Zes Syriëstrijders verliezen Belgische nationaliteit (en vernemen dat in de krant)

“Uittreksel uit de minuten berustende in de griffie van het Hof van Beroep te Brussel.” Zo luidt de aanhef van zes stukjes die vandaag in het Staatsblad en enkele dagbladen gepubliceerd worden. Het gaat om verplichte officiële aankondigingen, die zes Syriëstrijders leren dat ze geen Belg meer zijn. De zes behoorden tot Shariah4Belgium en vertrokken meer dan zes jaar geleden naar het oorlogsgebied. Ze stonden terecht op het grote Antwerpse Syrië-strijdersproces in februari 2015, waar ze ook allemaal bij verstek veroordeeld zijn.

Met deze zes erbij is nu een twintigtal terroristen van hun Belgisch paspoort beroofd. Te beginnen met Tarek Maaroufi, een genaturaliseerde Algerijn die bij de eeuwwisseling bij verschillende complotten van Al Qaida was betrokken en daar twee keer voor veroordeeld werd. Op 26 januari 2009 werd hij de eerste Belg sinds de Tweede Wereldoorlog van wie de nationaliteit werd afgepakt.

Dat kan ondertussen op twee manieren. Sinds de wet van 20 juli 2015 wordt die maatregel gevorderd op elk proces waar een gevangenisstraf van minstens vijf jaar wegens terrorisme valt – tenminste voor zover de beklaagde niet als Belg geboren werd of hier het levenslicht zag uit minstens één ouder die zelf in België geboren is. Er is dan geen afzonderlijke procedure nodig, al blijft in beroep gaan uiteraard mogelijk.

Voor wie eerder werd veroordeeld, is er nog steeds de oude methode. Daarbij vraagt het openbaar ministerie aan een hof van beroep de nationaliteit vervallen te verklaren als iemand “ernstig tekortschiet in zijn verplichtingen als Belgisch burger”. Ook dan geldt dat het Belgisch paspoort uitsluitend ingetrokken kan worden als de persoon geen Belg was bij zijn geboorte, en als hij kan terugvallen op een tweede nationaliteit. Want het internationaal recht verbiedt om iemand statenloos te maken.

Locatie onbekend

Officieel weet niemand waar de zes zich bevinden. Drie van hen zijn vermoedelijk dood. Dat geldt voor Ilyass Boughalab, die in Lokeren opgegroeid is en tot kort voor zijn vertrek werkte in de kerncentrale van Doel. Ook de broers El Morabit heten gesneuveld te zijn. Saïd is de echtgenoot van de beruchte IS-weduwe Bouchra Abouallal en Ali was in Syrië getrouwd met de Tilburgse Fatima Habtat (24). Zij heeft twee kinderen van hem, met wie ze vorige maand vanuit Turkije naar Nederland teruggestuurd is – ook al is zij ondertussen haar Nederlandse nationaliteit kwijt.

Na de dood van El Morabit is Habtat hertrouwd met Azdine Tahiri, die gevangen zou zitten bij de Syrische Koerden. Dat zijn nationaliteit is ingetrokken betekent in principe dat ons land zich niets meer van hem hoeft aan te trekken. Maar als hij toch terug in België zou geraken – door in Turkse handen te vallen en uitgewezen te worden, zoals met Habtat gebeurde bijvoorbeeld – kan hij zich nog wel verzetten tegen zijn schrapping als Belg. “Dat zullen we dan moeten zien”, zegt een gerechtelijke bron. “Het is de allereerste keer dat deze procedure zonder tegenspraak voleindigd is en we bevinden ons op juridisch onontgonnen terrein.”

Fouad Belkacem

Wie zich nog altijd verzet tegen zijn schrapping als Belg is Shariah4Belgium-leider Fouad Belkacem (37). Hij werd op hetzelfde proces veroordeeld tot twaalf jaar en zit nog zeker tot 2027 in de cel. In oktober 2018 werd ook hem zijn Belgisch paspoort ontnomen. Maar hij heeft verzet aangetekend bij het hof van cassatie en zijn advocaat is van plan de strijd tot voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg te brengen.

Zelfs als Belkacem ook daar aan het kortste eind zou trekken, staat nog niet vast dat hij uit België kan worden verjaagd. Daartoe moet Marokko akkoord gaan hem op te vangen. Volgens onze informatie blijft Rabat dat weigeren in een ander veelbesproken geval, met name dat van Malika El Aroud (60), de zogenaamde ‘zwarte weduwe van de Belgische jihad’. Zij is haar nationaliteit twee jaar geleden kwijtgeraakt, maar zou nog altijd in België verblijven omdat haar geboorteland haar de toegang ontzegt.