“Piloten en cabinepersoneel krijgen te weinig info over risico's kosmische straling”

Uit de enquête blijkt dat de medewerkers te weinig informatie krijgen over de mogelijke risico's, dat ze niet voldoende op de hoogte zijn van hun eigen blootstellingswaarden en dat vrouwelijke personeelsleden onvoldoende worden geïnformeerd over de risico's voor het ongeboren kind in geval van zwangerschap. Embryo's en foetussen zijn immers gevoeliger voor ioniserende straling dan volwassenen. 

Van de respondenten stelt 66 procent dat hun werkgever hen nooit heeft geïnformeerd over de blootstelling aan kosmische straling. De meesten kennen het fenomeen echter wel, door er zelf info over op te zoeken of door erover te spreken met collega's en beroepsverenigingen. Slechts 13 procent van de respondenten zegt dat ze de informatie over hun persoonlijke blootstellingswaarden rechtstreeks ontvangen van hun werkgever.

Van de kosmische of ioniserende straling die vanuit de ruimte komt, bereikt maar een fractie ons aardoppervlak. Maar hoe hoger in de atmosfeer, hoe groter de blootstelling aan de straling en hoe hoger het risico voor het luchtvaartpersoneel. “De korte termijngevolgen van de kosmische straling zijn niet gekend”, zei FANC eerder al. “Je kan het vergelijken met het ziekenhuispersoneel dat blootgesteld wordt aan röntgenstralen. Ze zullen niet noodzakelijk direct ziek worden, maar later in het leven lopen ze een hoger risico op ziektes als kanker.”

Vrouwelijke personeelsleden lopen een aantal beroepsrisico's tijdens de zwangerschap, waaronder kosmische straling. De meeste zwangere personeelsleden (83 procent) stoppen met vliegen van zodra ze hun zwangerschapsverklaring hebben ingediend bij hun werkgever. Zowat 9 procent blijft nog vliegen na de zwangerschapsverklaring en 8 procent meldt de zwangerschap pas later, om te kunnen blijven vliegen en zo minder loonverlies te lijden. De helft van de vrouwen werd niet geïnformeerd door hun werkgever over de stralingsrisico's voor ongeboren kinderen of over het belang van het zo vroeg mogelijk melden van een zwangerschap in dat kader.

Om de informatiedoorstroming naar de luchtvaartmedewerkers te verbeteren, zal het FANC nu een actieplan uitwerken. De luchtvaartmaatschappijen zullen worden gesensibiliseerd rond hun plicht om hun personeel te informeren. Het FANC zal voorts informatiepakketten ontwikkelen en verspreiden en zal de best practices uit binnen- en buitenland promoten. Ook arbeids- en luchtvaartartsen zullen bijkomende informatie ontvangen.

Het FANC volgt jaarlijks de opgelopen stralingsdosis op van ongeveer 4.000 luchtvaartmedewerkers. Voor de enquête met BeCa kreeg het FANC 400 ingevulde vragenlijsten van piloten terug.