“Koen en Valerie houden een spiegel voor die voor velen bedreigend kan zijn”

LEES OOK. Hun relatie liep niet altijd over rozen, en toch was de breuk een verrassing

“Al 17 jaar mijn grote liefde en the best is yet to come.” Dat schreef Koen Wauters onlangs nog op zijn Instagram. Op de dag van de verjaardag van zijn vrouw Valerie De Booser, net veertig geworden. “Love you birthdaygirl. “Jij geeft me mijn mooiste jaren en gaf me het mooiste cadeau dat ik me kon inbeelden. Laat ons goed voor elkaar zorgen tot ik echt stokoud ben.”

Het leek nochtans koek en ei toen Koen een paar weken geleden dit lieve berichtje postte op de sociale netwerksite. Dat de breuk nu toch een feit is, komt hard en vooral verrassend aan. “Ook al ken ik het koppel niet persoonlijk, het zou goed kunnen dat Koen en Valerie veel inspanningen hebben gedaan en zijn blijven proberen om hun huwelijk te lijmen”, zegt Vanweehaeghe.

Dat het zo lang heeft geduurd om er definitief mee te kappen, is volgens de relatietherapeut niet zo verwonderlijk. “Het is duidelijk dat ze niet over een nacht ijs zijn gegaan. Of je nu een bekend iemand bent of niet, het blijft een aartsmoeilijke beslissing om tegen je partner te zeggen dat je ermee wil ophouden. Een relatie die, in de meeste gevallen, ontzettend positief begint, met vlinders in de buik, draait uiteindelijk uit op een grandioze mislukking. Het duurt wel even vooraleer je dat tegenover jezelf en de rest van de wereld durft toe te geven.”

Drie fases in een relatie

In een relatie zijn er drie fases, waarin mensen evolueren. Het is de kunst in die drie fases elkaar telkens opnieuw terug te vinden. “Alsof je je huwelijkscontract telkens opnieuw hernieuwt”, stelt Sybille. “Eerst is er die prille verliefdheid, waarin alles kan en je de kleine kantjes van mekaar niet ziet. In een tweede fase komen de kinderen en maak je carrière. Dan laat je de boel draaien. Manage je je gezin. Van de school over de hobby’s tot het plannen van een reis.” In de laatste fase komt er weer meer tijd vrij voor elkaar. “De kinderen, die dan aan het puberen zijn, kunnen hun plan trekken en trekken zich steeds meer los van de ouders.”

En daardoor komt er weer meer tijd voor elkaar. “Sommige koppels slagen erin opnieuw veel activiteiten te doen, anderen groeien uit elkaar. Simpelweg omdat ze ook niet de tijd vinden om opnieuw in elkaar te investeren. In het geval van Koen en Valerie was het misschien niet mogelijk, omdat ze allebei een drukke carrière hebben. Ook aparte contacten in verschillende werelden hebben. Als koppel moet je echt een nieuwe identiteit gaan opbouwen. Wie ben ik? En wie is mijn partner? En hoe zijn we zonder die kinderen? Voor iedereen is dat een moeilijk proces.”

Veranderende identiteit

Of je dan in dat denkproces nog terug op je pootjes kan vallen als partners? “Natuurlijk wel. Als je identiteit verandert, is het ideale scenario dat je die evolutie bespreekbaar maakt binnen je relatie. Maar soms spoort het leven zo snel dat je niet meer de tijd vindt om rustig met mekaar te praten.”

“Waarmee ik niet wil zeggen dat Koen en Valerie gefaald hebben. Ze kunnen ook gewoon samen besloten hebben dat het mooi is geweest. Omdat ze bijvoorbeeld na die derde fase te verschillend zijn geworden.” Maar hun liefde gaat nooit op zijn, ze zullen elkaar blijven zien, omwille van de kinderen natuurlijk, voegt Vanweehaeghe er nog aan toe. “Als ik de berichtgeving lees, kwamen ze, zo lijkt me, goed overeen.”

Vanweehaeghe noemt de relatiebreuk van Koen en Valerie een symptoom van deze tijd. “De verleidingen zijn groter, de druk verhoogt. Ik merk in mijn praktijk dat koppels het vooral lastig beginnen te krijgen wanneer ze negen tot 13 jaar samen zijn. Dan gebeurt het meer dan eens dat ze er na vijftien jaar een punt achter zetten om vervolgens een verhouding te beginnen met iemand anders. Dat is nu eenmaal de tijdgeest. We zijn serieel monogaam geworden, in de 21ste eeuw, en hoppen van de ene lange naar de andere lange relatie.”

Liefde lijmen

De tijdgeest, daar springen koppels natuurlijk niet ver mee. Is de liefde dan echt niet meer te lijmen? “Relatietherapie kan soelaas brengen als het koppel niet te veel uit mekaar is gegroeid. In de praktijk wordt dan heel vaak verwezen naar de beginperiode, toen ze de eerste keer afspraken. Naar de kwaliteiten waar hij en zij voor zijn gevallen. Het is belangrijk die te benoemen. Wanneer je die eigenschappen nog krachtig voor de geest kan halen, is er hoop. Wanneer je je dag in dag uit begint te ergeren aan onnozelheden die je vroeger vertederend vond - sokken bijvoorbeeld die rondslingeren in huis - dan moet je beginnen opletten.”

Wellicht zullen veel bekende maar ook minder bekende koppels in de nasleep van de scheiding van Koen en Valerie beginnen opletten, zegt Vanweehaeghe. “Onderzoek heeft uitgewezen dat als er een koppel ermee ophoudt in een vriendenkring er anderen volgen. Koen en Valerie houden een spiegel voor. En die kan voor veel mensen, die al langer samen zijn, bedreigend zijn. Partners gaan zich vragen stellen. Waarom doen wij eigenlijk voort? En zij niet? Bij ons is er toch ook sleur? Leven wij ook niet naast mekaar?” Al hoeft de uitkomst niet negatief te zijn. “Het kan ook voor een kantelmoment in een relatie zorgen en mensen aanzetten actie te ondernemen.”

Nono en Zita

Belangrijk is ook aan de kinderen te denken, besluit Vanweehaege. Nono en Zita zijn amper 13 en 15 jaar oud. Tieners die zich volop aan het ontwikkelen zijn en hun eigen weg in het leven trachten te zoeken.

“Dat maakt de scheiding er niet makkelijker op”, zegt ze. “Kleuters jonger dan vijf kunnen een breuk makkelijker verteren. Pubers worstelen met hun eigen identiteit. Ze geven zichzelf ook vaak de schuld van de breuk. Het zal wel zijn omdat ik niet lief was voor mama of papa, redeneren ze verkeerd. Vaak hebben ze de neiging om zich te gaan opsluiten, ze gaan hun grote en kleine vragen inslikken.”

Dat mag je vooral niet laten gebeuren. Noch als ouder, noch als leerkracht, noch als vriend des huizes. “Het is belangrijk hen bij alles te betrekken, open kaart te spelen. Aan de ouders wordt regelmatig gevraagd hoe het met hen gaat, maar het is belangrijk dat er ook gepolst wordt bij de kinderen. Want die worden dikwijls onterecht het hoofd gezien.”

Ook voor hen kan systeemtherapie deugd doen. “Het is belangrijk dat al hun vragen, die ze niet altijd durven te stellen aan hun mama en papa, op tafel kunnen leggen bij iemand die er professioneel mee weet om te gaan. Hoe vinden ze het de ene week naar mama te moeten gaan en de andere week naar papa? De ouders kunnen erbij zijn, bij zo’n sessie. Maar evengoed kunnen ze apart komen. Het hoeft niet eens veel te zijn. Aan twee gesprekken hebben kinderen soms genoeg.”