Direct naar artikelinhoud
Nachttrein

De nachttrein staat op uit de doden: welke lijnen mogen we verwachten?

De nachttrein staat op uit de doden: welke lijnen mogen we verwachten?
Beeld öbb

Ruim vijftien jaar na de teloorgang van de Donauwalzer rijdt zondag weer een nachttrein tussen Wenen en Brussel. Mogen we de komende jaren nog nieuwe lijnen verwachten?

Zowel vanuit Innsbruck als Wenen zal zondagavond een Nightjet-trein van de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij ÖBB richting België vertrekken. De twee treinstellen treffen elkaar in Nürnberg, en rijden van daaruit via Frankfurt, Keulen en Luik naar Brussel-Zuid. Maandagochtend om 10u55 zal het traject van de befaamde Donauwalzer, die in 2003 door de NMBS samen met alle nachttreinen werd afgeschaft, eindelijk weer compleet zijn. Voor 2020 wordt twee keer per week een heen- en terugrit ingepland, vanuit Brussel telkens op dinsdag- en donderdagavond.

“Voor de eerste dagen zijn de slaapcoupés en couchettes reeds uitverkocht”, zegt ÖBB-woordvoerder Bernhard Rieder. Zitplaatsen zijn dus wel nog beschikbaar. Ook de NMBS, die de ticketverkoop ondersteunt, vangt ‘positieve signalen’ op. “Al heb je in het begin natuurlijk altijd treinliefhebbers, en journalisten, die zo’n eerste rit willen meemaken”, zegt spoorwegkenner Herman Welter, die stelt dat het echte succes pas kan blijken na enkele maanden.

Toch valt niet te ontkennen dat de nachttrein in Europa een revival kent. In 2016 leek het ‘hotel op wielen’ nochtans op sterven na dood, nadat de Zwitserse, Duitse en Franse spoorwegen de stekker uit hun nachttreinen trokken. De ÖBB zette echter door, nam tal van verlieslatende lijnen en rijtuigen over van Deutsche Bahn en maakte van hun Nightjet-verbindingen een winstgevend concept.

4 procent van ÖBB’s reizigers neemt de nachttrein – zo’n 1,4 miljoen mensen – maar die vertegenwoordigen wel 17 procent van de omzet. “Voor 2019 verwachten we zelfs een stijging tot 1,5 miljoen reizigers”, aldus Rieder. Eind 2020 moet ook de verbinding tussen Wenen en Amsterdam op poten gezet zijn. De Nederlandse regering investeert daar de komende drie jaar 6,7 miljoen euro in.

De huidige nachtverbindingen van ÖBB.Beeld ÖBB

Dat succesverhaal wordt ook in andere landen opgemerkt. De Zwitserse SBB onderzoekt momenteel de mogelijkheden na een positieve bevraging bij de bevolking, en in Nederland concludeerde het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid dat nachtbestemmingen naar Zürich of Venetië jaarlijks tot een miljoen reizigers zouden kunnen bekoren. 

De Zweedse regering ziet nachttreinen naar continentaal Europa zelfs als deel van haar klimaatambities, en liet uit een tussentijds rapport verstaan dat Stockholm-Keulen een mogelijke verbinding kan zijn. Op termijn lijkt ook Brussel mogelijk. Ons land neemt momenteel niet het voortouw in de heropleving van het nachtelijke netwerk, maar de NMBS “juicht nieuwe initiatieven wel toe”.

De omvang moeten we trouwens niet overschatten, zegt Welter. “Dat zeggen de Oostenrijkers zelf ook: dit blijft een nichemarkt. Een die ze duidelijk met winst weten te exploiteren, maar tegen de vele vliegtuigreizigers weegt dat nog steeds niet op.”

1,5 miljoen reizigers gebruikten in 2019 het Nightjet-netwerk.Beeld ÖBB