‘Spelregels’ afzettingsproces tegen Trump vastgelegd tijdens eerste zitting van maar liefst 13 uur: “Willen jullie echt zeggen dat een president mag doen wat hij wil?”

De Democraten beschuldigen de Republikeinen ervan dat ze een eerlijk proces willen verhinderen en besteedden uren aan het inbrengen van verschillende amendementen om de Senaat ertoe te bewegen getuigen op te roepen en documenten op te vragen voor het proces. De Republikeinen stemden consequent tegen alle ingebrachte amendementen.

Tijdens zijn openingsverklaring zei McConnell al dat alle pogingen van de Democraten om getuigen en extra documenten op te roepen, opzijgelegd zouden worden tot verderop tijdens het proces, wanneer erover gestemd kan worden. De Republikeinen hebben echter een meerderheid van 53 tegen 47 in de Senaat, waardoor de Democraten bang zijn dat er helemaal geen bewijs wordt toegelaten.

Een voorstel van de Democraten om documenten van onder meer het Pentagon, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Witte Huis te dagvaarden, werd na een stemming afgewezen.

Lees ook: Uw gids voor het impeachmentproces: wie is wie, en wie deed wat?


Chuck Schumer, de leider van de Democratische minderheid in de Senaat, bekritiseerde die beslissing en stelde dat McConnells regels zullen leiden tot een “gehaast proces, waarbij hij de Senaat vraagt om zo snel mogelijk het proces te doorlopen en het verkrijgen van bewijs zo moeilijk mogelijk te maken”. McConnell gaf aan dat hij het proces in tien dagen hoopt af te ronden.

Het is duidelijk dat de Democraten er alleszins geen vertrouwen in hebben dat de impeachmentprocedure eerlijk zal verlopen en ze zijn ervan overtuigd dat McConnell alles in het werk zal stellen om hun zaak zo snel mogelijk onderuit te halen. Ze hekelen ook het feit dat Trump medewerkers van het Witte Huis geen toestemming geeft om verhoord te worden tijdens het proces, zoals stafchef Mick Mulvaney en veiligheidsadviseur John Bolton, en dat het Witte Huis weigert om opgevraagde documenten vrij te geven.

Na kritiek langs beide zijden van de Senaat paste McConnell vandaag nog enkele richtlijnen voor het proces aan: zo krijgen zowel de Democraten als de Republikeinen nu elk drie dagen om hun argumenten uiteen te zetten. Aanvankelijk was dat slechts twee dagen. Daarmee zal het proces nu elke dag aflopen omstreeks 21 uur lokale tijd, in plaats van 1 uur ‘s ochtends. Volgens de Democraten moest die aanvankelijke richtlijn het voor het volk moeilijker te maken om het proces te volgen.

Adam Schiff, de voorzitter van de inlichtingencommissie, leidde het onderzoek naar Trump in het Huis van Afgevaardigden en staat nu aan het hoofd van de zeven Democratische aanklagers van het Huis die het proces tegen Trump zullen voeren. Hij beklemtoonde in zijn openingsverklaring dat zowel de Democraten als de Republikeinen de kans moeten krijgen om getuigen op te roepen tijdens het proces, in tegenstelling tot McConnells beslissing. “Als leiders roepen we de senatoren vandaag op om zich aan de eed te houden die ze net hebben afgelegd, om aan onpartijdige rechtspraak te doen en een eerlijk proces te houden.” 

“Het Amerikaanse volk wil echt geloven dat de senaat zowel de president als het Huis van Afgevaardigden een eerlijk proces zal geven”,  aldus Schiff.

Tijdens zijn argumentatie toonde hij vandaag videobeelden van Trump die volgens hem het machtsmisbruik van de president aantonen. Zo toonde hij een clipje waarin de president in juli zei: “Ik heb Artikel II, dat me het recht geeft om te doen wat ik wil als president.” Artikel II van de grondwet beschrijft de uitvoerende macht van de president. Dat betekent echter niet dat hij geen verantwoording moet afleggen. “Als jullie willen zeggen dat dit OK is, dan moet je zeggen dat elke toekomstige president het ambt kan opnemen en doen wat hij wil. Ben je bereid om dat te zeggen?”, aldus Schiff.

Trump, die momenteel op het Wereld Economisch Forum in Davos is, tweette in een reactie op het proces “LEES DE TRANSCRIPTS”. Daarmee verwijst hij naar de onvolledige memo’s die het Witte Huis heeft vrijgegeven van zijn gesprek met de Oekraïense president Volodymyr Zelenski. Volledige, gedetailleerde transcripts waren dat echter niet, maar uit de tekst blijkt wel dat Trump Zelenski om een gunst heeft gevraagd.

De advocaten van de president worden geleid door de juridisch adviseur van het Witte Huis, Pat Cipollone. Volgens hem kan de enige conclusie van het proces zijn dat de president absoluut niets verkeerds heeft gedaan, vertelde hij aan de senatoren. De Democraten hebben “een proces bedacht”, stelde Cipollone. Het Oekraïne-onderzoek is volgens hem een illegale poging om een democratisch verkozen president af te zetten. “Ze zijn niet hier om één verkiezing te stelen: ze zijn hier om twee verkiezingen te stelen”, zei hij.

Hij verweet Schiff dat die geen documenten wilde voorleggen over de contacten tussen zijn medewerkers en de klokkenluider. Schiff heeft de klokkenluider anonimiteit belooft en weigert al maanden om zijn identiteit bekend te maken.

Trump is door het Huis van Afgevaardigden aangeklaagd wegens machtsmisbruik voor zijn eigen politieke gewin en voor het tegenwerken van het onderzoek daarnaar. In de Senaat is een tweederdemeerderheid nodig om Trump af te zetten: het is erg onwaarschijnlijk dat dit effectief zal gebeuren.

De openingszitting duurt waarschijnlijk tot ongeveer vijf uur ‘s middags (elf uur ‘s avonds Belgische tijd).

Volgens een opiniepeiling van Reuters en Ipsos die werd uitgevoerd op 13 en 14 januari, is 39 procent van de Amerikaanse burgers tevreden over Trump. 56 procent van hen zijn dat niet. Daarnaast vond 45 procent van de respondenten dat Trump uit zijn ambt ontzet moet worden, terwijl 31 procent van mening is dat de aanklachten tegen hem moeten gedropt worden. Uit een nieuwe peiling van CNN blijkt dat 51 procent van de Amerikanen voor de impeachment is, 45 procent is tegen.