Leuven stuurt vluchtelingen terug naar verdachte huisjesmelker: “We moesten ingaan op dit aanbod”

De panden van Appeltans werden onbewoonbaar verklaard in het kader van een gerechtelijk onderzoek naar huisjesmelkerij. Vader Arnold en zoon Manu verhuren in Leuven honderden studentenkamers en zijn zowel bij studenten als vluchtelingen al jaren bekend voor malafide praktijken. Begin december werden ze aangehouden. Rond Kerstmis mochten ze de gevangenis verlaten. Deze week vond het OCMW voor dertien vluchtelingen die nog op hotel verbleven, een alternatief. Zij moesten zich woensdag aanmelden bij een gebouw in de Monnikenstraat, in het centrum van Leuven, om daar een huurcontract voor een kamer te tekenen. Tot grote verbazing van de vluchtelingen is de eigenaar van het pand... de familie Appeltans.

Volgens de Leuvense schepen van Wonen Lies Corneillie (Groen) zouden vier vluchtelingen op het aanbod zijn ingegaan of dat van plan zijn. De anderen hebben geweigerd, maar krijgen vrijdag een herkansing. "Als ze dat niet doen, moeten ze zelf een slaapplaats zoeken", zegt Corneillie. Burgemeester Mohamed Ridouani (sp.a) en schepen van Wonen Lies Corneillie (Groen) benadrukken dat ze de voorgeschreven procedure volgen. “Begin december kregen we te maken met een acute en ernstige situatie van onbewoonbaarverklaring waarvoor onmiddellijk een oplossing moest gevonden worden. In dergelijke situaties heeft de stad een inspanningsverbintenis waarbij getracht moet worden om een oplossing te vinden. Een aantal huurders werd gedurende een maand opgevangen op hotel, omdat er in Leuven en in de omliggende gemeenten geen doorgangswoningen beschikbaar waren. Ook in het netwerk van de gedupeerden werd geen oplossing gevonden. Reeds op dat moment werd de eigenaar op zijn verantwoordelijkheid gewezen om een alternatief te voorzien. Op basis van de richtlijn Wonen Vlaanderen en op basis van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur moet de burgemeester rekening houden met de schadebeperkingsplicht bij herhuisvesting. Dit betekent dat de burgemeester de kosten voor herhuisvesting zo laag mogelijk moet houden zodat het later bij de verhuurder terug te vorderen bedrag eveneens zo laag mogelijk is.”

“Uiteraard moet de alternatieve woning gezond en veilig bevonden worden”, klinkt het nog bij de stad Leuven. “Ook wordt voorgeschreven dat de verhuurder of zijn bewindvoerder, zoals in dit geval nv Arlimo, de kans moet krijgen om een aanvaardbaar, gezond en veilig alternatief voor te stellen. In de tussentijd werden meerdere wooneenheden van de vennootschap in orde gebracht en dit onder toezicht van de stad. Om die reden is de stad ingegaan op het aanbod van nv Arlimo. Indien we het aanbod zouden negeren, riskeren we om de herhuisvestingskosten niet meer te kunnen verhalen op de familie Appeltans omwille van de schadebeperkingsplicht. De komende dagen en weken volgen we de woonsituatie van de gedupeerden van nabij op in overleg met de Huurdersbond en het Huurdersplatform. Tegelijkertijd werken we verder aan het duurzaam huisvesten van mensen die gedupeerd geraken. In tussentijd heeft een aantal mensen ook al een alternatief gevonden op de huurmarkt door de inspanningen van onze diensten.”

Het Vlaams huurdersplatform vindt de werkwijze van de stad en het OCMW "totaal absurd". "Ik heb alle begrip voor de moeilijke situatie waarin Leuven door de wooncrisis zit", zegt coördinator Joy Verstichele. "Maar dat het OCMW vluchtelingen onder lichte dwang een contract laat tekenen bij dezelfde criminele verhuurder die voor deze situatie verantwoordelijk is, kan echt niet door de beugel.”

De oppositie in Leuven is snoeihard voor de handelswijze van de meerderheid. Onder meer PVDA haalt stevig uit. “De mensen die op hotel moesten gaan omdat ze bij huisjesmelker Appeltans in onbewoonbare panden woonden, krijgen nu een alternatief voorgeschoteld: huren bij diezelfde persoon”, zegt gemeenteraadslid Line De Witte. “Als ze dat weigeren, moeten ze hun plan maar trekken. Mensen onder lichte dwang een contract laten tekenen bij de criminele verhuurder die voor deze situatie verantwoordelijk is... je moet maar durven. En dit is maar het topje van de ijsberg. Leuven is net de ‘far west’ waar de willekeur en de markt bepalend zijn. Krotten voor 500 euro, huizen met schimmel, onbewoonbaar verklaarde woningen waar mensen blijven wonen: alles kan blijkbaar.”

Oppositiepartij Open Vld stelt zich ook vragen, maar hanteert wel een mildere toon. “Het is niet evident om snel voldoende plaats te vinden voor zoveel mensen, maar kon er echt geen andere oplossing gevonden worden? Naast de economische factoren moet er ook eens serieus nagedacht worden over de morele factoren. Voor een stadsbestuur dat pleit voor een sociaal beleid te zijn, is kiezen voor de goedkoopste verhuurder die de regels aan zijn laars lapt, verre van sociaal te noemen. Open Vld hoopt dat het OCMW op zoek gaat naar een andere en betere oplossing”, aldus Caroline Stout, voorzitter van Open Vld Leuven.

Lorin Parys en Katrien Houtmeyers van N-VA zijn dan weer van mening dat de stad Leuven voorbij gaat aan de ethische kant van het verhaal. “Het kan best zijn dat de stad de kosten niet meer zou kunnen verhalen op Appeltans als ze niet ingaan op dit aanbod maar in deze kwestie zit ook een ethisch aspect. Het stadsbestuur stuurt de mensen nu terug naar een familie die ze al jaren omschrijven als ‘crimineel’. Dat deed Mohamed Ridouani letterlijk tijdens de verkiezingsreeks van Phara de Aguirre. Misschien was beter geweest om in dit geval ervoor te kiezen de kosten dan maar niet te verhalen op Appeltans en geld uit te trekken voor extra investeringen voor meer en betere sociale huisvesting. Dat is wat je verwacht een sociaal geëngageerd stadsbestuur. Nu lijkt men vooral bezig met het bedrag dat men kan gaan verhalen. Er is een alternatief nochtans in het Missiehuis op de site van Scheut in Kessel-Lo. Men heeft minstens een maand de tijd gehad om dat gebouw in orde te brengen voor noodopvang.”