Professor Wim Distelmans reageerde opgelucht. “Voor alle mensen in België, voor de artsen in kwestie. Maar ik ben ook begaan met de familie. Ik hoop dat ze dit op een goede manier kunnen verwerken. En ik ben ook heel blij dat eigenlijk bewezen is dat de federale commissie Euthanasie goed werk doet. Ze ligt al heel lang onder vuur en nu blijkt dat wat zij unaniem hebben goedgekeurd, dat dat ook goedgekeurd werd door het college van experten en de jury is hen daarin gevolgd”, aldus Distelmans, die voorzitter is van de federale controle- en evaluatiecommissie Euthanasie.

Patrik Vankrunkelsven is een voorvechter van de euthanasiewetgeving. In de Senaat legde hij zich vooral toe op zulke medisch-ethische dossiers. Hij erkent dat het in dit dossier geen perfect uitgevoerde euthanasie was. “Er zijn kleine fouten geweest, maar de artsen veroordelen had zware gevolgen kunnen hebben, ook voor de perceptie van euthanasie in het algemeen. Ik denk dat vrijspraak de enige mogelijke uitspraak was.”

Volgens de huisarts moet er nu op z’n minst een parlementair debat worden gevoerd. “Persoonlijk heb ik niet het gevoel dat er echt veel schort aan de euthanasiewetgeving.” Maar de euthanasiecommissie zou bijvoorbeeld wel transparanter kunnen werken. Ook over de strafmaat, bijvoorbeeld bij zware fouten, zou volgens Vankrunkelsven nagedacht kunnen worden. Nu voorziet de wetgeving geen strafmaat bij overtredingen, een manco dat ook al door advocaten Jef Vermassen en Fernand Keuleneer werd aangehaald.

Ook Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten noemt de vrijspraak in het euthanasieproces “een opluchting voor de artsen en voor al wie het recht op zelfbeschikking verdedigt”. In een reactie op Twitter herhaalt ze te zullen strijden voor het recht op euthanasie voor mensen met dementie. “Zélf kunnen en mogen beslissen om waardig te sterven. Daar strijden wij voor. Dat verdient zekerheid én uitbreiding, ook voor mensen met dementie”, luidt het.

Open VLD-parlementslid Jean-Jacques De Gucht is tevreden met het arrest. “Het bevestigt dat de euthanasiewet een belangrijk gegeven is. De mensen willen dat de wet blijft bestaan.” Hij merkt wel op dat “het proces door verschillende mensen op de verkeerde manier is aangegrepen”.

De Gucht verwijst naar de tegenstanders van de wet die het idee van zelfbeschikking ter discussie stellen. Hij herhaalt ook dat hij het fout vond van justitieminister Koen Geens (CD&V) om te pleiten voor een evaluatie en aanpassing van de euthanasiewetgeving toen het proces nog liep. Tot slot vindt De Gucht dat de commissie Euthanasie moet worden uitgebreid naar een commissie Levenseinde, waar dan ook palliatieve sedatie onder valt.

Orde van Artsen: “Euthanasiewet upgraden zonder aan zelfbeschikkingsrecht te raken”

De Orde van Artsen vindt dat de euthanasiewet zeker behouden moet worden, maar na al die jaren wel gemoderniseerd kan worden. “We moeten ze lichtjes upgraden zonder aan het zelfbeschikkingsrecht van de mens te raken”, zegt ondervoorzitter Michel Deneyer. Volgens Deneyer was het euthanasieproces rond Tine Nys slecht voor het vertrouwen van het publiek, omdat het door de hoge inzet ‘bitsig en polariserend’ was. “Het is goed dat artsen die euthanasie willen uitvoeren dat kunnen blijven doen in een wettelijk kader”, zegt hij.

De Orde van Artsen vindt de basis van de euthanasiewet zeer goed, maar zegt wel dat de wet na al die jaren opgefrist kan worden. In april 2019 schreef de commissie euthanasie van de nationale raad van de Orde een adviestekst over euthanasie bij psychisch lijden, waarin ze enkele suggesties deden.

Zo bepleit de nationale raad dat de arts die euthanasie overweegt bij een psychiatrische patiënt, fysiek samenkomt met de twee andere geraadpleegde psychiaters, en met hen een verslag opstelt. Ook andere zorgverleners van de patiënt worden best bij het overleg betrokken. De samenkomst zou dan terugbetaald kunnen worden door het Riziv, zoals dat ook gebeurt bij het ‘Multidisciplinair Oncologisch Consult’ (MOC) bij kanker.

De euthanasiewet afschaffen mag zeker niet gebeuren, benadrukt Deneyer, omdat er mensen zijn die fysiek of psychisch zodanig lijden dat ze zich in een uitzichtloze situatie bevinden. “Eens zij in een vertrouwensrelatie met een arts besloten hebben tot een vorm van levensbeëindiging, voelen deze patiënten zich veel geruster dat ze niet gaan moeten afzien.”