Woedende Iraniërs komen voor de tweede dag op rij op straat
Voor de tweede dag op rij zijn in de Iraanse hoofdstad Teheran mensen op straat gekomen om te betogen tegen het regime, nadat het leger had toegegeven zelf verantwoordelijk te zijn voor het neerhalen van de Oekraïense Boeing met veel Iraniërs aan boord. Gisteravond kwamen er ook al duizenden mensen op straat. De Amerikaanse president Trump was er snel bij om het protest te steunen.
Het semi-officiële persagentschap FARS gaf gisteren al toe dat er "tot duizend" betogers anti-regeringsslogans riepen in de hoofdstad Teheran. Dat zelfs het regime het protest toegeeft, is bijzonder ongebruikelijk in Iran.
Ondertussen breidt het protest uit. Alleen al in Teheran waren er 3.000 betogers, ook elders in Iran is er protest. Aanvankelijk kwam de massa op straat in Teheran om te rouwen voor de doden. Bij de 176 slachtoffers waren er 83 met de Iraanse nationaliteit. Maar ook veel van de andere slachtoffers waren van Iraanse origine of hadden nauwe banden met het land.
Bekijk hier beelden van het protest in Teheran en lees daaronder verder:
Studenten
De bijeenkomst van gisteren vond onder meer plaats aan de technische universiteit Amirkabir in Teheran. Een aantal slachtoffers aan boord waren knappe koppen die aan die universiteit studeerden. Later op de avond sloeg het rouwen om in regelrecht protest tegen het regime. Er werd zelfs om het ontslag gevraagd van de hoogste leider, Ayatollah Khamenei.
Ik heb weet van protesten in een tiental steden. De betogers willen het regime weg
Volgens Mehdi Nobari, een woordvoerder van de Iraanse oppositie in ons land hebben veel "gewone mensen" zich aangesloten bij het protest. "Het gaat niet meer alleen om dat neergeschoten vliegtuig, de boodschap is gewoon dat het regime weg moet."
Nobari zegt dat communiceren vandaag moeilijk is. Maar hij heeft weet van protesten op tenminste vier plekken in Teheran zelf, en in nog minstens acht andere steden, zoals in Isfahan. "Ik ben er ook zeker van dat het protest ook vandaag voortgaat", zegt hij. "Al loopt de communicatie moeilijk, we hebben gehoord dat het regime het internet op sommige plekken heeft lamgelegd".
Beelden op sociale media laten zien dat het om behoorlijk grote groepen mensen gaat.
Opvallend: bij het protest van gisteren werd de Britse ambassadeur korte tijd opgepakt. Hij zou volgens de autoriteiten de betogers hebben aangezet tot "radicaal gedrag", iets wat de Britten ontkennen. Zij wijzen er wel op dat het oppakken van een ambassadeur een schending is van het internationale recht.
De ambassadeur reageerde intussen op Twitter dat hij niet deelnam aan een betoging, wel was hij aanwezig bij een wake voor de slachtoffers van de vliegtuigcrash van afgelopen woensdag.
De Amerikaanse president Trump was er snel bij om zijn steun te betuigen aan de Iraanse betogers. Hij deed dat zelfs in het Farsi, om de Iraanse bevolking in de eigen taal toe te spreken.
Regime onder binnenlandse druk?
Meteen na de Amerikaanse aanslag op generaal Soleimani was nochtans een golf van Iraans nationalisme uitgebroken. In Teheran, maar ook bij de begrafenis in zijn geboortestad Kerman schreeuwden toen hondderdduizenden Iraniërs hun afkeer uit tegen de Verenigde Staten.
Dat was een behoorlijke tegenslag voor de oppositie in Iran zelf. De massa-bijeenkomsten konden niet alleen worden gezien als een manifestatie van haat tegen Amerika, maar ook als steun voor het regime.
Het neerhalen van de Oekraïense Boeing heeft de zaken dus doen omkeren. Het verdriet om het verlies van zoveel Iraniërs, onder wie een flink aantal jonge en getalenteerde mensen, lijkt om te slaan in woede tegen het regime van de Ayatollahs.
Het streng-islamitische regime in Iran dateert al van 1979. Bij de Iraanse revolutie werd de Sjah door een volksopstand verdreven. Conservatieve geestelijken, de Ayatollahs, namen de macht over. Maar dat is niet naar de zin van een deel van de bevolking. Vooral jongere en hoog opgeleide Iraniërs voelen zich gevangen in een dictatuur.
Dat er nog zoveel Iraniërs openlijk kritiek durven te geven op het regime is opmerkelijk. De golf van protest in november werd door het regime namelijk in bloed gesmoord.
Amnesty International heeft weet van tenminste 304 doden. Duizenden anderen zijn in de gevangenis terechtgekomen, waar ze het risico lopen op foltering.
Het persagentschap Reuters zegt zelfs dat meer dan 1.500 Iraniërs in november het leven hebben gelaten. Maar dat heeft duizenden anderen dus niet weerhouden om opnieuw op straat te komen.
Ook vandaag zijn er berichten over nieuwe protesten op verschillende plekken in Iran. "Het is tijd voor België om de officiële contacten met dat regime stop te zetten", vindt Mehdi Nobari van de Iraanse oppositie.
