Wildste geruchten over coronavirus doen de ronde: van lek in laboratorium tot patent op virus

Eerst wat we wel al bijna zeker weten: alles wijst erop dat het nieuwe coronavirus is ontstaan op een vis- en dierenmarkt in Wuhan. Op die markt werden levende dieren verhandeld. Heel waarschijnlijk sprong het virus over van mens op dier. Op dit moment is nog niet zeker welk dier aan de basis lag van de allereerste infectie. Volgens een team van Chinese wetenschappers zou het virus van een slang op een mens zijn overgedragen, zo schreef de South China Morning Post eerder, maar ook een vleermuis werd naar voren geschoven als een mogelijke bron. 

Maar sommige doemdenkers suggereren dat het virus een heel andere oorsprong kent. Zo wordt beweerd dat de plek waar het nieuwe virus is uitgebroken geen toeval is. De dierenmarkt ligt op ongeveer 32 kilometer van de ‘Wuhan National Biosafety Laboratory’, een laboratorium waar de gevaarlijkste virussen en ziektes ter wereld kunnen worden bestudeerd, zoals SARS en ebola. 

Voor de opening van het labo in 2018, waarschuwden Amerikaanse wetenschappers al dat er een “SARS-achtig virus” zou kunnen ontsnappen uit het centrum, zo bericht The Daily Mail. Wetenschapper Tim Trevan opperde dat jaar in wetenschappelijk tijdschrift Nature dat een sfeer “waar iedereen zich vrij voelt om te spreken” en “openheid van informatie” ontbraken in China, waardoor de veiligheid van het labo in het gedrang kwam. De angst bestond dat het Chinese regime informatie over eventuele ongelukken zou onderdrukken. 

Maar is er ook bewijs dat het virus uit het laboratorium kon ‘ontsnappen’? Niet bepaald. Voorlopig is er geen enkele aanwijzing die de theorie staaft. 

Mogelijk ontstond het gerucht door verwarring met SARS-infecties. SARS leidde in 2003 tot een pandemie die wereldwijd meer dan 8.000 mensen trof en meer dan 770 dodelijke slachtoffers maakte. Eind 2003 - toen de pandemie al bedwongen was - waren er drie afzonderlijke incidenten met het SARS-virus in Chinese laboratoria waarbij het virus per ongeluk ‘gelekt’ werd. Bij één van die gevallen zou een zieke medewerker verschillende anderen hebben besmet. Maar dat gebeurde na de initiële uitbraak en de infecties konden snel behandeld worden. 

Ook het idee dat het nieuwe coronavirus niet “spontaan” op de wereld kwam maar ontwikkeld werd in een labo, is niet bewezen. Sommige complotdenkers beweren dat het virus al in 2015 in een laboratorium ontwikkeld zou zijn. Volgens deze wilde theorie zou er zelfs al een patent op het coronavirus zijn. 

Het patent dat op sociale media wordt genoemd, is echter niet gerelateerd aan het nieuwe virus. Het gaat om een patent op het infectieuze bronchitisvirus (IBV) en een op het SARS-virus, zo bericht The New York Times.