Het vaccin van het Rega Instituut van de KU Leuven werd initieel ontwikkeld tegen gele koorts. “Dat wordt gemaakt uit kippeneitjes, maar raakt snel geïnactiveerd bij hoge temperaturen. We ontwikkelen nu hetzelfde vaccin met kweekrectoren, dat we massaal kunnen produceren”, zegt viroloog Johan Neyts.

“Ons vaccin is ongevoelig voor hitte. We hebben het commerciële vaccin vergeleken met onze variant. Het originele raakt bij een temperatuur van vijftig graden na twintig minuten geïnactiveerd. Onze variant is in dezelfde omstandigheden na zeven dagen nog altijd actief. Voor ontwikkelingslanden is dat een hele stap voorwaarts. De vaccins moeten tot in alle hoeken van de brousse gebracht worden, vaak met bromfietsen en koelboxen.”

“Eerder zijn we erin geslaagd om in de genetische code van gele koorts nieuw genetisch materiaal in te brengen. Dat leidde tot de ontwikkeling van vaccins tegen ebola en hondsdolheid, waarmee we kinderen op jonge leeftijd kunnen beschermen. We denken dat we met dezelfde DNA-technologie een dubbel vaccin kunnen ontwikkelen, tegen zowel gele koorts als het coronavirus.” Omdat gele koorts niet voorkomt in Azië, wordt naar een Japanse variant gegrepen.

In een volgende fase wordt de vaccintechnologie uitgetest op proefdieren. “Over zes tot acht weken willen we nagaan of het vaccin bij muizen een immuunafweer op gang kan brengen die voldoende sterk is om infectie te voorkomen. Om te zien of ze antistoffen aanmaken, hebben we ongeveer een maand nodig”, stelt Neyts.

Veiligheid aantonen

Tussen muizen en mensen liggen volgens Neyts nog veel stappen. “Zo moeten we de veiligheid aantonen en de productiekwaliteit voorleggen aan de overheid. Als het coronavirus een mondiaal probleem zou worden, kan de ontwikkeling van het vaccin versneld worden. Dat gebeurde ook met het vaccin tegen ebola. Maar het is nu nog te vroeg om te zeggen dat het dezelfde richting uitgaat.”

De ontwikkeling van het vaccin kan de universiteit voor een deel alleen aan, met financiering uit allerlei fondsen. Voor een wereldwijde productie en verdeling wordt uiteraard gekeken naar de farmaceutische sector. Er zijn nog geen bedrijven in beeld. “Zo’n proces duurt doorgaans vijf tot tien jaar. Maar het hangt ook af van hoe het virus zelf zich ontwikkelt. Als het echt nodig is, kan het snel gaan. Maar ik schat dat het toch nog zeker een jaar zal duren voor we patiënten kunnen behandelen.”

Volgens Neyts lonkt niet alleen het eigen Rega Instituut naar een vaccin tegen het longvirus. Ook teams van de National Institutes of Health in de Verenigde Staten en van de Stiftung Tierärztliche Hochschule in Hannover gooien zich in de wedloop. Ook als het coronavirus snel onder controle geraakt, gaat de KU Leuven door met de ontwikkeling van het vaccin.

bekijk ook

Wat is een coronavirus?