Nog meer moeilijk toegankelijke treinen voor rolstoelen: nieuwe NMBS-wagons zijn niet aangepast aan perronhoogte

“Dit is onbegrijpelijk”, meent Ingrid Borré, vicevoorzitter van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH). Die raad buigt zich over alle federale maatregelen die een invloed hebben op het leven van personen met een handicap, en formuleert adviezen.

In 2015 gaf de raad al eens het advies aan de NMBS om geen wagons type M7 aan te kopen. De spoorwegmaatschappij bestelde dat type wagon toch. De tuigen moeten tegen eind dit jaar allemaal in gebruik genomen zijn. En in december vorig jaar gaf de raad van bestuur van de spoorwegmaatschappij opnieuw haar principiële toestemming om te starten met de bestelling van een tweede lichting M7’s. Tot grote ontgoocheling van de NHRPH.

Tegen de lente worden de eerste van de 445 rijtuigen geleverd. Het probleem is dat de wagonhoogte van de M7 niet matcht met de perronhoogte. In ons land kunnen die perronhoogtes nogal verschillen. De meest gangbare zijn 55 cm en 76 cm. Bij wijze van compromis koos de NMBS voor een type wagon met een hoogte die daar mooi tussenin zit, namelijk 63 cm. Alleen betekent dat concreet wel dat de instaphoogte dus sowieso telkens te hoog of te laag is.

En dat geeft problemen voor wie een beperkte mobiliteit heeft: personen met een handicap maar evengoed ook ouderen, zwangere vrouwen of ouders met kleine kinderen in buggy’s, stelt Ingrid Borré. “Zo’n wagon gaat snel dertig jaar mee. Dat wil dus zeggen dat het nog vele decennia zal duren vooraleer de treinen toegankelijk zullen zijn en mensen met een mobiele beperking zelfstandig de trein zullen kunnen nemen. En dat terwijl er al jaren beloofd wordt om hier werk van te maken.”

Multifunctioneel rijtuig

Bij de NMBS zijn ze zich van geen kwaad bewust. Volgens woordvoerder Dimitri Temmerman is wel degelijk rekening gehouden met personen met een handicap bij de bestelling van de M7’s. “We gaan ervoor zorgen dat alle treinen een multifunctioneel rijtuig zullen hebben. Een grote open ruimte met een aangepast toilet en aangepast intercomsysteem.”

Maar dat aangepast rijtuig zal dus ook een instaphoogte van 63 cm hebben, waardoor mensen met een beperking verplicht worden om assistentie te vragen om erop te geraken. “In grote stations hoef je die maar 3 uur op voorhand te reserveren”, geeft Temmerman nog mee. In alle andere is de reserveringstijd 24 uur.

Een uitleg die voor de NHRPH lang niet voldoet. Borré: “Wat is dat nu voor systeem? Het komt er nog altijd op neer dat we hulp moeten vragen en die hulp ook op voorhand moeten reserveren. Dat is een heel gedoe. Weet u altijd wanneer uw vergadering precies afgelopen is en wanneer u de trein terug kan nemen? Iemand met een mobiele beperking ook niet. Als de vergadering uitloopt en je de reservatie mist, moet je weer uren wachten vooraleer je hulp kan krijgen. De NMBS veroordeelt mensen met een mobiele beperking zo tot volledige afhankelijkheid.”

Wat de NHPHR al sinds 2015 vraagt, is dat de NMBS de perronhoogtes gelijkschakelt en daar aangepaste wagons voor aankoopt. Borré: “Alleen dan is er op termijn een toekomst mogelijk waarbij personen met een beperkte mobiliteit zonder assistentie de trein kunnen nemen.”

De NMBS is wel degelijk met zo’n gelijkschakeling bezig, stelt woordvoerder Temmerman. Alleen gaat dat traag. “We hebben 550 stations. Op dit ogenblik kunnen we 7 à 10 stations per jaar aanpakken.” 

En andere wagons kiezen, die al een instaphoogte van 76 cm hebben en dus al klaar zijn voor de toekomstige situatie, is ook geen optie, meent hij. “Nog aanpassingen aanbrengen in het dossier zou ons te grote schade opleveren. Niet alleen financieel, maar ook qua timing voor de nieuwe rijtuigen. Die M7’s zijn dubbeldekwagons en die zijn absoluut nodig om de stijging van het aantal passagiers op te vangen. Dat is nu eenmaal de realiteit.”