheid. In de loop van de dag (vannacht onze tijd) trok het vuur verder rondom Mallacoota door de draaiende wind. 

Het hoofd van het agentschap voor noodsituaties van Victoria, Andrew Crisp, zei dat ongeveer 4.000 personen schuilden voor de branden op het strand. Een van hen was Mark Tregella, een gepensioneerde politieagent, die zei dat de dreiging onvoorstelbaar is en dat er ongeziene evacuatiemaatregelen van kracht waren. Tregella hoorde naar eigen zeggen de hele voormiddag gasflessen ontploffen.

Een presentatrice van een lokale radio, Francesca Winterson, die schuilde in een gebouw in de hoofdstraat van Mallacoota, zei aan openbare omroep ABC dat sirenes loeiden in het dorp en dat via luidsprekers omgeroepen werd om onmiddellijk te vluchten. “Het is absoluut vreselijk”, zei ze. “Er is hevige wind, de lucht ziet rood en hangt vol stof, er hangt een scherpe rook rond ons en gloeiende kooltjes vallen in het hele dorp. We zijn volledig geïsoleerd.” 

Gelijkaardige scènes deden zich dinsdag voor op verschillende andere plaatsen aan de kustlijn. Tot 250 kilometer ten noorden van Mallacoota, aan Jervis Bay, een grote baai in NSW die geliefd is bij toeristen, dreigden mensen klem te komen zitten.

Dinsdag laat (lokale tijd) werd het leger ingezet om mensen te helpen die in de kustdorpen waren gestrand. Woensdag zullen landingsvaartuigen van het leger en helikopters voedsel, water en medische hulp brengen naar geïsoleerde dorpen en evacuaties uitvoeren, zegt het ministerie van Defensie.

Veel gemeenten aan de zuidkust van New South Wales, Victoria en South Australia dreigen zonder stroom en communicatielijnen te vallen of zitten op dit moment zelfs al zonder stroom. Het is voor arbeiders momenteel te gevaarlijk om de schade te herstellen.

“Wij zijn er ons van bewust dat we zo snel mogelijk de communicatielijnen moeten herstellen”, stelt telecomoperator Telstra. “Onze mensen werken nauw samen met de hulpdiensten om ervoor te zorgen dat onze teams zo snel mogelijk toegang krijgen tot rampgebieden, desnoods worden onze teams begeleid door de hulpdiensten.”

In totaal woeden er op dit moment acht grote branden in de Australische staat Victoria, die de hele East Gippsland regio bedreigen. Vier mensen zijn in de staat vermist, premier Daniel Andrews zegt dat hij “vreest voor hun veiligheid, aangezien ze zich in een gevaarlijk gebied bevinden en we niet weten waar ze zijn.” In buurstaat New South Wales, waar eveneens acht grote branden woeden, wordt nog een persoon vermist. In beide staten zijn voor meerdere gebieden noodwaarschuwingen uitgegeven.

Volgens de autoriteiten zijn er in de hele regio East Gippsland in Victoria al verschillende huizen ten prooi gevallen aan het vuur. In totaal zitten nu 5.700 huizen zonder elektriciteit. Ruim 200.000 hectare land in de regio is al afgebrand.

Ook onder de dieren in Australië is paniek uitgebroken. Indrukwekkend zijn de beelden van tientallen kangoeroes die op de vlucht zijn voor de branden in New South Wales. 

Volgens Shane Fitzsimmons, bestuurder in New South Wales, is er in de deelstaat sprake van een ongekende situatie, die volgens hem al maanden in de lucht hing. “Hitterecords werden steeds gebroken, daaroverheen kwam een van de ergste droogtes ooit gemeten. We hebben hier ook nog eens een van nature erg droog landschap. Vuren ontstaan vaak heel gemakkelijk. Ze verspreiden zich razendsnel en zijn dan nog nauwelijks te controleren. Dit is een van de ergste zo niet het ergste bosbrandseizoenen ooit.”

Mandy Tesoriero is vanochtend met haar honden geëvacueerd uit Vernona in New South Wales. In het veilige Bega doet ze haar verhaal aan lokale media: “De hemel was rood en toen de vlammen over de top van de heuvel kwamen, zeiden we tegen elkaar: nu is het genoeg. Je kon de hitte voelen en het vuur horen brullen. Ongelooflijk. Je denkt dat zoiets jou nooit zal overkomen en dan gebeurt het.” Tesoriero vermoedt dat haar huis in Verona inmiddels in een hoop as is veranderd.    

In totaal zijn in het hele land al twaalf mensen om het leven gekomen door de hevige bosbranden. In New South Wales zijn vandaag twee vermiste personen dood teruggevonden: het gaat om een vader en vermoedelijk zijn zoon, die probeerden hun huis in Cobargo te verdedigen tegen de vlammen. Dat meldt de politie. Gisteren kwam nog een brandweerman om het leven in de staat.

Niet het vuurwerk voor het nieuwe jaar in Sydney, maar klimaatverandering is het echte probleem achter de bosbranden in Australië. Dat zegt de burgemeester van de stad, Clover Moore.

“Australië brandt. Onze nationale parken en onze inheemse dieren worden grote verliezen toegediend. Gemeenschappen worden verwoest. Mensen zijn hun thuis verloren, mensen zijn gestorven. Brandweermannen zijn omgekomen terwijl ze hun gemeenschap beschermden”, zei Moore, de langst zetelende burgemeester ooit van Sydney, dinsdag aan journalisten.

Wegens brandgevaar en het hoge fijnstofniveau werd zelfs opgeroepen om het geplande vuurwerk voor Nieuwjaar in de haven van Sydney te annuleren. Maar de burgemeester, die verkozen raakte als onafhankelijke, bekritiseert van de weeromstuit het klimaatbeleid van de conservatieve regering in Canberra. “Als droogste continent op aarde liggen we in de vuurlinie van de steeds snellere globale klimaatopwarming. Wat hier gebeurt, is een wake-upcall voor onze regering om voortaan op een efficiënte manier bij te dragen aan de vermindering van de wereldwijde uitstoot. Wereldwijd leveren steden hun bijdrage tegen de klimaatopwarming. Het zijn nationale regeringen die ons in de steek laten.”

Zware bosbranden teisteren Australië al sinds oktober. Meer dan 3,4 miljoen hectaren bossen zijn al in de vlammen opgegaan en duizend huizen zijn verwoest. Volgens de jongste gegevens woeden er op dit moment 172 grote branden in de staten New South Wales, Victoria, South Australia, Queensland, Western Australia en Tasmanië. De bestrijding van het vuur verloopt zeer moeizaam door de ongunstige weersomstandigheden. De staat New South Wales in het zuidoosten van het land, waar ook Sydney toe behoort, is zeer zwaar getroffen. Ondanks protest gaf de brandweer maandag groen licht voor het vuurwerk met Nieuwjaar.

Energieminister Angus Taylor schreef intussen in een dinsdag gepubliceerd commentaarstuk in de krant The Australian dat Australiërs trots kunnen zijn op de bijdrage van de regering om de CO2-uitstoot te verminderen. Nochtans was Australië een van de landen die zich terughoudend opstelde op de klimaattop van Madrid begin december. De Australische premier Scott Morrison is een fervente medestander van de steenkoolindustrie in zijn land, omdat die voor werkgelegenheid zou zorgen.