Een wereldexpo in Dubai, Vlaamse Meesters en bejaarde striphelden: dit heeft cultureel 2020 voor u in petto

Of er in 2020 nu een Vlaamse canon komt of niet, de 15e-eeuwse schilder Jan Van Eyck hoort daar zeker in thuis.

Na Rubens in 2018 en Bruegel in 2019 focust Vlaanderen dit jaar op Van Eyck, in Gent en Brugge. Daarom start over een kleine maand de belangrijkste tentoonstelling rond het werk van Van Eyck in járen. Nog nooit zijn er meer schilderijen uit het oeuvre van deze Vlaamse Primitief bij elkaar gebracht (er bestaan nog maar een twintigtal werken, maar toch). Deze expo vormt meteen het hoogtepunt van het Van Eyck-jaar.  

De centrale panelen van het bekendste werk van Van Eyck - het Lam Gods uit de Gentse kathedraal - zijn net op tijd gerestaureerd geraakt voor het feestjaar. Deze maand verhuizen ze terug naar de kathedraal, terwijl de buitenpanelen te zien zullen zijn in de expo in het MSK. Vergeet dus zeker de kathedraal niet te bezoeken, tijdens uw pelgrimstocht. Vanaf oktober krijgt het Lam Gods een heel nieuwe plek in Sint-Baafs, dan opent er een nieuw bezoekerscentrum. Ook in Brugge organiseren ze later dit jaar nog een tentoonstelling rond Van Eyck, trouwens.

Als componist Ludwig van Beethoven even onsterfelijk was als zijn symfonieën, dan zou hij dit jaar 250 kaarsjes uitblazen. 

Reden genoeg om die tijdloze muziek uitgebreid te laten horen in 2020, overal in Europa. De Duitse stad Bonn, z'n geboortestad, gaf al het startschot met de opening van een grootse tentoonstelling op 17 december. En Jan Caeyers herwerkte zijn levenswerk, de uitgebreide biografie van Beethoven.

Dichter bij huis plaatst onder andere BOZAR in Brussel de muziek van Beethoven centraal. Noteer zeker ook 21 juni in uw agenda: die dag spelen orkesten in heel Europa alle symfonieën, de eerste om 13 uur in Bonn, de negende om 21 uur in Wenen. Brussel is om 16 uur aan de beurt. De Vierde van Beethoven weerklinkt die zondag gratis en voor niets in het Jubelpark. En de Rode Duivels spelen die dag niet, u heeft geen excuus.

Bekijk hieronder de integrale uitvoering van Symfonie nr. 4, gedirigeerd door Daniel Barenboim:

Léon Spilliaert reist in 2020 Europa rond. Spilliaert was een van de belangrijkste Belgische kunstschilders uit de vroege 20e eeuw, maar tot nu toe vooral sant in eigen land. Zowel de Britten als de Fransen kunnen Spilliaert (her)ontdekken dit jaar.

De eerste halte is de Royal Academy in Londen, daar loopt de expo met de bondige titel "Léon Spilliaert" van februari tot mei. Van juni tot september zijn de tekeningen, etsen en schilderijen van Spilliaert te bezichtigen in "Lumière et solitude" in Musée d’Orsay in Parijs. 

Voor het werk van collega René Magritte kunt u in oktober planepoolen richting Madrid. De Belgische surrealist krijgt er een eigen expo, “The Magritte machine”. Zo, dat zijn al drie citytrips in uw kersverse agenda.

2020 moest een feestjaar worden voor Panamarenko, maar een dag na een fotoshoot overleed hij onverwacht, op 14 december. Zijn 80e verjaardag mocht hij niet meemaken, maar de festiviteiten gaan wel door.

Wat is een betere manier om zijn nalatenschap te eren, dan de twee tentoonstellingen te bezoeken van "Panamarenko 80. A tribute"? Vanaf 24 januari kunt u bij CAMPO in Berchem de werken zien die hij zelf nog mee uitkoos, in de zomer komt er een vervolgtentoonstelling in het M HKA, het Museum voor Hedendaagse Kunst in Antwerpen. Er komen ook thematische wandelingen in "zijn" stad, ook al woonde hij al sinds lang in Brakel.

Bekijk hieronder de reportage uit “Terzake”, het allerlaatste interview met Panamarenko:

Laat hun jeugdige verschijning u niet op het verkeerde been zetten. Suske en Wiske worden 75 jaar en ook Jommeke kan na 65 jaar stilaan met pensioen. Toch vieren de stripfiguren hun verjaardag nog altijd in korte broek.

In 2020 belanden Suske en Wiske met – jawel hoor – “De verloren Van Eyck” in de middeleeuwen. Tijdens de zomermaanden kamperen ze in Blankenberge, voor een speelse tentoonstelling. Oud-striptekenaar Paul Geerts maakt na 20 jaar opnieuw een album, terwijl de Seefhoek - de Antwerpse wijk waar Willy Vandersteen opgroeide - zich opwarmt voor een groot volksfeest dit najaar.

Jommeke, Filiberke en co gaan ook weer terug naar hun roots. Geestelijke vader Jef Nys zette hen voor het eerst op papier in Wilrijk, en dat is ook de plek waar de expo “65 jaar Jommeke” vanaf 25 januari een maand lang loopt, helemaal gratis. 

Nog méér stripfiguren op de wereldtentoonstelling, die na vijf jaar opnieuw wordt georganiseerd, dit keer in Dubai. Zeven stripfiguren van bij ons zullen de bezoekers rondleiden in het Belgische paviljoen. Dubai is het gastland van deze 35e editie, als eerste land in het Midden-Oosten.

Bezoekers van het Belgische paviljoen zullen kunnen rondwandelen in het virtuele België van 2050, volledig vrij van mobiliteitsproblemen. Dromen mag.

Van Dubai naar Estland, voor het werk van Peter Paul Rubens. Tsaar Peter de Grote liet het Kadriorgpaleis bouwen in de 18e eeuw, maar sinds 2006 doet het dienst als kunstmuseum. Vanaf april presenteert The Phoebus Foundation - de kunststichting van Fernand Huts - er haar topstukken van de 15e tot 17e eeuw in “Van Memling tot Rubens – Vlaanderens Gouden Eeuw”.

De expo in Estland vormt meteen ook de basis voor een expo die later dit jaar te zien zal zijn in het MAS, aangevuld met stukken uit Antwerpse collecties. Ook in het Snijders&Rockoxhuis in Antwerpen werken ze samen met The Phoebus Foundation, daar opent midden maart een expo over portretkunst uit de renaissance en de barok.

Helaas, we hebben het hier niét over het Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, dat nog minstens tot eind 2021 gesloten blijft. Maar er zijn gelukkig andere plekken waar u terecht kunt dit jaar.

U herinnert zich misschien nog vinvis Leo, die in 2015 aanspoelde in de Gentse haven. Hij verbleef eerder al in de Sint-Baafskathedraal in Gent, maar nu komt hij thuis in een gloednieuw museum. Vanaf 21 maart zal het Gents Universiteitsmuseum (GUM) kunst en wetenschap met elkaar verzoenen. Het museum vindt u vlakbij de kunstmusea S.M.A.K. en MSK Gent.

De Koninklijke Bibliotheek van België, in Brussel, (KBR) pakt ook uit met een nieuw museum. Centraal staat de Librije, een handschriftenverzameling uit de 15e eeuw. Na 600 jaar kan u eindelijk de Bourgondische verhalen én de gedetailleerde miniatuurschilderingen van Vlaamse Primitieven van dichtbij bewonderen, vanaf mei. 

Als het druppelt in Brussel, dan regent het in Parijs, ook in 2020. In de Franse hoofdstad opent in juni de Bourse de Commerce, na een lange restauratie. Die handelsbeurs is het grote kunstproject van de steenrijke zakenman François Pinault die daarmee de Fondation Louis Vuitton, het privémuseum van zijn rivaal Bernard Arnault, naar de kroon wil steken. Wát de inhoud van de eerste expo zal zijn is nog niet bekend, maar wij hopen dat er werken van Luc Tuymans en Michaël Borremans te zien zullen zijn. 

Bekijk hieronder hoe de restauratie van de Bourse de Commerce verliep:

Oostende maakt zich op voor de heropening van het James Ensorhuis. In 2020 staat de kunstenaar centraal in zijn geboortestad. Het belevingscentrum is nieuw en er komen interactieve stadswandelingen, met de stemmen van acteurs Wim Opbrouck en Els Dottermans.

Geen Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, dus. Toch is er ook goed nieuws: het Modemuseum in de Nationalestraat heropent na 2 jaar renovatiewerken opnieuw de deuren. Vanaf december bent u terug welkom op de vertrouwde locatie, vlakbij de Groenplaats. Het museum belooft meer tentoonstellingsruimte én een museumcafé. Benieuwd welke kledingvoorschriften daar zullen gelden.

Paul McCartney is zelf ook bijna een museumstuk (sorry, Paul). De ex-Beatle is intussen 77 jaar, maar lijkt er altijd al te zijn geweest. Op 21 juni 2020 staat hij nog een keer op de wei van Werchter. Neem het zekere voor het onzekere, misschien is dit wel de laatste kans om hem in België te zien. Er is natuurlijk nog veel meer muziek in 2020, en ook films en televisieseries volgen we verder voor u op.

In 2016 wist niet iedereen op het festivalterrein wie Paul McCartney was. (Her)bekijk de reactie van Martine Tanghe hieronder:

Milo Rau, de artistieke leider van NTGent, is niet vies van een beetje controverse. U herinnert zich misschien nog de hetze rond het toneelstuk "Lam Gods", waarvoor hij teruggekeerde Syriëstrijders wilde casten, en waar de rituele slachting van een schaap te zien was tijdens de voorstelling. 

Dit weekend pakt NTGent uit met de première van “Familie”. Het acteurskoppel An Miller en Filip Peeters, eerder al samen te zien in “Salamander”, speelt een huiveringwekkend gezinsdrama na, samen met hun eigen kinderen. Niet voor gevoelige kijkers.

Rau zoekt onrecht, geweld en taboes op, maar slaagt er telkens opnieuw in om die op een aangrijpende én serene manier over te brengen. Al zal niet iedereen het met dat laatste eens zijn.

Bekijk hieronder het interview met An Miller en Filip Peeters in "De zevende dag":

Na Jan Decleir en Lucas Van den Eynde, mag nu ook Peter Van de Velde de soutane dragen van priester Daens.

De film "Daens" was een groot succes in 1992, de musical in Antwerpen 12 jaar geleden brak daarna zowat alle musicalrecords. Een vernieuwde cast staat in Puurs klaar om u vanaf februari opnieuw te overtuigen van het verhaal, ooit opgeschreven door Louis Paul Boon.

De rijdende tribunes van de spektakelmusical "40-45" maken de beleving extra intens. Het pop-uptheater van Studio 100 blijft dus ook in 2020 een vaste waarde.