Van klimaatmeisje tot handelsmerk: Greta Thunberg laat naam als merk registreren
De Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg wil haar naam en die van haar beweging laten registreren als merk. Ze wil zich zo beter beschermen tegen mensen die haar naam zonder toestemming gebruiken voor commerciële doeleinden en zo een graantje proberen mee te pikken van haar beroemdheid.
Misschien heeft u ze al zien passeren: T-shirts of koffiebekers met de naam en/of de afbeelding van Greta Thunberg op. Gladjanussen proberen zo munt te slaan uit de klimaatacties en de daaruit voortvloeiende bekendheid van Thunberg. Dat gebeurt echter zonder haar toestemming. Om zich juridisch beter te beschermen, heeft het Zweedse klimaatmeisje een aanvraag ingediend om haar naam en die van haar beweging te laten registeren als handelsmerk. Dat heeft Thunberg aangekondigd op Instagram. "Onze beweging mag niet gebruikt worden voor individuele of commerciële doeleinden", klinkt het.
"Wellicht een verstandige beslissing", zegt specialist intellectueel eigendomsrecht Marie-Christine Janssens (KU Leuven) in het programma "Nieuwe Feiten" op Radio 1. "Om het commerciële gebruik van haar naam en beeltenis tegen te gaan, hoeft ze niet per se een merk te hebben. Er is ook zoiets als persoonlijkheidsrechten (zoals het recht op naam of het recht op afbeelding, red.) . Maar het merkenrecht heeft meer efficiënte tools om dergelijke praktijken tegen te gaan."
Sommigen gebruiken de naam van Thunberg zomaar voor merchandising, anderen zouden misschien de naam Greta Thunberg in haar plaats als merk proberen te laten registeren. Volgens professor Janssens kan dat laatste zomaar. "Het merkenrecht is een soort bezettingsrecht. Je moet de eerste zijn die een aanvraag doet voor een bepaald territorium. Je moet niet echt inventief of creatief zijn. Het merkenbureau doet wel een controle. Het bureau gaat niet checken of je al dan niet recht hebt op de naam, maar wel of het bijvoorbeeld ingaat tegen de openbare orde of het algemeen belang."
Wanneer ze het merk effectief heeft, zal Greta Thunberg het wel nog moeten laten naleven. "Ze gaat zich moeten organiseren dat mensen haar merk bewaken en kijken waar haar naam overal onterecht zou worden ingezet." En dan is er nog een moeilijk punt. "In Europa is er een soort gebruiksplicht: als je het merk vijf jaar niet hebt gebruikt voor de diensten die je hebt aangegeven, dan kan iedereen vragen dat het recht wordt vervallen verklaard", legt professor Janssens uit. "Als Greta Thunberg het merk wil laten registeren voor koffiemokken of polshorloges, dan zal ze het ook zelf moeten gebruiken. En dat is misschien minder evident."
Beluister het gesprek met professor intellectueel eigendomsrecht Marie-Christine Janssens (KU Leuven):
