Wachtlijsten in gehandicaptensector blijven groeien, ondanks injectie van 270 miljoen

De Vlaamse regering maakt de komende legislatuur 270 miljoen euro extra vrij om de wachtlijsten voor personen met een handicap af te bouwen. Een mooi bedrag, maar ruim onvoldoende om iedereen op de lijst te kunnen helpen. Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) schat dat er maar liefst 1,6 miljard euro nodig is om alle huidige en toekomstige noden op te vangen.

Het VAPH moet sowieso een budget voorzien voor de ‘automatische rechtentoekenningen’, mensen met een handicap die sowieso recht hebben op een budget, omdat ze bijvoorbeeld in een noodsituatie verkeren, of aan een snel degeneratieve ziekte lijden waardoor hulp niet kan wachten. Voor de komende vijf jaar gaat het daar naar schatting om zowat 10.000 aanvragen. Daarnaast is er de befaamde wachtlijst met nu ongeveer 15.000 mensen, ingedeeld in drie prioriteitengroepen. In prioriteitengroep 1, waar de personen met de meest dringende noden wachten, zitten op dit moment 1.538 budgetaanvragen. Elke maand komen er daar ongeveer 66 bij.

Bij ongewijzigd beleid zijn de extra budgetten zelfs niet voldoende om de komende vier jaar aan de automatische toekenningen te voldoen. Om dat recht te trekken, en om de wachtenden in prioriteitengroep 1 alsnog wat perspectief te bieden, heeft het VAPH op vraag van Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) een aantal bijsturingen uitgewerkt. De Vlaamse regering heeft die vandaag goedgekeurd.

De sector bespaart de komende 3 jaar sowieso al 40 miljoen euro op de organisatiegebonden kosten, geld dat rechtstreeks naar de gebruikers terugvloeit. Dat werd al beslist bij de begrotingsopmaak. Daarnaast gaat het om een aantal erg technische maatregelen. Zo wordt de uitzonderingsprocedure 7/7 - waardoor gebruikers die vijf dagen per week in een zorgvoorziening verbleven, dat onder bepaalde voorwaarden automatisch konden optrekken naar zeven - afgeschaft, en verdubbelt het aantal budgetcategorieën, waardoor de budgetten in de toekomst preciezer aansluiten bij de reële nood. Tot slot blijft de zorgcontinuïteit voor jongeren met een handicap - waardoor ze bij de overschakeling naar volwassenwerking op hetzelfde budget konden blijven rekenen - op 21 jaar liggen. De vorige regering besliste nog om dat naar 18 jaar terug te brengen.

Dankzij al die maatregelen kan het VAPH de komende jaren aan de automatische rechtentoekenningen voldoen, en kunnen er ook een pak meer mensen uit prioriteitengroep 1 geholpen worden. Concreet zullen op het einde van de legislatuur 2.320 mensen uit die laatste groep een budget gekregen hebben, in plaats van amper 647 bij ongewijzigd beleid. Maar dat kan de verdere groei van de wachtlijst niet verhinderen. Op dit moment wachten zowat 1.500 mensen in prioriteitengroep 1 op een budget, op het einde van de legislatuur worden dat er naar schatting bijna 4.000. Bij ongewijzigd beleid zou het zelfs om meer dan 5.600 mensen gaan.

Minister Beke benadrukt dat er niet wordt geraakt aan verworven rechten. De nieuwe modaliteiten gelden voor alle nieuwe budgetaanvragen, voor de nieuwe budgetcategorieën is dat vanaf midden maart. “We nemen niemand iets af. We willen zoveel mogelijk mensen helpen die vandaag nog niet of te weinig geholpen worden.”