Een ziedende Ben Crabbé verzint nu al het Woord van het Jaar

Ik heb Ben Crabbé nog maar één keer boos geweten. Dat was tijdens een interview waarin ik iets vroeg over zijn deelname aan De slimste mens ter wereld. In de finale verloor hij toen nipt van Alain Grootaers en blijkbaar lag dat nog altijd gevoelig.

Nu is daar sinds dinsdagavond een nieuw moment bijgekomen. Tijdens Blokken vroeg Crabbé zijn kandidaten welke naam de luisteraars van het Radio 1-programma Nieuwe feiten hadden uitgekozen om ‘actieve ouderen’ te omschrijven. Het antwoord: ‘Jagger’. Aanvankelijk legt de quiz-presentator nog beheerst uit waar die term vandaan komt. Het verwijst naar Mick Jagger.

Maar dan verliest hij om onduidelijke redenen zijn zelfbeheersing. De arme man slaat zijn netjes afgedrukte voorbereiding wild om zich heen. “Ik kan er niet tegen, zo’n focking betutteling van zelfverklaarde heb-ik-je-daar!” Die vier laatste woorden zet hij kracht bij door de bundel A4'tjes meedogenloos tegen de desk te slaan, tot er nog enkel een verfrommeld hoopje overblijft. Crabbé maakt nog een wegwerpgebaar, en gaat uiteindelijk onvermoeid door met de show.

Maar wat is een ‘zelfverklaarde heb-ik-je-daar’? Google weet geen raad. En wanneer ik het Crabbé zelf vraag, stuurt hij een vriendelijk sms’je terug. “Alles is gezegd Robin, dank voor je vraag en begrip. x Ben.”

Dus zit er maar een ding op: een hulplijn. En die bestaat in de vorm van Ruud Hendrickx, taaladviseur van de VRT en hoofdredacteur van de Grote Van Dale. Het blijft minutenlang stil aan de andere kant van de lijn. “Raar, die uitdrukking staat niet in het woordenboek”, zucht hij. “Het lijkt of Ben zelf iets verzonnen heeft.” Toch vindt hij een spoor in het vertaalwoordenboek Engels-Nederlands. “Dan gaat het over iets dat indruk maakt, zoals een ‘mep van heb ik je daar’.” Maar het gebruik als zelfstandig naamwoord is dus nieuw.

Volgens Hendrickx is er niets mis mee dat presentatoren zelf creatief aan de slag gaan met taal. “Het zou onzinnig zijn dat je enkel aan de slag mag gaan met woorden die in het woordenboek staan”, zegt hij. “Nieuwe compilaties kunnen uit het niets plots nieuwe woorden worden. Het is alleen een kwestie erin te slagen anderen te overtuigen om het ook te gebruiken. Pas dan zet je een taaltrend.”

En daar wil ik Crabbé graag mee helpen. Omdat hij er zelf liever geen definitie aan geeft, hebben Hendrickx en ik er eentje verzonnen. Een ‘zelfverklaarde heb-ik-je-daar’ is een arrogante figuur, iemand die zichzelf erg belangrijk vindt. Bijvoorbeeld in de eenvoudige zin: Maarten Boudry is een zelfverklaarde heb-ik-je-daar.

‘Jagger’ werd trouwens door Van Dale Uitgevers genomineerd voor ‘Woord van het jaar 2019', maar moest de duimen leggen voor ‘winkelhieren’. Daarom deze warme oproep om ‘zelfverklaarde heb-ik-je-daar’ voortaan vaak in de mond te nemen, zodat deze prachtconstructie op de longlist ‘Woord van het jaar 2020' komt. En Crabbé eindelijk wordt erkend als taaltrendsetter.

Blokken, 18.30 uur op Eén.