Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) kaart al jaren aan dat er in de Belgische materniteiten een overschot aan ziekenhuis­bedden is. Dat kost handenvol geld, terwijl die middelen veel ­efficiënter ingezet kunnen worden in de gezondheidszorg.

Voor het eerst heeft het KCE nu, op vraag van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD), een onderzoek klaar over de efficiëntie van de Belgische materniteiten. Het ­rapport adviseert de regering om zeventien kleine materniteiten te sluiten.

In de Kamer kreeg De Block donderdagmiddag een karrenvracht aan kritische vragen. 'Basisverzorging, zoals kraamzorg, moet net bereikbaar en kwalitatief zijn. Er zijn weinig ziekenhuisopnames zo intiem als een bevalling. Moeders willen die dan ook in de eigen omgeving kunnen laten plaatsvinden', zei parlementslid Jan Bertels (SP.A). 'Kostenefficiëntie mag niet de enige maatstaf zijn.'

Sofie Merckx (PVDA) zei dat het rapport 'perfect past in de kille besparingslogica waarmee de ziekenhuizen de laatste jaren worden geconfronteerd.' Robby De Caluwé (Open VLD) merkte dan weer op begrip te hebben voor de emoties, maar vroeg zich af 'of een ziekenhuis wel de beste zorg kan garanderen, als het maar enkele bevallingen per jaar doet.'

'Geen besparingsmaatregel'

Maggie De Block bleef het rapport echter steunen: 'Elke moeder wil uiteraard een gezonde baby, dus is een goede expertise in de materniteiten erg belangrijk. Het rapport bevestigt net dat elke materniteit daarom voldoende activiteiten moet hebben. Daarnaast kan er veel efficiënter worden gewerkt. Er zijn diensten met een enorm tekort aan verpleegkundigen, terwijl sommige materniteiten maar één bevalling per dag hebben.'

De Block: 'Net om de toegankelijkheid van de kraamzorg te blijven garanderen, is ervoor gekozen om enkele materniteiten in plattelandsgebieden open te houden. Dit is dus geen besparingsmaatregel. Wel willen we ons budget zo efficiënt mogelijk inzetten. Per bevalling kosten kleine materniteiten net het meest.'

'"Het is nu aan alle beleidsmakers om samen met de sector aan de slag te gaan met dit rapport en de aanbevelingen om te zetten in concreet beleid. Gemakkelijk belooft dat niet te worden, maar het gaat over een ongelofelijke opportuniteit.'

Nog geen besluit

'Ik begrijp alle emoties, ik begrijp dat een moeder uit Aalst haar kind in Aalst wil laten geboren worden', vervolgde De Block. 'Het belangrijkste is echter dat een kind gezond geboren wordt. Er klinkt kritiek dat sommige grootouders vijf minuten verder zouden moeten rijden om hun kleinkind te bezoeken. Wel, als ik weet dat mijn kleinkind gezond ter wereld komt, ben ik bereid daarvoor een uur om te rijden.'

Aan Villa Politica liet De Block ook al verstaan dat de federale regering in lopende zaken over dit dossier geen besluit zal nemen. 'De studie kan de basis zijn van besprekingen op het terrein met de ziekenhuizen. Wel is het een heel belangrijke studie, die we niet zomaar naast ons kunnen neerleggen', zei ze.

Over de kritiek van CD&V-voorzitter Joachim Coens, die de conclusies in het rapport 'onaanvaardbaar' noemde, zei De Block dan weer dat ze 'hem uitnodigde de studie goed te lezen'.