Drie artsen vrijgesproken op euthanasieproces

Door het oog van de naald. Dat spreekwoord lijkt uitgevonden voor deze zaak. Na tien dagen vol getuigenverhoren, emoties en giftige commentaren spreekt de twaalfkoppige jury Joris Van Hove (59), Godelieve Thienpont (67) en Frank D.G. (58) vrij. 

Joris Van Hove is opgelucht, zo zegt hij in een eerste reactie aan HLN: “Ik ben blij met de vrijspraak. Na 14 dagen komt dit als een verlossing. Maar niemand is hier ongeschonden uitgekomen.”

“Ons leven werd de laatste tien jaar gegijzeld”, liet ook Godelieve Thienpont verstaan in haar slotwoord. Nu kan de psychiater, net als de twee huisartsen, naar huis als een vrije vrouw. “Ik ben blij voor mijn vier kinderen en tien kleinkinderen. Zij hoeven tenminste niet door het leven terwijl het etiket van moordenaar op mij kleeft. We dragen dit al tien jaar mee. Zonder mogelijkheid op verweer. Het was een opluchting om hier te mogen vertellen hoe het gebeurd is”, klinkt het.

Voor wie na alle berichten het kaf moeilijk van het koren kan scheiden, vatten we het proces even kort samen. Alles begon met de euthanasie op Tine Nys, waarvoor de 38-jarige vrouw uit Sint-Niklaas haar aanvraag op kerstdag 2009 indiende. In de weken en maanden daarna nam ze de tijd om afscheid te nemen van haar vrienden en organiseerde ze ook een afscheidsweekend aan zee met haar familie, die haar ook één keer vergezelde tijdens een sessie bij psychiater Godelieve Thienpont.

Enkele weken voor haar dood kreeg Tine Nys boven op eerdere diagnoses te horen dat ze autistisch was. Volgens haar familie hadden haar artsen de mogelijkheid voor een nieuwe therapie moeten aangrijpen in plaats van haar leven te doen eindigen. Dat gebeurde in de avond van 27 april 2010, toen Joris Van Hove in bijzijn van Tines familie de euthanasie uitvoerde. 

De euthanasie zelf verliep klungelig. Dokter Van Hove was zijn pleisters vergeten, waardoor de vader van Tine tijdens de gifinjectie op de naald moest duwen. Het registratiedocument bereikte de Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie pas na 51 dagen in plaats van de wettelijk voorziene vier. Van Hove vermeldde zichzelf als “tweede arts” die de euthanasie goedkeurde, terwijl hij de eerste was, psychiater Godelieve T. was de tweede. Tines huisarts Frank D.G., die op het laatste moment de derde handtekening leverde,  betwist dat hij wist dat er (die avond al) euthanasie zou plaatsvinden. Hij had nog een afspraak met Tine in zijn agenda staan om de kwestie te bespreken. Op het door hem getekende papiertje staat letterlijk dat hij de euthanasiewens van Tine “betreurt”.

De zaak startte echter pas nadat een van de zussen van Tine klacht met burgerlijke partijstelling indiende. Het gerecht onderzocht de zaak maar de procureur des Konings in Dendermonde vorderde de buitenvervolgingstelling. De raadkamer in Dendermonde oordeelde in 2016 om de artsen buiten vervolging te stellen, maar de burgerlijke partij ging daartegen in beroep. Het parket-generaal vroeg daarna ook de verwijzing voor vergiftiging van Tine Nys en de Gentse kamer van inbeschuldigingstelling besloot uiteindelijk eind 2018 om de drie artsen te verwijzen naar het Gentse hof van assisen voor vergiftiging.

Volgens het openbaar ministerie werden zes voorwaarden en procedures van de euthanasiewet geschonden door uitvoerende arts Joris Van Hove en psychiater Godelieve Thienpont die volgens het openbaar ministerie schuldig verklaard moesten worden aan vergiftiging. Voor Frank D.G., de huisarts van Tine Nys, vorderde de aanklager de vrijspraak, omdat hij niet wist dat hij een advies gaf volgens de euthanasiewet. De verdediging van de drie artsen had de vrijspraak gevraagd.

Uiteindelijk werden na een urenlang beraad alle drie de artsen vrijgesproken door de jury. Het publiek in de assisenzaal applaudisseerde luid bij het uitspreken van de vrijspraak, wat hen op een berisping van voorzitter Martin Minnaert kwam te staan. “Dat is een ongepaste reactie”, klonk het. Na het arrest vielen vrienden en familie van de beschuldigden elkaar in de armen. Psychiater Thienpont kreeg ook een omhelzing van Wim Distelmans, de voorzitter van de Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie. “De uitspraak bewijst dat de wet, hoewel niet volmaakt, toch solide is”, zei Distelmans in een eerste reactie.

Het was de eerste keer dat artsen zich sinds de inwerkingtreding van de euthanasiewet in 2002 voor de rechtbank moesten verantwoorden. Tegen het arrest is alleen beroep bij het Hof van Cassatie mogelijk.