Nu mysterieuze longziekte ook van mens op mens overdraagbaar blijkt: hoe ongerust moeten we zijn?

Het aantal mensen dat besmet is geraakt met de nieuwe variant van het coronavirus is het afgelopen weekend fel gestegen. Vorige vrijdag waren er nog 59 patiënten, meldden de Chinese autoriteiten. Vandaag zijn het er al 218. Bovendien verspreidt het virus zich sneller dan gedacht. De eerste besmette patiënten kwamen allemaal uit miljoenenstad Wuhan, in het oosten van China, maar ondertussen zijn er ook al gevallen opgedoken in de Zuid-Chinese provincie Guangdong, Japan, Thailand en Zuid-Korea. Drie personen stierven al aan de gevolgen van de longziekte. 

Het nieuwe type virus is verwant aan het SARS-virus, dat in 2002 ook voor het eerst opdook in China en wereldwijd ruim zevenhonderd levens eiste. De symptomen lijken net als bij SARS op die van een griepje, met koorts en hoesten. In een later stadium kunnen ademhalingsproblemen optreden en kan het virus zich naar de longen verplaatsen. 

Beestenmarkt

“We zijn op ons hoede”, zegt viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven). Hij bevestigt dat er in ons land nog niemand met het virus is gesignaleerd, maar: “We hebben wel al een staal binnenkregen van iemand van wie gedacht werd dat hij het had. Die bleek gelukkig negatief.” Volgens Van Ranst circuleert er elk jaar wel een of ander coronavirus, zelfs in ons land, maar het aantal besmette patiënten nu ligt toch hoger. “Eerst werd vermoed dat het virus alleen overdragen kon worden van dier op mens - het ontstond vermoedelijk op een beestenmarkt -, maar dat blijkt nu niet zo. Ook mensen kunnen elkaar weldegelijk besmetten." Dat gebeurt onder meer via druppeltjes in de lucht wanneer iemand hoest of niest.

“Momenteel kan je het coronavirus nog niet vergelijken met de uitbraak van SARS”, sust Van Ranst. “Er liggen minder patiënten in de ziekenhuizen en China heeft z'n lessen getrokken uit die epidemie - er worden al jaren meer voorzorgsmaatregelen genomen." Wel verwacht de viroloog de komende dagen nog meer besmette patiënten en het is meer dan reëel dat het virus ook naar Europa komt. “Het verspreidt zich sneller dan eerst ingeschat en dat baart ons wel wat zorgen. Zaterdag vieren de Chinezen ook Chinees nieuwjaar en dan trekken miljoenen mensen naar hun familie." De kans dat het virus zich dan verder verspreidt, is dus groot. Volgens Britse wetenschappers ligt het aantal patiënten trouwens al veel hoger: in hun berekeningen wordt gewag gemaakt van 1.700 besmettingen. “Het virus is zich wellicht al wekenlang aan het vermenigvuldigen", zegt nog Van Ranst. 

Koortscontroles

“Gelukkig zijn we voldoende gewapend”, klinkt het. “Vorige week al werd een nieuwe test klaargemaakt die het specifieke virus kan opsporen. Ook een tweede test is nu licht aangepast op basis van de nieuwe variant. Momenteel testen we die op mensen die onlangs naar Wuhan zijn gereisd.” Het is dus zeker niet zo dat iedereen met griepverschijnselen nu in paniek naar de huisarts moet. “We volgen de situatie wel op de voet en staan in contact met de grote Chinese steden.” 

Hoewel het virus nog niet gedetecteerd is buiten Azië, worden op enkele Amerikaanse luchthavens wel al ‘koortscontroles’ uitgevoerd bij reizigers uit Wuhan. Zij moeten ook een vragenlijst invullen. “De kans bestaat dat ook grote Europese luchthavens volgen", besluit Van Ranst. “In Zaventem landen wel geen rechtstreekse vluchten uit Wuhan.” 

Intussen heeft Buitenlandse Zaken het reisadvies aangepast. Wie naar de Chinese stad reist, of de provincie Hubei, wordt aangeraden extra waakzaam te zijn. Er wordt ook gevraagd “dierenmarkten, levende en dode dieren, het eten van rauw vlees en contact met zieke mensen in Wuhan te vermijden”. De Wereldgezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties komt woensdag in Genève bijeen voor een spoedoverleg.