"Terug naar unitaire staat" zegt informateur Bouchez (MR), Bart De Wever (N-VA): "Dit helpt de zaken niet vooruit"
Een interview van MR-voorzitter en informateur Georges-Louis Bouchez doet stof opwaaien. Daarin zegt hij een unitarist te zijn, iemand die terug wil naar het België van voor de staatshervormingen. Opvallende uitspraak voor een informateur in een regeringsvorming waarin het communautaire volop aan bod komt. "Dit is geen partijstandpunt en niet mijn politieke positie. Het is een ideaal", nuanceert Bouchez vanmorgen. "Zo help je de zaken niet vooruit", vindt N-VA-voorzitter Bart De Wever.
"Ik ben een unitarist. Meer nog: ik denk dat we alles terug naar het federale niveau moeten brengen. Ik ben voor een eenheidsstaat." Opvallende uitspraken van MR-voorzitter en federaal informateur Georges-Louis Bouchez in het Franstalige magazine Wilfried, dat gisteren verscheen.
In het interview maakt hij brandhout van de voorbije staatshervormingen, waarbij steeds meer beleidstaken naar Vlaanderen, Wallonië en Brussel gingen. "We moeten stoppen met deze waanzin", zegt Bouchez, "alles moet opnieuw naar het nationale niveau.
Gevoelig
Het interview dateert van half december, toen Bouchez al informateur was. De publicatie ervan komt op een wel heel gevoelig moment. Het communautaire is een heet hangijzer tijdens de gesprekken over een nieuwe federale regering.
Volgende week moeten Bouchez en mede-informateur Joachim Coens (CD&V) naar de koning om verslag uit te brengen van hun gesprekken met de verschillende partijen. Tijdens die gesprekken stond het thema alvast "op de agenda", laat Coens weten.
Idealen
Vanmorgen haastte Bouchez zich om zijn uitspraken te nuanceren. Die zijn géén politiek voorstel of partijstandpunt, zegt hij, maar "een ideaal". Hij vraagt om de uitspraak in de context te zien van een "een filosofisch-politiek interview van acht bladzijden lang". "Ik herinner eraan dat ik onderhandel met een partij die het einde van het land wil (daarmee bedoelt hij N-VA, red.) en met een partij die gelooft in de strijd tussen klassen (PS, red.)."
Dat het gevoelig ligt, toont de kritische reactie van N-VA-voorzitter Bart De Wever op Twitter: "Het unitarisme is al uitgeprobeerd in ons land. Het werkte na 1830 zolang de Vlamingen tweederangsburgers waren en bestuurd werden door mensen die geen Nederlands spraken. Wat Bouchez voorstelt, werpt ons terug naar de 19e eeuw. Hij heeft uiteraard recht op een mening, maar als informateur helpt hij de zaken niet vooruit."
(tekst gaat voort onder de tweets)
Van de Vlaamse liberalen krijgt Bouchez wel steun. "Herfederaliseren van bepaalde bevoegdheden" is een "een optie", herhaalt Open VLD haar partijstandpunt. De partij wil vooral een staatsstructuur die "efficiënt" is, zeggen ze zelf.
In 1 minuut uitgelegd: de standpunten van de Vlaamse partijen over de Belgische staatsstructuur
Een bewuste strategie van Bouchez?
Het voorstel voor "unitarisme" heeft weinig steun bij de bevolking, weet Wetstraatjournalist Ivan De Vadder. "In peilingen over de toekomst van het land, met alle mogelijke opties die er zijn, zie je dat de steun voor een eenheidsstaat even groot is als de steun voor een echte splitsing, zo'n 10 tot 15 procent."
Bevoegdheden van het Belgische naar het regionale niveau brengen, is altijd de manier geweest om conflicten te vermijden, legt De Vadder uit. "In 1991 bijvoorbeeld viel de regering over wapenleveringen aan Saudi-Arabië. Dat werd opgelost door de gewesten de bevoegdheid daarover te geven. En zo hebben we lang gewerkt."
Je krijgt het beeld van iemand die wat heeft zitten dromen, van een jonge Sturm-und-drang-voorzitter.
"Maar zeker sinds de lange regeringsvorming van 2010-2011 zijn er nieuwe ideeën gekomen." Een daarvan is opnieuw een eenheidsstaat, zoals Bouchez zei. Maar sommigen willen ook het onderscheid tussen gewesten en gemeenschappen schrappen, en bijvoorbeeld vier gewesten maken. Anderen zouden dan weer bepaalde bevoegdheden zoals klimaat opnieuw naar het federale niveau brengen, zegt De Vadder.
Als informateur probeert Bouchez samen met Coens de PS en N-VA bij elkaar te brengen. Daar leek stilaan wat vooruitgang te zijn. Volgens De Vadder gaat dit conflict dus niet om een bewuste strategie van Bouchez. "Hij zei bij de RTBF vanmorgen nog eens dat een unitaire staat een ideaal is, niet eens een politiek standpunt van zijn eigen partij. Je krijgt het beeld van iemand die wat heeft zitten dromen, van een jonge Sturm-und-drang-voorzitter."
Bekijk hier de reportage van "Terzake" over het unitaire België van toen met historica Els Witte (VUB) en minister van Staat Herman De Croo (Open VLD):
Bekijk hier onze Wetstraatreporter Pieterjan De Smedt in "Terzake" over de uitspraak van informateur George-Louis Bouchez (MR):
