Het nieuwe coronavirus heeft Europa bereikt, maar dat is niet meteen reden tot paniek
Met drie besmettingen in Frankrijk, heeft het nieuwe coronavirus nu ook Europa bereikt. Volgens het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -controle is het ook "waarschijnlijk" dat er in Europa nog meer besmettingen zullen opduiken, de waakzaamheid is dan ook groot. In ons land waren de ogen vanochtend gericht op het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel, waar een patiënt was opgenomen die mogelijk besmet was met het virus. Vals alarm zo bleek later. Maar wat is dat coronavirus nu en moeten we ons zorgen maken, nu blijkt dat het virus zich wel degelijk snel verspreidt? Neen. We zetten alles even op een rij.
1. Wat is dat nu, dat coronavirus?
Eind vorig jaar dook er een "mysterieuze" longziekte op in en rond Wuhan, in de provincie Hubei in China. Uit onderzoek bleek dat het om een tot dan toe onbekend coronavirus ging. Op 11 januari viel de eerste dode, intussen staat de teller op 41.
Vanwaar de naam corona? "Corona is Latijn en betekent "kroontje". Als je het virus onder een microscoop bekijkt, ziet het eruit als een kroontje", legt wetenschapsjournalist Koen Wauters uit. Coronavirus is eigenlijk de overkoepelende naam van een grote groep virussen die aandoeningen aan de luchtwegen veroorzaken, gaande van een onschuldige verkoudheid tot een dodelijke infectie. Andere bekende coronavirussen zijn bijvoorbeeld SARS (Severe acute respiratory syndrome) of MERS (Middle East Respiratory Syndrome), meteen ook twee voorbeelden van virussen die al een dodelijke uitbraak kenden in het verleden. De nieuwe variant heeft voorlopig de naam 2019-nCoV meegekregen.
Gisteren gaven wetenschapsjournalist Koen Wauters en Aziëkenner Stefan Blommaert een update over het virus, die video kan u hieronder bekijken:
2. Wat zijn de symptomen?
De symptomen van het coronavirus lijken erg hard op die van griep. Denk daarbij aan: koorts, hoesten, keelpijn en (soms) longontsteking. Een kwart van de patiënten wordt serieus ziek en moet in het ziekenhuis verzorgd worden. Vier procent van de patiënten overlijdt. Dat is relatief weinig en het gaat bovendien vooral over mensen die al verzwakt zijn, denk aan ouderen, hartpatiënten, diabetici of mensen die al longproblemen hebben.
Hoe besmettelijk is dit coronavirus nu? De Wereldgezondheidsorganisatie heeft op dit virus een reproductiegetal geplakt tussen 1,4 en 2,5. Dat betekent dat een zieke patiënt gemiddeld tussen de 1,4 en 2,5 mensen aansteekt. "Dat is iets lager dan SARS, maar dat betekent wel dat er een epidemie kan ontstaan. Als dat getal daalt onder 1, dan sterft een epidemie weer uit", zegt Wauters.
3. Moet u zich zorgen maken?
Viroloog Marc Van Ranst wil toch vooral oproepen tot kalmte. "Dit is niet de eerste crisis die we meemaken. In het begin lijkt dat dit het meest belangrijke virus op de planeet is. Er zijn een veertigtal doden, en dat aantal zal nog wel oplopen." Maar dat aantal moeten we volgens hem toch afzetten tegen andere – veel dodelijkere – ziektes. Enkele cijfers? "770.000 mensen stierven vorig jaar aan HIV, 140.000 aan mazelen, 405.000 aan de gevolgen van malaria en 1.500.000 aan tuberculose." En om de vergelijking compleet te maken: jaarlijks sterven er 250.000 tot 500.000 mensen aan griep.
Op dit moment is het interessant voor virologen, maar geen bedreiging voor de volksgezondheid
Van Ranst besluit: "Op dit moment is het interessant voor virologen, maar geen bedreiging voor de wereldgezondheid, met al die andere ziekten waar mensen overal ter wereld aan sterven."
Wetenschapsjournalist Koen Wauters beaamde dat gisteren. "We moeten waakzaam zijn, maar voor paniek is het echt nog te vroeg."
4. Hoe kan u zich beschermen?
Alle ziekenhuizen en artsen in ons land hebben intussen een brief gekregen met de richtlijnen hoe ze een patiënt die mogelijk besmet is met het virus kunnen herkennen en wat ze dan precies moeten doen. Mocht u in China geweest zijn en u voelt zich grieperig, dan moet u zéker een arts bellen.
"Jezelf beschermen tegen luchtweginfecties is sowieso moeilijk", benadrukt Van Ranst. "Net omdat het overgedragen wordt via druppeltjes. De maatregelen die je kan nemen zijn dezelfde als diegene die je neemt tegen de griep." Dat betekent: vermijd plaatsen waar veel mensen ziek zijn, blijf thuis als u zelf ziek bent, was een paar keer méér per dag de handen (zeker als u thuiskomt van het werk, of als u het openbaar vervoer genomen heeft), nies niet in uw handen, wel in een zakdoek of in de plooi van uw elleboog en vermijd zoveel mogelijk uw handen of ogen aan te raken.
De maatregelen die je kan nemen, zijn dezelfde als diegene die je neemt tegen de griep
En wat met die mondmaskers, die (vooral) in Azië zo alomtegenwoordig zijn? "Ze kunnen helpen, maar wondermiddelen zijn het niet", vertelt Koen Wauters.
Lees verder onder de foto:
Een geneesmiddel of een vaccin tegen dit nieuwe virus is er vooralsnog niet. Er wordt getest op een tweetal antivirale middelen, maar de meeste zieken herstellen gewoon uit zichzelf. En hoewel er - hard – aan gewerkt wordt, zal een vaccin ook nog niet voor morgen zijn. Een positieve noot is wel dat er héél snel getest kan worden op het virus.
Lees verder onder de foto:
Het reisadvies dat Buitenlandse Zaken geeft voor China, is intussen (lichtjes) aangepast. "Mits inachtneming van de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen kan in China veilig gereisd worden. Niet-essentiële reizen naar de provincie Hubei zijn tijdelijk af te raden", klinkt het. De KU Leuven en de Universiteit Antwerpen laten voorlopig ook geen studenten meer vertrekken naar China, uit schrik voor het coronavirus.
Niet-essentiële reizen naar de provincie Hubei zijn tijdelijk af te raden
5. En hoe gaan ze wereldwijd om met het virus?
Wat wel feit is: het virus verspreidt zich razendsnel. Intussen zijn er al bijna 1.300 besmettingen in 12 landen vastgesteld. De overgrote meerderheid van de besmettingen kunnen we in China situeren, maar ook in Thailand, Taiwan, Vietnam, Singapore, Japan, Zuid-Korea, Nepal, Australië, Maleisië en de Verenigde Staten zijn er besmettingen. Gisteren bereikte het virus ook Europa, in Frankrijk zijn er momenteel drie mensen ziek. Twee van de drie patiënten waren in China geweest.
Lees verder onder de kaart:
In China zijn er intussen draconische maatregelen genomen, zeker nu Chinees Nieuwjaar vandaag van start gaat. De overheid doet er alles aan om de verspreiding van het virus in te dijken. 18 steden in China – goed voor 56 miljoen inwoners - zijn in quarantaine geplaatst. In Wuhan zijn inwoners verplicht om een mondmasker te dragen, het station en de luchthaven zijn gesloten, er is geen ferrydienst, en openbaar vervoer rijdt er niet. Er zal ook een verkeersverbod ingevoerd worden, dan mag alleen het echt noodzakelijke verkeer er rijden. In de rest van de afgesloten steden ligt het openbaar vervoer stil. Ook heeft het land de opsporingsmaatregelen uitgebreid, om treinen, bussen en vliegtuigen te controleren. Er worden inspectiepunten ingericht en alle passagiers die symptomen vertonen zullen onmiddellijk overgebracht worden naar een medisch centrum. Er wordt daarnaast ook een gloednieuw ziekenhuis van 25.000 vierkante meter opgetrokken, goed voor 1.000 bedden. Dat ziekenhuis moet over enkele dagen open kunnen.
Lees verder onder de foto:
Met het Chinees Nieuwjaar worden de maatregelen bovendien nóg opgeschroefd. Allerlei vieringen in tempels zijn afgelast, en toeristische trekpleisters zoals enkele stukken van de Grote Muur bij Badaling, de tombes van de Ming-keizers ten noorden van Peking, de "Verboden Stad" en Disneyland Shanghai zijn gesloten.
Lees verder onder de foto:
In andere delen van de wereld wordt er op de luchthavens gescreend. Dat is onder meer het geval in Londen, Rome, Istanboel, Rusland, en de Verenigde Staten. Op Brussels Airport in Zaventem zijn er voorlopig geen extra controles.
De Verenigde Staten en Frankrijk hebben intussen bekendgemaakt dat ze hun burgers ook weghalen uit de Chinese stad Wuhan, dat gezien wordt als epicentrum van het nieuwe coronavirus. De VS stuurt morgen een chartervlucht naar Wuhan, aldus Wall Street Journal. Het vliegtuig biedt plaats aan 230 mensen. Washington heeft voor de operatie de goedkeuring van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Amerika is ook van plan zijn consulaat in Wuhan tijdelijk te sluiten.
Volgens de krant South China Morning Post zal Parijs bussen inzetten om de mensen naar elders in China te brengen. Ook Rusland heeft contact opgenomen met China over het evacueren van Russische inwoners uit Wuhan, zo bericht het Russische persbureau RIA.
Bekijk hier de toelichting van onze wetenschapsjournalist Koen Wauters in "Het Journaal":
