Direct naar artikelinhoud
OngelijkheidRapport Oxfam

Miljardairs worden rijker, vrouwen betalen de prijs

Een vrouw met kind in Recife, Brazilië.Beeld Dado Galdieri for The Wall Street Journal

Alle 2.153 miljardairs samen hebben méér vermogen dan de 4,6 miljard mensen die 60 procent van de wereldbevolking uitmaken. Vooral vrouwen in de onbetaalde zorgsector betalen de prijs voor de stijgende ongelijkheid, waarschuwt Oxfam voor het World Economic Forum in Davos begint.

“De verzamelde rijkdom van ’s werelds 22 rijkste mannen is meer dan de rijkdom van alle vrouwen in Afrika. Globaal bezitten mannen de helft meer dan vrouwen.” De cijfers van het Global Wealth Databook 2019 van het Credit Suisse Research Institute en de Forbes Billionaires 2019 liegen er niet om. “De distributie van rijkdom vertelt ook veel over genderdiscriminatie”, stelt Oxfam in zijn nieuwste ongelijkheidsrapport. “Ons economisch systeem verdiept niet alleen de ongelijkheid tussen arm en rijk maar is ook seksistisch en buit vrouwen en meisjes uit – vooral arme en gemarginaliseerde vrouwen.”

Waar de voorbije tien jaar het aantal miljardairs verdubbelde, en hun verzameld vermogen met 7,4 procent per jaar toenam, leeft bijna de helft van de wereldbevolking nog steeds van minder dan 5,50 dollar (5 euro) per dag.

Vrouwen en meisjes worden veelal zelfs niet betaald. Globaal leveren ze dagelijks maar liefst 12,5 miljard uur aan onbetaald zorgwerk. Deze ‘verborgen motor’ van de wereldeconomie houdt gezinnen, samenlevingen en bedrijven draaiende en vertegenwoordigt een onzichtbare bijdrage van minstens 10,8 biljoen dollar per jaar. Ter vergelijking: dat is drie keer de omvang van de globale techindustrie.

Vrouwen voeren driekwart van het onbetaald zorgwerk uit, via taken zoals water halen, koken, schoonmaken en zorgen voor kinderen en ouderen. In lage-inkomenslanden doen ze dat zelfs tot 14 uur per dag. De tijd kunnen ze niet besteden aan scholing, betaalde jobs of politieke participatie. Veertig procent van de vrouwen kan door de zorgtaken geen baan vinden, tegenover slechts 6 procent van de mannen.

Banen scheppen

Ook wie in de betaalde zorgsector werkt wordt onderbetaald en moet onregelmatige uren werken. Volgens Oxfam is er daarom dringend nood aan een gendergelijke zorgsector met degelijke lonen. “Deze jobs worden in de toekomst nog belangrijker, want een geschatte 2,3 miljard mensen zullen in 2030 behoefte hebben aan zorg – een toename van 200 miljoen sinds 2015.”

“Als samenlevingen dit onrecht ernstig willen aanpakken, moeten we dringend actie ondernemen”, zegt Maaike Vanmeerhaeghe, beleids­medewerker bij de Belgische tak van Oxfam. “We moeten meer waarde hechten aan onbetaald zorgwerk en de vrouwen die het uitoefenen, en de seksistische normen in vraag stellen, zodat de werklast gelijker wordt verdeeld.”

Ook in België is er een wanverhouding. Vanmeerhaeghe haalt onderzoek aan van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. “Vrouwen besteden ook bij ons op een weekdag gemiddeld 1 uur en 20 minuten meer aan onbetaalde zorg dan mannen, die dezelfde tijd op een betaalde job doorbrengen.” Vrouwen doen ook nog altijd meer deeltijds werk (43 procent van de vrouwelijke werknemers, bij mannen is dat 11 procent).

Vanmeerhaeghe bepleit dat regeringen meer investeren in kwalitatievere openbare zorg om de verantwoordelijkheid evenwichtiger te spreiden.  Om dat te financieren, kunnen de allerrijksten en multinationals een eerlijke belastingbijdrage betalen, meent Oxfam. Een extra taks van 0,5 procent op de rijkdom van ’s werelds rijkste 1 procent kan volgens het rapport de komende tien jaar 117 miljoen banen in onderwijs, gezondheid en ouderenzorg scheppen.