‘Ja, de bezorgdheid over de sociale zekerheid is terecht’

Is hun bezorgdheid terecht?

“Zeker. Er is een ernstig probleem met de financiering van de sociale zekerheid. De inkomsten volgen de stijging van de uitgaven niet. Te vaak wordt gezegd: ‘De uitgaven stijgen te snel.’ Maar dat klopt niet. De uitgaven stijgen minder snel dan de lonen, onze algemene welvaart en ondanks de vergrijzing en duurdere medische technologie. Het probleem zit vooral bij de bijdragen. Zo zijn de bijdragen die werkgevers moeten betalen serieus geslonken door de taxshift. Dat heeft een groot gat geslagen. Daarbovenop komen nog alle maatregelen waardoor de sociale bijdragen zijn verminderd. Denk maar aan de flexi-jobs. De voorbije jaren zijn er heel wat van die maatregelen geweest die ervoor zorgen dat de inkomsten van de sociale zekerheid te traag stijgen om de uitgaven te dikken van de uitkeringen, de pensioenen en de gezondheidszorg.”

Is het dan puur een kwestie van die maatregelen terug te schroeven?

“Nee, we moeten een alternatieve financiering vinden. Er valt zeker iets voor te zeggen om de lasten op de lonen te verlagen en arbeid dus goedkoper te maken. Maar als je die weg bewandelt, moet je een alternatief zoeken om de sociale zekerheid staande te houden.”

Zoals? 

“Vroeg of laat gaan we het vermogen moeten aanspreken om onze sociale zekerheid mee te financieren. Het aandeel van het vermogen in ons nationaal inkomen is hoger dan pakweg dertig jaar geleden. Daar valt dus veel voor te zeggen.

“Waar we ook over moeten nadenken zijn CO₂-taksen. Die zullen er vroeg of laat moeten komen, om onze CO₂-uitstoot naar beneden te halen. Daar is iedereen het inmiddels over eens.”

Hoe hoopvol bent u dat dit zal gebeuren? Een nieuwe regering lijkt nog niet voor morgen.

“Ik ben hoopvol, want de sociale zekerheid is iets wat ons allemaal aanbelangt. Ik ga ervan uit dat er voortschrijdend inzicht zal zijn. Dat ze zullen beseffen dat als je een deftig pensioen wil geven, kinderbijslag, terugbetalingen van de gezondheidszorg... dat je de sociale zekerheid in stand moet houden.

“We hebben allemaal belang bij een goeie sociale zekerheid. Al maak ik me wel zorgen over de bescherming van de zwakkeren. De werkloosheidsuitkeringen, de leeflonen... Die steunen op solidariteit en dat ligt moeilijker. We merken dat het debat heel erg op die groepen gecentreerd wordt, terwijl die bedragen in het geheel van de sociale zekerheid eerder bijkomstig zijn. Staat de sociale zekerheid onder druk, dan zijn dit de eerste zaken waar men verder op wil besparen. Al hoop ik dat het besef er komt dat daar geen grote sommen geld te rapen vallen. En zeker niet de grote sommen die we nodig hebben.”

Een nationale stakingsdag, haalt dat iets uit? 

“De actie is gericht tegen een regering in lopende zaken die niks kan doen. Dat is een beetje eigenaardig. Anderzijds is het niet slecht dat er acties zijn om de aandacht van het grote publiek hierop te vestigen en te tonen dit echt een reëel probleem is. Overigens, de Commissie Sociale Zaken van de Kamer heeft het ook naar zich toe getrokken. Ze zijn zich ervan bewust dat het een probleem is.”