De Oost-Vlaming Lachaert profileert zich als een echte uit­dager. Hij protesteerde fel tegen een mogelijke deelname van Open VLD aan een paars-groene regering aangevuld met CD&V. Tommelein kan leven met dat vooruitzicht, al heeft hij evenmin een probleem met paars-geel. Vlaams Parlementslid Els Ampe fungeert als outsider. Weinigen geven haar een echte kans. Haar kandidatuur is wel geschikt om meer naamsbekendheid te krijgen.

Tommelein beseft dat er in een paars-gele coalitie geen plaats is voor Open VLD. Dat zouden ­Lachaert en de zijnen niet eens betreuren. Het idee groeit dat heropbouwen vanuit de oppositie meer kansen biedt. In tegenstelling tot de N-VA, kan Open VLD gemakkelijk afstand nemen van Vlaams Belang. En als de N-VA ­samen met de PS een coalitie vormt, dan komen er opportuniteiten om sociaal-economisch flink op het rechterpedaal te ­duwen.

De campagne van Lachaert zal hoe dan ook donkerblauw ogen, met de nadruk op budgettaire orthodoxie, identiteit en veiligheid. Lachaert krijgt de uitdrukkelijke steun van Vincent Van Quickenborne, een van zijn running ­mates. De burgemeester van Kortrijk ambieert opnieuw een nationale rol. Als Lachaert voorzitter wordt, wordt de voormalige ­minister haast zeker fractieleider in de Kamer. Binnen de partij klinkt het dat Van Quickenborne zich niet sterk genoeg voelde om een rechtstreeks duel met Tommelein aan te gaan. De populariteit van ­Lachaert mag niet onderschat worden. Acht jaar geleden haalde hij 40 procent. Gwendolyn Rutten haalde toen de buit binnen.

Donderdagochtend op Radio 1 gaf Egbert Lachaert wat meer uitleg over zijn kandidatuur en waarom het tot nu geduurd had voor hij zich kandidaat stelde. “Onze voorzitter heeft een mandaat tot eind maart en ik vond het eigenlijk ongepast dat er al kandidaten waren zonder dat de procedure voor de verkiezing van een nieuwe voorzitter gestart was”, vertelt Lachaert. Zijn campagne zal draaien rond de basis van het liberalisme, zei hij. “We moeten opnieuw consequent en geloofwaardig liberaal zijn. Alle bestuurspartijen weten niet meer waarvoor ze staan. Als Open VLD nog wil groeien, moet het duidelijk zijn waar ze voor staat.”

Droomcoalitie

Volgens Lachaert is vooral het sociaal-economische aspect belangrijk. “Het liberalisme is een brede ideologie. Maar het sociaal-economische is het belangrijkste voor veel mensen in ons land. Met welvaart kunnen we zorgen voor mensen die ziek of gepensioneerd zijn. Dat is ons verhaal en dat mogen we niet laten kapen. De laatste jaren was onze droomcoalitie op dat vlak, maar het is ook vaak moeilijk geweest om dat verhaal te brengen en daar betaal je ook een beetje de prijs voor. Wil je overleven als partij dan mag je enkele kernthema’s nooit verwaarlozen. Anders heb je geen bestaansreden meer.”

Julie Van Espen

Een ander kernthema is veiligheid. “We betalen veel belastingen, maar sommige kerntaken van de overheid worden niet goed uitgevoerd. Bijvoorbeeld de moord op Julie Van Espen die vorig jaar gebeurd in de aanloop naar de verkiezingen. Als dan blijkt dat het gerecht niet goed gewerkt heeft, moet je niet verwonderd zijn dat mensen extreem stemmen. Ook veiligheid is voor ons zeer belangrijk.”

Vraag is welke regering Egbert Lachaert op de been zou willen brengen als hij mee aan de knoppen zit. In het najaar van vorig jaar botste hij daarover zelfs binnen de partij. “Het is geen geheim dat ik strategisch niet op de dezelfde lijn zat als onze voorzitter, maar dat is intussen wel uitgepraat. De nota Magnette vond ik niet goed, omdat er te weinig liberale accenten inzaten. Ik was bang dat het onze partij uit elkaar zou trekken. Maar intussen is die optie van tafel en is dat meningsverschil ook afgesloten. Ik heb Gwendolyn Rutten ook gisteravond persoonlijk op de hoogte gebracht van mijn kandidatuur en heb ook veel respect voor hoe ze de afgelopen zeven jaar de partij geleid en samengehouden heeft.”