Wat u in onze media niet over Iraniërs te weten komt

In een land waar vrije meningsuiting is toegestaan, voel je de fragmentatie van een maatschappij soms veel duidelijker, maar in een land zoals mijn geboorteland, Iran, kwijnt plek voor nuance echter weg onder een regime dat met een staaltje politieke onderdrukking de voorbije 30 jaar een van de oudste rijken achter een zwart-witscherm laat vervagen. De huidige politieke problemen verhelpen dit op geen enkele manier. Het ergste van al? De media trappen erin.

Na het lezen van de zoveelste veralgemening of foutieve beschrijving van hoe "de Iraniërs" op dit moment "rouwen" en "haten", schoot de pen bijna spontaan in mijn hand. Iraniërs worden langs alle kanten over één kam met het Iraanse beleid en diens propagandaprogramma geschoren, en dat baart me oprecht zorgen.

Dit al zeker na het lezen van een opiniestuk van een studente die één reis naar Iran maakte en op basis daarvan de volgende conclusie trok met betrekking tot de oorlogsdreigingen: “De Iraniër haalt zijn schouders op en gaat weer picknicken op donderdagavond.” Hoewel relativering zeker een manier van coping (omgaan met de omstandigheden, red.) is bij Iraniërs, is enige nuance toch op zijn plaats.

Sta me even toe mijn pen de vrije loop te laten. Eventjes maar, omdat mijn gedachten en meningen toch zullen verzuipen in het overvolle bad van massamedia. Maar sta me alstublieft even toe.

Iran roept veel nostalgische gevoelens bij mij op. Als ik Iran hoor, dan voel ik meteen de Teheraanse chaos en de rumoerige bazaars waar je met vers granaatappelsap de kraampjes afloopt en de geur van kruiden en gedroogd fruit inademt. Ik smaak de zwarte thee met gedroogde rozenbladeren en zoete gebakjes in de namiddag. Oh, en ik ruik de onbetaalbare geur van versgebakken brood uit de Teheraanse steegjes.

Ik beeld me de houten deuren in die leiden naar lege kamers of de kleurrijke tegels in paleizen die de grenzen van je verbeeldingskracht testen. Ik denk dan aan de kiosken waar ze raar opkijken als ik naar het Nederlands overschakel en hun verbazing omzetten tot de meest charismatische blik die me telkens opnieuw doet smelten. Ik zie mensen die vanaf middernacht in het park wandelen omdat het dan eindelijk wat afgekoeld is.

Families die toekomen met potten gevuld met eten en een niet te missen verse watermeloen - zo veel in hun handen dat ze de hand van hun kinderen niet meer kunnen vasthouden en dus moeten roepen dat ze bij hen moeten blijven. Ik hoor de parkieten in mijn tantes binnenkoer die voor een rustgevend melodietje zorgen middenin Teheran. Ik zie de silhouetten van de bergen die bij schemeravond Teheran omarmen. Ik hoor het geluid van klotsend water tegen steentjes wanneer we samen aan de rivier eten - proeven van het leven onder de warme Iraanse zon.

Dit roept Iran bij mij op. Bij mij, maar ook bij veel anderen, die geluk in de kleine dingen zoeken. Dit mag dan een individuele kijk op de zaak zijn, maar het is net dat wat afwezig is en het beeld van Iran en de situatie verder vertroebelt, of eerder nog meer zwart-wit maakt. Het is de afwezigheid van wat echt telt.

Klinkt je dat niet bekend in de oren? De Iraniërs zijn net zoals u en ik op zoek naar geborgenheid, vrijheid en geluk. Maar vooral op zoek naar rust. In tegenstelling tot bij u en bij mij is de weg ernaartoe bij hen volledig afgeblokt. De rust bevindt zich al jaren in een chaos die van bovenaf gestuurd wordt door mensen die de definitie van rust allang verloren hebben. Maar dat vergeten artikels soms te vermelden.

De protesten als gevolg van de verhoogde brandstofprijzen zorgden niet voor een honderdtal doden zoals beschreven werd in sommige artikels, maar een duizendtal. Lichamen werden weggegooid in rivieren en zo kon het dodental zienderogen krimpen. Dat laten we aan ons voorbijgaan.

Hoe Iran door de opwarming van de aarde in zoveel gebieden te kampen heeft met extreme droogte of scholen en universiteiten die in grootsteden geregeld wegens smog sluiten, daar kraait geen haan naar.

Hoe talloze auto’s in de Iraanse hoofdstad opengebroken worden uit een wanhoopsdaad van mensen die op zoek zijn naar geld en dat dat een alledaags verschijnsel is geworden, daar zwijgt iedereen over.

Hoe mensen de klok rond werken om het broodnodige op tafel te kunnen krijgen, dat is irrelevant. Neen, want rouw en haat is prioriteit nummer één bij Iraniërs, zo blijkt. Of picknicken op een donderdagavond, laten we dat niet vergeten.

Wat ik zie en voel als ik wekelijks met mijn Iraanse familie en vrienden praat of wanneer ik op bezoek ben, heeft weinig weg van rouw, haat of de schouders ophalen. Het is een diepgewortelde cynische blik op de toekomst omdat ze doodop zijn, omdat ze het vechten allang hebben opgegeven en het regime met zijn propaganda gewoon zijn ding laten doen.

De Iraniërs zijn moe en zoeken in stilte naar rust. Ik heb het dan over de overige 99% die de voorpagina’s niet gehaald heeft. Ik heb het over hen die weggelaten worden. Zij die voor de eigenlijke nuance zouden moeten zorgen. Zij die uw zwart-witbeeld zouden moeten vernietigen. Ik heb het over hen die tijdens de protesten in het midden van de nacht via omwegen hun kind bij een andere ouder moeten ophalen omdat het dan terug veilig is. Ik heb het over hen die me laconiek bij het ontbijt aan de telefoon vertellen hoe ze gisterenavond een granaat hebben kunnen ontwijken en daarbovenop mij troosten en niet andersom. Ik heb het over hen die de nuance zelf kwijt zijn.

Ik kan hier nog zo veel over kwijt, maar daarom nam ik even mijn pen. Om te schrijven voor hen, die in Iran leven en niet over hen, die Iran leiden.
De aarde onder de grond waar u en ik geboren zijn, is overal even donker en diep. Vergeet dat niet.