Bill Gates, zelf niet onbemiddeld, deed afgelopen week in een blogpost een vurig pleidooi om de superrijken meer belastingen te laten betalen.

De oppernerd van Microsoft wees op de immer groeiende ongelijkheid en de rode cijfers waarin zo goed als elke Westerse overheid zit, als de voornaamste redenen waarom het grote geld meer moet bijdragen.

In zijn pleidooi doet hij verschillende voorstellen van manieren waarop dat zou moeten gebeuren.

Vermogensbelasting en vermogenswinstbelasting

Hij is voorstander van een vermogensbelasting, en vooral op ‘grote fortuinen die al lange tijd vast staan (bijvoorbeeld meer dan tien jaar)’. Voor alle duidelijkheid, dat is een belasting op uw totale bezit, dus bijvoorbeeld vastgoed, aandelen en obligaties.

‘Zeer vermogende mensen doen vaak investeringen die jaren meegaan. Die investeringen worden dan voor lange tijd niet verhandeld, dus dat geld wordt nooit belast’, gaat Gates verder in zijn blogpost. ‘Dat houdt geen steek.’

Ook de vermogenswinstbelasting moet volgens Gates omhoog. Dat is een taks op de waardevermeerdering van een vermogen. Bijvoorbeeld de meerwaarde die iemand boekt als hij huizen, aandelen of obligaties verkoopt. Ook automatische waardestijgingen door intresten, inflatie of vastgoedprijzen kunnen via een vorm van vermogenswinstbelasting getaxeerd worden.

Volgens Gates moet de waardevermeerdering van fortuinen net zoveel belast worden als gewone inkomens. Lokale belastingen moeten ‘eerlijker’ volgens Gates, en ook de erfbelastingen moet aangepakt worden. Er zijn volgens de oprichter van Microsoft te veel achterpoortjes om die te ontwijken, en die moeten dichtgetimmerd worden.

Te veel belastingvoordelen

‘Ik ben disproportioneel beloond voor het werk dat ik geleverd heb, terwijl anderen net zo hard gezwoegd hebben en nu nauwelijks de eindjes aan elkaar kunnen knopen’, motiveert Gates zijn voorstel. ‘Daarom ben ik voor een fiscaal systeem waarbij wie meer geld heeft, een hoger percentage in belastingen betaalt. De rijken moeten meer betalen dan ze momenteel doen, mezelf en Melinda (zijn vrouw, red.) horen daar ook bij.’

Volgens de Miljardairsindex van Bloomberg is Gates momenteel zo’n 102 miljard euro waard. De stichting van hem en zijn vrouw, The Bill & Melinda Gates Foundation, bestrijdt wereldwijd armoede en probeert gezondheidszorg en onderwijs voor onfortuinlijke groepen te verbeteren. In 2010 deed hij een oproep aan miljardairs om een groot deel van hun fortuin weg te geven. Op dat moment werd zijn vermogen geschat op zo’n 45 miljard euro.

Hoewel hij effectief miljarden weggaf, onder andere via zijn stichting, groeide zijn vermogen dus aan in het voorbij decennium. Dat kwam volgens hem doordat Microsoft het zeer goed deed op de beurs in die periode, en door belastingvoordelen voor superrijken.

‘Het aan mensen overlaten om meer te geven dan de regering vraagt, is geen schaalbare oplossing”, schreef hij daarover. ‘Vrijwillig geven zal nooit genoeg geld opleveren voor alles wat de overheid moet doen.’

Jobs en innovatie niet op de schop

In november liet hij zich nog uitermate kritisch uit over de belastingplannen van de democratische presidentskandidaten Bernie Sanders en Elisabeth Warren. Beide zijn voor doorgedreven vermogensbelastingen voor de superrijken.

In zijn betoog zei hij dan ook uitdrukkelijk dat hij zich niet schaart achter een bepaald voorstel uit de presidentiële campagne. ‘Maar ik geloof wel dat we ons belastingsysteem eerlijker kunnen maken zonder daarmee innovatie op te offeren. De 1 procent (rijksten, red.) kunnen veel meer bijdragen zonder te stoppen met jobs te creëren. Toen ik en Paul Allen Microsoft oprichtten in de jaren 70, waren de hoogste belastingschijven dubbel zo hoog vandaag. Het hield ons niet tegen om een fantastisch bedrijf uit de grond te stampen.’