Hoe ver gaat Kabila om aan de macht te kunnen blijven?

Congo staat onder hoogspanning nu de ambtstermijn van president Joseph Kabila volgende maandag afloopt, althans volgens de Congolese grondwet. Maar Kabila wil blijven en heeft daar kennelijk veel voor over. De oppositie heeft voor maandag betogingen aangekondigd, het regime neemt de media in het vizier.

Volgens de grondwet moet Kabila op 19 december om middernacht het presidentieel paleis verlaten. Maar dat zal niet gebeuren, want Kabila heeft de presidentsverkiezingen laten uitstellen en heeft een deel van de oppositie kunnen losweken om met hem een akkoord over een overgangsperiode te sluiten.

Vandaag wordt duidelijk dat de Congolese autoriteiten liever geen buitenlandse pottenkijkers willen in deze periode van politieke hoogspanning. Het signaal van de Franse radiozender RFI is gestoord, de telecomoperatoren is gevraagd om het mobiel internet te filteren en een aantal journalisten wordt gewoon het land uitgezet, onder wie ook tv-collega Peter Verlinden.

"Het is heel logisch, want Kabila en zijn omgeving zijn bereid om tot het uiterste te gaan om aan de macht te kunnen blijven", zegt Congo-kenner Walter Zinzen in "De wereld vandaag" op Radio 1. Volgens hem vreest vooral de familie van Kabila dat ze haar financiële en economische macht zal verliezen. "De familie Kabila heeft een groot netwerk van zakelijke belangen in heel Congo." Zinzen wijst ook op de rol van Agence Nationale des Renseignements (ANR), dat willekeurig mensen arresteert en ook foltert.

AP2013

Vrees voor ontsporing

De internationale gemeenschap weet al maanden dat 19 december 2016 een cruciale datum is. Begin deze week legde de Europese Unie dan toch sancties op aan zeven leden van het regime.

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch vreest voor zwaar geweld en regeringsmisbruik in de komende dagen en weken. De laatste keer dat de oppositie massaal op straat kwam - op 19, 20 en 21 september - vielen in Kinshasa volgens de VN in Kinshasa 53 doden. 48 van hen stierven door toedoen van politie of andere regimevertegenwoordigers.

De voor 19 oktober en 19 november geplande betogingen konden de autoriteiten voorkomen, onder meer door op de verzamelplaatsen een voetbaltornooi te organiseren.

Voor maandag heeft de oppositie opgeroepen om in zoveel mogelijk steden te betogen. Of dat ook zal lukken, is vandaag nog koffiedik kijken. Walter Zinzen heeft het over de onvoorspelbaarheid van de gebeurtenissen in Congo. "Voor hetzelfde geld gebeurt er niets."

Albert Moleka, een medestander van oppositieleider Etienne Tshisekedi, geeft toe dat de oppositie er niet altijd in slaagt zelf de bevolking massaal te mobiliseren. Tegelijk waarschuwt hij voor geweld en plunderingen. "De frustratie van de bevolking heeft een heel zorgwekkend niveau bereikt. Men moet uitkijken voor daden van wanhoop", zegt Moleka tegen het persagentschap Reuters.

Meest gelezen