Dag op dag 25 jaar geleden gebeurde het Switel-drama: zo ontvouwde de horrornacht zich

Het was een druilerige dag, die 31ste december 1994. Overal in de stad werden festiviteiten georganiseerd om het nieuwe jaar in te vieren. Zo ook in het Switel-hotel aan het Kievitplein.

Zo’n 450 genodigden schuiven er aan voor een diner en dansfeest. De Tenerife-zaal is amper groot genoeg om iedereen binnen te krijgen, maar dat kan de pret niet derven. Na het hoofdgerecht staan enkele mensen op om een allereerste dansje te doen. Luttele momenten later breekt de hel los.


Het is 22.50 uur als twee kerstbomen die te dicht bij enkele brandende kaarsen staan, vuur vatten. Er weerklinkt een luide knal en er ontstaat een gigantische vuurbal. Volgens impresario Rik Vervecken - die meer dan 20 jaar verantwoordelijk was voor de muziek in het hotel - is die maar liefst vier meter hoog en drie meter breed. Een golf van hitte rolt razendsnel door de zaal. De kerstversiering vat vuur en de ballonnen met helium aan het plafond ontploffen. Wat volgt, is pure chaos. (lees hieronder verder)

“Ik zag het vuur eerst niet”, getuigde de toenmalige Miss Diamant Sandra Van den Broeck – die de avond presenteerde – dit weekend nog in onze krant. “Mijn toenmalige vriend stond recht en vroeg me te volgen. Maar ik liep de verkeerde kant uit. Ik wou het personeel in de keuken verwittigen. Daar ben ik nooit geraakt. De lichten gingen uit, mensen vielen in hun vlucht over elkaar heen.”

Van den Broeck krijgt rook binnen en verliest het bewustzijn. De gitarist van het orkest slaat echter een raam stuk om te ontsnappen en doordat ze achterover met haar hoofd naar buiten valt, krijgt ze weer zuurstof. Ze wordt uiteindelijk zwaar verbrand door een taxi naar het Stuivenbergziekenhuis gevoerd, waar ook heel wat andere slachtoffers terechtkomen.

Dokter jonge arts Els Mertens is daar van wacht op de spoeddienst. Zij is ook als eerste mug-arts ter plaatse. Bij VTM NIEUWS doet ze nu voor het eerst haar verhaal. “Zo gauw de ziekenwagen stopte, werden de deuren opengerukt en begonnen er mensen tegen ons te roepen: ‘je moet mijn moeder helpen’, ‘je moet mijn vader helpen’, ‘die ligt daar’ en ‘die ademt niet meer’", vertelt ze. “Er waren veel inhalatieletsels bij, mensen die de gloeiend hete lucht hadden ingeademd en hun luchtwegen hadden verbrand. Sindsdien ben ik bang voor brand en check ik altijd waar de nooduitgang is.”

Buiten aan het hotel zijn vreselijke taferelen te zien. “We moesten over de afgedekte lichamen van doden stappen om in het hotel binnen te kunnen”, getuigde voormalig burgemeester Leona Detiège daar enkele jaren geleden nog over aan Het Laatste Nieuws. Zij volgde die nacht Bob Cools op en haar eerste nacht als burgemeester van Antwerpen zou haar voor altijd bijblijven. (lees hieronder verder)

De gewonden worden overgebracht naar gespecialiseerde ziekenhuizen, tot in Nederland en Duitsland toe. Dat verloopt volgens Detiège zeer vlot. Maar niet rimpelloos.

Zo waakt Jeannine Van Steelandt een week land aan het bed van haar onherkenbaar verbrande man Willy.Of dat denkt ze toch, want uiteindelijk blijkt haar man in een ziekenhuis in Groningen te liggen. In de verwarring is hij verwisseld met een Nederlandse hotelgast. (lees hieronder verder)

Wie exact verantwoordelijk is voor de dodelijkste brand in de Antwerpse naoorlogse geschiedenis, kan nooit achterhaald worden. De cateringmanager die het feest in het hotel organiseerde, wordt als enige in staat van beschuldiging gesteld. Later wordt Luk Serré echter alsnog vrijgesproken van enige verantwoordelijkheid. Hij schreef in 2009 een boek over de zaak, waarin hij stelde dat het onderzoek gehaast en onzorgvuldig gebeurd was. Iets waarin de rechter hem volgde. (lees hieronder verder)

Het Switel wordt na de ramp omgedoopt tot Queens International Hotel, maar eind 2003 levert het stadsbestuur een vergunning af om het gebouw te slopen. Een half jaar later gebeurt dat ook effectief. In de wijk komen kantoorgebouwen, horeca en een nieuw hotel: het Lindner.

Opmerkelijk: na het drama werden in ons land de regels veranderd, waardoor organisatoren nu verplicht zijn om een brandverzekering af te sluiten als ze een evenement op poten zetten.