BELUISTER ONZE PODCAST. De Stemmen van Assisen: Sven Mary over het euthanasieproces: “De beschuldigden gaan dienen als kanonnenvlees”

De dokter die de opzettelijke levensbeëindiging uitvoerde, is een 59-jarige man uit Sint-Niklaas. Zijn advocaten stelden in de akte van verdediging van negentien bladzijden dat de man geen schuld treft. “Op dit ogenblik overheersen bij ons, de verdedigers, twee gevoelens. Er is een grote verontwaardiging en er is ook wat angst. In de eerste plaats verontwaardiging omdat onze cliënt moet terechtstaan voor doodslag door vergiftiging, de zwaarste misdaad die er bestaat, met daarop ook de zwaarste straf, namelijk levenslange opsluiting”, zei Van Steenbrugge.

“Onze cliënt wordt aangewezen als een moordenaar, want dit afschuwelijke etiket wordt door het openbaar ministerie op zijn hoofd gekleefd”, zei de advocaat. “Hij is nu al gebrandmerkt en dit voor er één getuige is gehoord, laat staan voor u enige uitspraak heeft gedaan. (...) Het is een immens onrecht dat hem nu al is aangedaan. Een pure schande en ik wik en weeg nochtans mijn woorden.”

“Politiek en religieus showproces”

De verdediging stelde dat Tine Nys tegen de uitvoerende arts “helder en nadrukkelijk haar vraag tot euthanasie” formuleerde. “De borderlinestoornis en autismespectrumstoornis waaraan Tine leed, vormden geen hinderpaal om op basis van een rationele gedachtegang tot een weloverwogen besluit te komen. Tine Nys was wel degelijk in staat haar wens te uiten en maakte die ook steevast herhaaldelijk en op een duurzame wijze kenbaar, niet alleen aan de artsen, maar ook aan haar vrienden en familie. Tijdens de gesprekken met de artsen bleef Tine Nys steeds herhalen dat haar familie niet akkoord was met haar euthanasieverzoek en blind bleef voor de medisch uitzichtloze lijdensweg dewelke ze tot op dat ogenblik had afgelegd. Ze had een voortdurende angst dat haar familie haar terug zou colloqueren.”

Advocaat Van Steenbrugge stelde dat de assisenzaak volgens hem “een politiek en religieus showproces” is. Hij herhaalde dat hij op de preliminaire zitting René Stockman, de overste van de Broeders van Liefde, wou oproepen als getuige. “Hoe kon het dat het openbaar ministerie een bocht van 180 graden gemaakt heeft? (Het openbaar ministerie vroeg eerst de buitenvervolgingstelling in de zaak, nvdr.) Onze cliënt heeft van een bevriende arts gehoord dat Stockman aan de basis ligt van de ommezwaai zeven jaar na de feiten”, zei Van Steenbrugge toen.

LEES OOK. Tine wilde sterven, maar was haar dood euthanasie volgens het boekje of gifmoord? (+)

“Haar euthanasie werd misbruikt”

“Zolang dat de aanklager u en mij niet uitlegt waarom deze bocht van 180 graden werd genomen, zeg ik mijn vertrouwen in het openbaar ministerie, die nochtans moet toezien op de naleving van de wetten, in deze zaak volledig op”, stelde Van Steenbrugge in de akte van verdediging. “Deze zaak had nooit voor een assisenhof mogen komen. Door ongeoorloofde tussenkomsten heeft men de euthanasie op Tine Nys, ingevolge haar ondraaglijk psychisch lijden, misbruikt om dokters die vandaag nog euthanasie wensen toe te passen op basis van ondraaglijk psychisch lijden, af te schrikken en om verdergaande toepassingen van euthanasie (bijvoorbeeld op minderjarigen) te bestrijden.”

De verdediging heeft vertrouwen in de vrijspraak. “Het feit dat de specifieke euthanasiewet geen strafbepalingen bevat, betekent uiteraard niet dat men automatisch kan terugvallen op de kwalificatie doodslag, zijnde doden met het oogmerk om te doden. Daarvoor is een specifiek opzet nodig en hiervan is uiteraard geen sprake. Helpen kan nooit doden zijn. Je kan bovendien maar gestraft worden als er een wettelijke basis bestaat voor dat strafbare handelen. Die basis is er hier net niet. De wetgever heeft bij het schrijven van de euthanasiewet niet willen bepalen wat de sanctie is op de overtreding van een bepaling uit deze wet”, pleit Van Steenbrugge.

Vermassen: “Tine wou in vrede verlost worden van haar ondraaglijk leed”

Advocaat Jef Vermassen, die de psychiater vertegenwoordigt, pleitte voor de vrijspraak voor zijn cliënt. “Tine Nys was uitbehandeld”, aldus Vermassen. “Het enige wat ze nog wou, was in vrede, rust en sereniteit verlost te worden van haar ondraaglijk leed.”

Volgens de verdediging heeft de psychiater zich gedragen als een onafhankelijke arts.

Tine Nys kreeg op 27 april 2010 euthanasie op basis van psychisch lijden. De derde beschuldigde is een 67-jarige vrouw uit Oosterzele, die als psychiater geconsulteerd werd. Volgens de wet moet die onafhankelijk zijn ten opzichte van de patiënt, maar volgens het openbaar ministerie had ze Tine Nys in behandeling.

Advocaat Vermassen betwist dat. “Haar taak was enkel haar bevindingen te bezorgen over de euthanasievraag van Tine Nys en dit in haar hoedanigheid van psychiater. (...) Zij was van oordeel dat aan de voorwaarden waaraan zij moest toetsen, was voldaan. Wat u bijzonder goed moet onthouden, is dat dit een vrijblijvend verslag is. Het kan niet genoeg herhaald worden dat het gevolg daarvan is dat niemand verplicht is haar standpunt en haar zienswijze te volgen.”

“Tien bruggen te ver”

“Ze heeft zich wel degelijk gedragen als een onafhankelijke arts”, zei Vermassen. “Tijdens de ondervragingen van de onderzoeksrechter werd zij zwaar onder druk gezet om toch maar te zeggen dat zij behandelende arts was, wat zij nooit heeft gewild. Uiteindelijk heeft zij verklaard dat ze hooguit behandelende arts was in het kader van de euthanasie. Zij heeft Tine met andere woorden enkel begeleid bij haar vraag naar euthanasie. Tine Nys is nooit haar patiënte geweest. (...) Zelfs al zou u op het einde van de debatten overtuigd zijn dat ze gedurende een bepaalde periode wel degelijk heeft gehandeld als behandelende arts, is de volgende vraag of ze daardoor als een moordenaar van Tine Nys moet worden aangezien. Is dit geen brug te ver of misschien wel tien bruggen te ver?”

De familie stelt dat Tine Nys niet leed aan een aandoening die verantwoordelijk zou zijn voor een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden, maar niet volgens Vermassen. “Men kan gerust stellen dat zij uitbehandeld was. Belangrijk daarbij is ook te vermelden dat zij niet meer behandeld wou worden. (...) Het enige wat Tine nog wou, was in vrede, rust en sereniteit verlost worden van haar ondraaglijk leed. Daarom wou ze definitief inslapen zonder nog pijn te moeten lijden. Dit was haar voorkeur, haar wens. Als dit niet haalbaar zou zijn, had zij de intentie zelf haar leven te beëindigen.”

De verdediging beklemtoonde dat de psychiater nog niet verscheen voor de Orde der artsen. “Is het niet wat merkwaardig dat (naam van psychiater, nvdr.) tot op heden ononderbroken haar beroep heeft mogen en kunnen uitoefenen terwijl zij nu door de procureur wordt aangezien als een moordenares? Ze kreeg tot nu toe ook geen tuchtrechtelijke sanctie van de Orde der artsen. Evenmin werd zij tijdelijk geschorst. Dit is nochtans een preventieve maatregel die regelmatig veiligheidshalve wordt genomen door de Orde der artsen als iemand verdacht wordt van zware misdrijven”, aldus Vermassen.