John Roberts (64): alles wat je moet weten over de conservatieve rechter die afzettingsproces Donald Trump leidt

Nog even samenvatten: het was een telefoongesprek tussen Trump en zijn Oekraïense ambtsgenoot Volodymyr Zelenski dat het vuur aan de lont stak. Daarin zou Trump Zelenski onder druk gezet hebben om onderzoek te doen naar de zoon van Joe Biden, een van zijn Democratische rivalen voor de komende presidentsverkiezingen. Iets wat Trump zelf ontkent. (lees hieronder verder)

Het Huis van Afgevaardigden (waar de Democraten de meerderheid hebben) besloot om een afzettingsprocedure tegen de president op te starten, omdat hij zijn functie misbruikt zou hebben. Het proces vindt plaats in de Senaat (waar de Republikeinen in de meerderheid zijn). Zeven Democratische volksvertegenwoordigers functioneren als aanklager, een uitgebreid team van topadvocaten zal de verdediging van de president op zich nemen en de senatoren vormen de jury. Opperrechter John Roberts moet erop toezien dat alles verloopt volgens het boekje.

Roberts studeerde rechten aan de prestigieuze universiteit van Harvard en haalde zijn diploma met grote onderscheiding. Hij werkte een tijdlang als adviseur in het Witte Huis onder de Republikeinse president Ronald Reagan en werd later benoemd tot rechter aan het Hof van Beroep. In 2005 trad hij toe tot het Hooggerechtshof. Hij werd voorgedragen door Republikeins president George W. Bush, aanvankelijk als gewoon rechter maar na het onverwachte overlijden van opperrechter William Rehnquist als diens opvolger. Hij zit sindsdien het hof voor, dat op dit moment bestaat uit vijf conservatieve en vier liberale rechters. (lees hieronder verder)

Roberts behoort tot de conservatieve vleugel in het Hooggerechtshof. Hij verdedigt de macht van de president tegenover het parlement, heeft het niet voor milieubescherming, economische regulering en gezondheidsprogramma’s van de overheid en is tegen het recht op abortus en het homohuwelijk. Als advocaat toonde hij zich meermaals tegenstander van Roe vs. Wade (1973), een baanbrekend arrest waarin het toenmalige Hooggerechtshof de anti-abortuswetgeving als ongrondwettelijk bestempelde, omdat ze een inbreuk was op de privacy van de vrouw.

Desondanks stemde hij soms ook al mee met de liberale rechters in het Hooggerechtshof. Vorige week nog in de zaak van een terdoodveroordeelde man in Alabama die zich na een aantal beroertes niets van zijn misdaden kan herinneren. Die zaak moet nu opnieuw behandeld worden. En vorige maand blokkeerde hij nog mee de implementatie van een nieuw asielbeleid van de regering. (lees hieronder verder)

Roberts is gereserveerd, maar naar aanleiding van het arrest over het asielbeleid van de regering kwam hij toch openlijk in aanvaring met president Trump. Die laatste noemde hem een ‘Obama-rechter’ wegens zijn oordeel. “We hebben geen Obama-rechters of Trump-rechters, Bush-rechters of Clinton-rechters”, reageerde Roberts in een verklaring. “We hebben wel een bijzondere groep van toegewijde rechters die hun uiterste best doen om op een eerlijke manier recht te spreken voor iedereen die voor hen verschijnt.” (lees hieronder verder)

Normaal gezien niet, want de functie van Roberts is eerder die van ceremoniemeester. Hij drukt er zelf ook altijd op dat hij een onpartijdige functie heeft. Tijdens zijn aanstelling omschreef hij zijn werk als dat van een scheidsrechter in een basebalwedstrijd, die oordeelt of een bal binnen of buiten is en of er juist geslagen wordt. En niet als iemand die bepaalt wie scoort of wint.

De verwachting is overigens dat Trump zal worden vrijgesproken. De Republikeinen beschikken over 53 van de 100 zetels in de Senaat en er is een tweederdemeerderheid nodig om de president af te zetten. Er zouden met andere woorden 20 Republikeinse senatoren mee moeten stemmen met de Democraten en dat is weinig waarschijnlijk.