Studenten zetten lucratief handeltje in samenvattingen op: ‘Ik verdiende 1.300 euro’

Maxime (20), student toegepaste economische wetenschappen, is al twee jaar verkoper bij Stuvia. Stuvia – hét virtuele mekka voor samenvattingen – is een commerciële website waar leden samenvattingen, notities en examenvragen tegen betaling aanbieden. “Het begon al in het middelbaar”, begint Maxime. “Elke examenperiode maakte ik voor mijzelf een samenvatting en vrienden vroegen of ze die mochten gebruiken. Plots dacht ik eraan om ze via Stuvia te verkopen.”

Iedere keer een document wordt gedownload, komt er geld in het laatje. En dat leverde Maxime al flink wat geld op. “Mijn documenten zijn in totaal 377 keer gedownload. In twee jaar tijd heb ik exact 1.358,95 euro verdiend. Bovendien blijven mijn samenvattingen van vorig jaar verkopen, wat mij nog meer geld opbrengt. Met dat geld heb ik zelfs vakanties kunnen financieren.”

70 procent voor student

Telkens als een document wordt afgerekend, neemt Stuvia daarvan 30 procent op als servicekosten, de resterende 70 procent is winst voor de samenvatter. En de prijs? Die ligt volledig in de handen van de verkoper. Slimme studenten spelen hierop gretig in. Ook Pieter_t (25), een alumnus handelswetenschappen die onder deze schuilnaam vijf jaar lang op Stuvia actief was als verkoper, weet hoe hij met vraag en aanbod moet omgaan. “De gemiddelde prijs voor mijn samenvattingen is 10 euro. Als ik de enige ben, dan zet ik mijn prijzen hoger. Dat varieert ook naarmate hoeveel tijd ik erin heb gestoken.” Zo verdiende Pieter_t in totaal 600 à 700 euro. “In mijn beste jaar haalde ik 500 euro op. Daarmee kocht ik een gsm of ging ik uit eten.”

Geld rapen met samenvattingen is mooi voor de student, maar universiteiten worstelen met de lucratieve handel in lesnota’s. Doordat de samenvatter letterlijke passages gebruikt van studiemateriaal uit handboeken en powerpoints van professoren, is er sprake van plagiaat.

Eigen interpretaties zijn niet strafbaar, maar letterlijke bewoordingen van een professor of auteur verhandelen zonder diens toestemming is dat wel, klinkt het bij de juridische dienst van UAntwerpen. Eén voorbeeldvraag uit een examen op een samenvatting van 20 pagina’s is in feite al genoeg. “Soms worden zelfs oefeningen verkocht die door ons gewoon gratis beschikbaar worden gesteld”, zegt Bernard Tillemans, decaan van de faculteit rechtsgeleerdheid aan de KU Leuven. Bij elke universiteit staat een verbod dan ook uitdrukkelijk vermeld in het onderwijs- en examenreglement (OER). 

Geen heksenjacht

Voor detective spelen, is bij de universiteiten niet aan de orde. “Als universiteit gaan we geen heksenjacht organiseren”, zegt Peter De Meyer, woordvoerder van UAntwerpen. Maar dat studenten er een commerciële handel van maken overschrijdt de norm. “Er is geen probleem met het gratis uitwisselen van samenvattingen. Het is pas wanneer iemand winst wil maken met de verkoop van samenvattingen dat het een brug te ver gaat”, zegt Karin Coninx, vicerector onderwijs bij UHasselt. 

Maar hoe zou je die studenten op de vingers kunnen tikken? In het verleden trok UHasselt haar studenten aan de oren toen ze ontdekten dat er online letterlijke samenvattingen ter beschikking stonden. “Die studenten werden gecontacteerd met de vraag om de documenten offline te halen”, zegt Coninx. “Ze hebben dat ook gedaan en daarmee was de zaak voor ons afgerond.” 

Ook de VUB deed dat. “Maar juridische stappen nemen is het allerlaatste dat we overwegen”, vult Joël Branson, decaan sociale wetenschappen aan de VUB, aan. De UGent nodigt studenten die geïdentificeerd worden als ‘aanbieder’, uit op gesprek. “We zien dat studenten dan vaak schrikken, en het materiaal meteen offline halen”, vertelt UGent-woordvoerder Tine Dezeure.

Peter De Meyer, woordvoerder van UAntwerpen, vertelt dat Stuvia gewillig meewerkt bij klachten. “Een handvol keer contacteerden professoren de juridische dienst, omdat er zaken online stonden die niet door de beugel konden. Nadat we contact opnamen met het platform, zijn die documenten telkens offline gehaald.”

‘Niets verkeerds met bijbaantje’

Studenten waarschuwen en sensibiliseringscampagnes organiseren, lijkt voor de universiteiten de enige oplossing te zijn. “Voorlopig zetten we vooral in op sensibilisering, omdat studenten zich er vaak niet bewust van zijn dat het om een inbreuk gaat”, zegt Dezeure. 

Maar waarschuwingen en sensibiliseringsacties lijken de studenten niet af te schrikken. Pieter_t ziet niets verkeerds aan zijn bijbaantje. “Mijn samenvattingen zijn perfect verkoopbaar, moet ik ze daarom gewoon aan mijn klasgenoten voor niets geven? De betrokken professoren worden steeds in de documenten vermeld. Ik weet dat de universiteit hier tegen is, maar ik ken mensen die zelf toegaven nooit te kunnen slagen zonder die documenten. Dan vraag ik mij af of het zo slecht is?”