Zelzate heeft toekomstplan voor wijk Klein Rusland klaar: "We willen niet dat dit een tweede Doel wordt"
Zelzate heeft, tegen de eerdere beslissing van Vlaanderen in, een plan klaar voor de wijk Klein Rusland. Twee jaar geleden besliste Vlaanderen dat de wijk definitief moet verdwijnen binnen de tien jaar. "De omstandigheden zijn helemaal veranderd, we geloven dat we hier een nieuwe, leefbare wijk kunnen bouwen", zegt burgemeester Brent Meuleman (SP.A). De wijk Klein Rusland bestaat honderd jaar en is erg verloederd.
In 2018 hakte de Vlaamse regering de knoop door in het dossier rond Klein Rusland in Zelzate. Er lagen toen vijf scenario's op tafel voor de tuinwijk van bijna een eeuw oud. De staat van de gebouwen is er slecht aan toe en een grootschalige renovatie, herbestemming of volledige afbraak drong zich op.
Ex-gouverneur van Oost-Vlaanderen Jan Briers (CD&V) adviseerde Vlaanderen uiteindelijk dat de wijk het beste helemaal zou verdwijnen. Vooral de ligging van Klein Rusland, aan de E34 en vlak bij de industriezone, gaf de beslissing mee vorm. Er werd onder meer een nieuwe snelwegtunnel gepland waardoor een deel van de wijk zou moeten sneuvelen. Volgens Zelzate zijn daar nu andere pistes voor. De gemeente hoopt Vlaanderen daar nu ook van te overtuigen.
"Het lijkt hier Doel wel"
Klein Rusland is een wijk die ontstond in het begin van de 20e eeuw en die gebruikt werd om arbeiders te huisvesten in sociale woningen. Er konden zo'n 160 gezinnen wonen. Intussen staan er, een eeuw nadat de wijk gebouwd werd, 100 woningen leeg. Ze zijn meestal niet meer in orde met de huidige regels en worden door de sociale huisvestingsmaatschappij niet langer verhuurd. Heel wat woningen zijn al gestript en klaar voor afbraak.
"Het is vreemd om hier te wonen", zegt een bewoner. "Het is een beetje het Doel van het Meetjesland geworden, een spookwijk. We voelen ons ook niet langer veilig hier." Het straatbeeld is desolaat: ramen zijn dichtgetimmerd of gebroken, rolluiken zijn naar beneden gelaten, toegangspoortjes naar huizen hangen scheef uit hun hengsels. Hier en daar zijn er wel nog tekenen van bewoning. Vaak hangen er aan de ramen ook affiches die pleiten voor het behoud van de wijk.
"De omstandigheden voor een nieuwe wijk zijn ideaal"
De wijk laten bestaan in haar huidige toestand is niet houdbaar, dat beseft ook het gemeentebestuur. Zelzate pleit daarom voor een nieuwe wijk op net dezelfde site. "Er zijn heel wat nieuwe ontwikkelingen rond de wijk die tegen een volledige afbraak pleiten", zegt burgemeester Brent Meuleman (SP.A). "We hebben de gipsberg, een oud gipsstort, omgevormd tot een berg vol met zonnepanelen. Het slibstort in de buurt wordt een natuurgebied. De nabijgelegen Khulmann-site (een voormalige chemische fabriek, nvdr.) is volledig gesaneerd. De snelwegtunnel kan anders ingepland worden waardoor die amper overlast zal veroorzaken in de wijk."
"Ik ben en blijf een Kleine Russin"
In één van de voortuintjes staat een kranige oudere bewoonster onkruid te wieden en perken te harken. "Ik vind het belangrijk dat het er netjes bij ligt. Ik probeer het hier te onderhouden maar zoals je ziet, gebeurt dat niet meer overal." De vrouw wijst de naburige voortuintjes aan die verloederd zijn. "Ik woon al 63 jaar in Klein Rusland. Ik ben een echte Kleine Russin", lacht de vrouw. Ik geloof niet in de nieuwe plannen maar ik weet ook niet wat ik ga doen als ik moet verhuizen. Vroeger was het hier een levendige wijk. We hadden een bakker, een viswinkel, een kruidenier, een café... Nu is alles weg."
Hoop doet leven
Niet iedereen reageert zo gelaten op de nieuwe wending in het dossier. Een vrouw die haar hond uitlaat en al een halve eeuw in de wijk woont, is voorzichtig positief. "Zoals vroeger wordt het niet meer, toen was het hier alle dagen kermis. Ik weet nog dat mijn oma om negen uur 's ochtends naar de bakker vertrok en pas tegen de middag terug was. Gewoon omdat ze met iedereen een praatje sloeg. Iedereen kende elkaar toen. Dat is veranderd. Maar ik woon hier nog altijd graag en ik zou het fijn vinden om hier te kunnen blijven, ook als er een nieuwe wijk komt."
Zelzate versus Vlaanderen
Voor een nieuw Klein Rusland hoopt Zelzate uiteindelijk op steun van Vlaanderen. Dat ligt politiek gevoelig. Zelzate is de enige gemeente in Vlaanderen waar de radicaal linkse PVDA mee in het bestuur zit. Het lijkt weinig waarschijnlijk dat die voor haar plannen steun zal krijgen van de centrumrechtse Vlaamse regering. Al denkt eerste schepen Geert Asman (PVDA) Vlaanderen te overtuigen: "De regels rond ruimtelijke ordening zijn voor heel Vlaanderen gelijk en wij hebben daar als gemeente erg veel autonomie. Onze plannen zijn ook goedkoper dan wat Vlaanderen zelf voorstelt."
