Resolutie om kernwapens te verwijderen uit België ‘kan niet ongestraft blijven’

Vlak voor kerst kregen de socialisten onder leiding van Kamerlid John Crombez (sp.a) in de Kamercommissie Buitenlandse Zaken een resolutie goedgekeurd die ernaar streeft om de kernwapens uit ons land te verwijderen. De volgende stap is een stemming in de plenaire vergadering van de Kamer, nu donderdag. Verschillende bronnen stellen dat de Amerikaanse ambassadeur in België “bijzonder ongerust” is. Een aantal parlementsleden zijn benaderd door de ambassade voor een gesprek hierover en een bron binnen de Amerikaanse diplomatie bevestigt dat ze de resolutie “nauwgezet volgen”.

Officieel houdt de ambassade zich aan haar ‘confirm nor deny’-richtlijn: bevestigen noch ontkennen. De Amerikaanse kernbommen op de militaire basis in Kleine Brogel waren lang een publiek geheim, maar intussen zijn er ook verschillende documenten opgedoken die hun aanwezigheid bevestigen. Zo is intussen bekend dat de kernbommen toe zijn aan een upgrade. 

“Als donderdag ook het parlement de resolutie goedkeurt, zal België niet enkel onder zijn voeten krijgen van de VS, maar ook van andere NAVO-lidstaten, zoals Frankrijk of het Verenigd Koninkrijk”, zegt een bron binnen de NAVO. 

Vlaams Belang in het midden?

Het kan erom spannen bij de stemming, want de resolutie raakt maar nipt door de commissie, met 8 stemmen tegen 7. Twee potentiële tegenstemmers waren toen niet aanwezig: een commissielid van MR en Goedele Liekens van Open Vld. “Ze hadden me gezegd dat het nog niet tijdens deze zitting ter stemming kwam en ik moest naar een afspraak in het ziekenhuis”, zegt Liekens. “Dat is leergeld voor een beginnend politicus, zeker?”

Gek genoeg zijn de belangrijkste delen van de tekst niet goedgekeurd in de commissie, namelijk het ratificeren van het internationaal verbodsverdrag op kernwapens én het stappenplan ter verwijdering van de kernwapens uit België. Toch zullen ook die punten donderdag aangevoerd worden in de plenaire, omdat de tekst als geheel wél is goedgekeurd, klinkt het bij de socialisten. 

Het Vlaams Belang kan weleens een belangrijke rol krijgen, want het is nog niet zeker dat de partij haar tegenstem uit de commissie herhaalt. Partijvoorzitter Van Grieken hint op een onthouding. “We zijn tegen die resolutie van de linkse partijen, omdat we geen naïeve pacifisten zijn, maar we hebben als Vlaams-nationalisten tegelijk ook weinig zin om het gezicht van België te redden”, zegt Van Grieken. 

De Belgische regering ging destijds, in volle Koude Oorlog, akkoord met Amerikaanse raketten in Kleine Brogel en Florennes als dreiging tegenover de Sovjet-Unie. De laatste jaren kwamen de goede banden boven tussen Rusland en enkele Vlaams Belang-leden, maar volgens voorzitter Van Grieken speelt dat niet mee. “Welke internationale banden we ook zouden hebben volgens de pers, ik hoop dat iedereen doorheeft dat we in het belang van Vlaanderen handelen. Liever een raket in de tuin dan een Rus in de keuken.”

Defensie-uitgaven

Bij monde van haar woordvoerder laat de NAVO weten dat een nucleaire capaciteit nodig is “om vrede te bewaren en agressie af te wenden. De NAVO streeft naar een wereld zonder nucleaire wapens, maar zolang ze bestaan, zal de NAVO ook een nucleaire alliantie zijn.”

N-VA-Kamerlid Theo Francken, tevens Belgisch delegatieleider bij het NAVO-parlement, is overtuigd van de ongerustheid in Washington en bij de NAVO. “Als believer in het trans-Atlantisch bondgenootschap, vind ik dat we moeten kijken naar onze belangen”, zegt Francken. “Denk maar aan de return die we ontvangen door het NAVO-hoofdkwartier in ons land, dat Brussel op de wereldkaart zet. Als het gaat om een financiële bijdrage aan de NAVO zijn we nu al bij de slechtste van de klas. Een terugtrekking van de kernwapens is dan geen goed signaal naar president Trump. Je kan ermee spelen, maar je moet er niet mee rammelen.”

Sinds Trump president is, heeft hij de Amerikaanse bijdrage teruggebracht van 22,1 procent naar 16 procent. Hij vond de financiële lasten oneerlijk verdeeld. België slaagt er niet in om zijn defensie-uitgaven op 2 procent van het bbp te brengen, een NAVO-streefdoel. Voorstanders van de kernbommen in Kleine Brogel stellen dat ze toelaten dat NAVO een oogje dichtknijpt voor die tekortkomingen.

Tegenresolutie

Als de parlementaire resolutie gestemd raakt, zijn de kernwapens nog niet ons land uit, maar het kan wel een volgende regering onder druk zetten om daarnaar te handelen. En op dit moment weet niemand hoe die regering eruit zal zien. 

“Als de Belgische regering dat zou doen, dan isoleert ze de positie van België in de NAVO”, zegt een bron bij NAVO. “Voor de Amerikanen ligt het militaire bovendien in het verlengde van het economische. Je doet zoiets niet ongestraft. Bepaalde bedrijfsinvesteringen zullen dan bijvoorbeeld in andere landen gebeuren.”

Francken probeert nu voldoende steun te vinden in het parlement voor een resolutie die het Belgische engagement in de NAVO opnieuw moet bekrachtigen. Hij spiegelt zich daarbij aan een soortgelijk initiatief in het Amerikaanse Congres waarbij zowel Democraten als Republieken hun niet-aflatende steun voor de NAVO herbevestigden.  

De sp.a is niet bang voor mogelijke gevolgen voor België als hun resolutie wordt goedgekeurd. “Er zal zeker reactie uit NAVO-hoek komen, maar niet meteen gevolgen, denken we, omdat de meeste NAVO-lidstaten geen kernwapens hebben.”