Groter dan de SARS-epidemie: heeft China dan niks geleerd van het vorige coronavirus?

Eerst dit: het SARS-virus was ook een coronavirus; zulke virussen kunnen een infectie veroorzaken bij mens én dier. Het nieuwste coronavirus draagt de naam 2019-nCoV of Wuhan-coronavirus – gezien het virus in die Chinese stad uitbrak - en werd voor de uitbraak eind 2019 nooit eerder vastgesteld. Inmiddels circuleert het virus een 7-tal weken, en maakte het 132 doden. Het aantal besmettingen blijft daarbij razendsnel oplopen, momenteel zijn dat er in China meer dan 6.000.

Terug naar de SARS-epidemie: die brak uit in 2002, eveneens in China. En net zoals nu ging het om een nieuw type coronavirus dat voor de uitbraak nooit eerder bij mensen was aangetroffen. Op het einde van de rit zouden er wereldwijd 8.000 mensen besmet raken met SARS waarvan er 774 zijn gestorven.

Het nieuwe virus en SARS behoren tot dezelfde familie van coronavirussen en hebben 80 procent genetische overeenkomsten. Het nieuwe coronavirus wordt echter beschouwd als minder “krachtig”, maar is wel besmettelijker.

Beide virussen zijn uitgebroken in China en kunnen een atypische longontsteking veroorzaken die zelfs dodelijk kan zijn. Het SARS-virus brak uit in de Chinese kustprovincie Guangdong, terwijl het huidige coronavirus uitbrak in de provincie Hubei, iets verder landinwaarts.

Lees ook: Alles wat je moet weten over het coronavirus en wat je zelf kan doen

Een arts die in Guangdong patiënten had behandeld, bracht de ziekte uiteindelijk naar Hongkong waar hijzelf op 4 maart stierf. Daarvoor infecteerde hij enkele gasten van het hotel waar hij verbleef die vervolgens het ziekenhuispersoneel besmetten.

In datzelfde hotel verbleef ook een Amerikaanse zakenman die na zijn verblijf in Hongkong naar Vietnam reisde. Daar werd hij in het ziekenhuis opgenomen. Het was de Italiaanse Carlo Urbani, een arts van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die in Vietnam ontdekte dat het om een nieuwe vorm van het coronavirus ging. Daarop raakte hij besmet en overleed hij zelfs aan de ziekte.

Het dodelijke SARS-virus was overigens afkomstig van een civetkat, die verhandeld werd op een markt met exotische dieren. Ook nu ligt de oorsprong van het Wuhan-coronavirus wellicht bij zo’n beestenmarkt.

Het grote verschil met het nieuwe type coronavirus? Het SARS-virus kon enkele maanden gedijen voordat China de bevoegde instanties inlichtte over het besmettelijke virus. Daardoor kon de WHO pas op 16 april 2003, ruim vier maanden na de uitbraak, officieel vaststellen dat SARS de oorzaak van het onbekende toenmalige coronavirus was. Op 5 juli 2003 liet de WHO dan weer weten dat de ziekte overal onder controle leek te zijn. 

Dit keer werd de WHO drie weken na de eerste coronabesmetting verwittigd. Dat gebeurde nog steeds niet onmiddellijk, want de vrees voor politieke en economische sancties is bij zulke gevoelige zaken nog altijd groot.

Desondanks is China dit keer beter voorbereid, dat bewijzen de talrijke Chinese (miljoenen)steden die in de eerste weken na de uitbraak onder quarantaine werden geplaatst. “Dat vertraagt de internationale verspreiding”, bevestigt viroloog Marc Van Ranst. 

Bovendien lieten onderzoekers in Hongkong gisteren reeds weten dat ze een vaccin ontwikkelden, maar meer tijd nodig hebben om het te testen.