‘Niemand wil ons helpen. Er zijn geen bedden’: ziekenhuizen in Wuhan sturen patiënten die mogelijk besmet zijn naar huis

Mevrouw Wu (60) loopt zenuwachtig heen en weer op de binnenplaats van het Tongji Ziekenhuis in Wuhan. “Ik ben besmet”, zegt ze met bibberende stem. “Ze kunnen me niet opnemen, want er zijn geen bedden meer. Ik kan alleen een injectie krijgen en daarna moet ik terug naar huis. Maar mijn man is ook ziek. Wij zijn twee oude mensen. We zijn naar hier gekomen, maar niemand wil ons helpen.”

Wu – chirurgisch mondkapje, paars regenjack en rood gekleurde krullen – is net de ambulance uitgestapt. Ze heeft 38 graden koorts, ademt moeilijk en is al in verschillende ziekenhuizen geweest. Nergens kon ze blijven en nu weet ze niet meer wat ze moet doen. Na een paar minuten kapt ze het gesprek af, ze moet verder. Uitzoeken of er toch niet ergens anders een ziekenhuisbed over is.

Wu’s situatie is tekenend voor de toestand in de ziekenhuizen van Wuhan. Daar spelen zich niet langer de gruwelijke taferelen van twee dagen eerder af, met flauwvallende patiënten en achtergelaten lijken, maar er is een enorm tekort aan manschappen en middelen. Patiënten moeten uren wachten om getest te worden of infusen te krijgen. Wuhan zit op slot om het nieuwe coronavirus te bedwingen. Wie daarbinnen ziek wordt, krijgt lang niet altijd de nodige zorg.

Dat blijkt ook in het Tongji Ziekenhuis, een van de beste hospitalen van de stad. “Er zijn tweehonderd wachtenden voor mij”, zegt He (40), die een nummertje is komen halen voor zijn vader. “Hij is er slecht aan toe. Hij heeft al tien dagen koorts, hij hoest en heeft nauwelijks energie om te bewegen. Wat me het meest zorgen baart, is dat er geen bedden meer zijn en dat hij niet kan worden opgenomen. Hij komt hier iedere dag om een injectie en een infuus te krijgen. Hij is niet eens getest.”

Rond het ziekenhuis geldt zaterdag een strikte discipline. Aan de inrijpoort van het terrein staat politie en medewerkers desinfecteren de grond, de auto’s en het straatmeubilair. Af en toe rijden ambulances aan, met chauffeurs die van kop tot teen ingepakt zijn in witte pakken, met erover zwarte laarzen, mondkapjes, veiligheidsbrillen en handschoenen. Ondertussen wordt een hele afdeling leeggemaakt om extra bedden voor patiënten met het 2019-nCov-virus te voorzien.

Autoverkeer verboden

In heel Wuhan zijn de quarantainemaatregelen opgevoerd. Nadat eerst het uitgaand verkeer en openbaar vervoer waren stilgelegd, is zondag alle autoverkeer verboden. Alleen vrachtwagens voor bevoorrading zijn toegelaten, bussen voor transport van medisch personeel en een vloot aangewezen auto’s om patiënten te vervoeren, ook met ingepakte chauffeurs. De miljoenenstad – en een groot gebied eromheen – is nu echt een spookstad geworden.

Dat lijkt niet onverstandig, want in een paar dagen tijd is de epidemie vele malen erger geworden. Waren er vrijdag 850 bevestigde gevallen en 26 doden, gisteren is dat opgelopen tot 2.065 bevestigde gevallen en 56 doden. Gezien het tekort aan testkits zijn lang niet alle besmettingen geteld. Daarmee lijkt de sterftegraad mee te vallen, maar is vooral de besmettelijkheid onrustwekkend. Volgens de Chinese minister van Gezondheid neemt die besmettelijkheid nog toe.

Wat bestrijding moeilijk maakt, is dat de incubatietijd van het virus één tot veertien dagen bedraagt, waarin ogenschijnlijk kerngezonde personen dus anderen kunnen besmetten. Britse wetenschappers berekenden dat elke geïnfecteerde gemiddeld twee tot drie personen besmet. Volgens een onderzoeksteam van Lancaster University zouden er nu al 11.000 besmettingen zijn in Wuhan, en als het in dit tempo doorgaat over een week 190.000.

Arts overleden

Daar zijn de ziekenhuizen van Wuhan, op zijn zachtst gezegd, niet op berekend. Een 36-jarige vrouw vertelt in Southern China Morning Post hoe haar echtgenoot, die bloed ophoestte, in tal van ziekenhuizen werd geweigerd. Ze plaatste een video op sociale media, waarin in een ziekenhuisgang drie lijken onder een lakentje liggen. “Een verpleegster probeerde huilend mensen te overtuigen de lichamen te verplaatsen, maar niemand reageerde.”

Ook voor de artsen en verplegers, die 24 uur aan een stuk moeten werken, vaak met onvoldoende beschermingsmateriaal, is het een beproeving. Het Tongji Ziekenhuis deed zelfs een oproep aan het publiek om mondkapjes, veiligheidsbrillen en anti-infectiepakken te doneren. Op sociale media verschijnen berichten en video’s van verpleegsters die hun wanhoop uitschreeuwen. Dat wordt alleen maar erger als zaterdag een 62-jarige arts door het virus overlijdt.

De vreselijke toestanden zijn niet alleen het gevolg van het tekort aan artsen en medische voorzieningen, maar ook van de ongecontroleerde toestroom van patiënten. Na de plotse lockdown en de daaropvolgende paniekreactie trekken duizenden Wuhanezen met lichte koorts of een hoest naar de ziekenhuizen om zich te laten testen. Al die lichte zieken verstoppen het systeem voor wie er erger aan toe is. Ze verhogen bovendien het risico op kruisbesmetting.

Op zaterdag is die toestroom al iets meer onder controle gebracht. De virustests zijn over meer ziekenhuizen verspreid, iedereen met lichte symptomen wordt opgedragen niet meer naar het ziekenhuis te komen, maar thuis in quarantaine te gaan. Aan de ingang van elk flatgebouw of wooncomplex vinden temperatuurcontroles plaats. Portiers en wijkcomités controleren of iedereen zich aan de voorschriften houdt.

Beddentekort

Het beddentekort is daarmee niet opgelost. Daarvoor worden twee prefabziekenhuizen gebouwd, met 1.000 en 1.300 bedden, in tien dagen tijd. Dat klinkt onmogelijk, maar op het bouwterrein wemelt het van de bedrijvigheid. Terwijl aan de ene kant veertig graafmachines in ijltempo grond scheppen, zijn ernaast bulldozers het terrein aan het afvlakken en worden verderop al riolering en elektriciteit aangelegd. Het is een geoliede machine en het tempo is ongezien.

Wat daarbij helpt, is dat China een totalitaire staat is met een enorme staatssector. De overheid heeft staatspersoneel gevorderd om het bouwterrein te bemannen en de riolering en elektriciteit worden door staatsbedrijven aangelegd. Vanuit heel China worden ondertussen militaire en civiele artsen ingevlogen, net als beschermingsmateriaal en medicijnen. “Als het land ons nodig heeft, dan staan we klaar”, zegt een ingenieur, die zijn naam niet wil geven. “Zouden jullie niet hetzelfde zijn?”

Daarmee gaat Wuhans strijd tegen de epidemie de goede richting op. Ondertussen is het virus zich aan het verspreiden naar heel China. Van de 2.065 bevestigde gevallen bevindt de ene helft zich in Wuhan en omliggende provincie, de andere helft daarbuiten. Vooral in de provincies Guangdong, Zhejiang en Henan begint het aantal besmettingen op te lopen en ook in de hoofdstad Peking begint men zich flink zorgen te maken.

President Xi Jinping beloofde zaterdag alle middelen in te zetten en riep een centrale taskforce in het leven. In Peking en Hongkong werd beslist de schoolvakanties te verlengen. Er wordt overwogen die maatregel in heel China in te voeren. Ook zijn alle groepsreizen afgeschaft en is het interprovinciaal busverkeer stilgelegd. Zo lijken langzaam steeds meer delen van het land tot stilstand te komen, in de hoop het virus daarmee te kunnen indammen.