"Iran zoekt een evenwicht: vergelding die net groot genoeg is, want het land kan bij escalatie alleen maar verliezen"
De Iraanse raketaanval op Amerikaanse militaire doelwitten in Irak van afgelopen nacht was te verwachten en de Amerikanen waren ook enigszins voorbereid. Voor Iran is het zoeken naar een evenwicht: vergelding voor de dood van generaal Soleimani zonder dat het tot een gevaarlijke escalatie komt. "Want aan het einde van de rit kan Iran die alleen maar verliezen", zegt VRT-journalist Jens Franssen.
De dood van de Iraanse topgeneraal Soleimani bij een Amerikaanse aanval vorige week leidde tot een golf van wraakgevoelens in Iran. "We hebben enorm veel retoriek gezien. Er werd echt om wraak geroepen, ook in het Iraanse parlement. Iran heeft de lat daarmee voor zichzelf erg hoog gelegd", stelt Jens Franssen.
In die zin is de tegenaanval van afgelopen nacht geen verrassing. "Iran had gisteren nog maar eens duidelijk gemaakt dat ze zouden terugslaan op een militair doelwit. Dan kon je al een heel pak van potentiële burgerdoelwitten schrappen en kwam je uit op een Amerikaans militair doelwit in de regio."
De Amerikanen waren daar ook een beetje op voorzien, weet Jens Franssen. "We wisten dat burgerpersoneel en niet-essentieel personeel al uit de regio was weggehaald. Aan de andere kant had je zo'n 3.000 militairen die extra waren opgeroepen voor force protection, de bescherming van je basissen."
Evenwicht
Vraag is of de Iraanse vergeldingsactie genoeg zal zijn om de wraakgevoelens in Iran te beantwoorden. "Als je het realistisch bekijkt, konden ze geen ongelooflijk zware vergelding gaan uitvoeren. Dat weten de Iraanse militaire planners ook", legt Jens Franssen uit. "Want dan leg je de lat te hoog en krijg je snel een gevaarlijke escalatie van het conflict. Een escalatie die Iran aan het einde van de rit alleen maar kan verliezen, omdat Iran de zwakkere partij is mocht het tot een groot gewapend conflict komen met de Verenigde Staten."
Voor Iran komt het er dus op aan om een evenwicht te zoeken met een vergelding die relatief groot genoeg is, aldus Franssen. "Misschien vandaar ook dat Iran spreekt over 80 Amerikaanse doden en dat we het uiteindelijke cijfer nooit zullen weten omdat het beide partijen misschien goed zal uitkomen om dat in het midden te laten."
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken heeft na de aanval laten weten dat het om een proportionele verdedigingsactie ging en dat de tegenaanval afgesloten is.
Beluister de uitleg van onze Midden-Oosten-expert Jens Franssen in "De ochtend" op Radio 1:
Herbekijk het gesprek met onze Amerika-expert Björn Soenens in "Het Journaal":
