Joachim Coens en Georges-Louis Bouchez waren sinds 10 december informateur, en onderzochten de afgelopen weken verschillende pistes. De CD&V van Coens bleef enerzijds aandringen op een coalitie met N-VA, zodat er ook aan Vlaamse kant een meerderheid zou zijn. De PS zei maandag echter dat de N-VA te weinig toegevingen doet inzake sociaal beleid, en ziet niet in hoe samen met N-VA te regeren. De MR van Bouchez leek anderzijds dan weer aan te sturen op een ‘Vivaldi-coalitie’ van liberalen, socialisten, groenen aangevuld met CD&V. Maar de Vlaamse christendemocraten bleven er bij dat de N-VA aan boord moet worden gehouden.

Verlengd en dan toch snel beëindigd

Door die impasse was de verwachting dat de koning Coens en Bouchez afgelopen dinsdag zou ontheffen van hun opdracht. Die taak werd na een audiëntie van zowat vier uur echter onverwacht toch met een week verlengd. Het Paleis meldde toen dat Coens en Bouchez “enkele elementen” verder zouden aftoetsen en “hun eindconclusies” zouden voorleggen op 4 februari.

Het was dan ook geheel onverwacht dat vrijdagavond omstreeks 18.30 uur plots bleek dat de koning het duo in audiëntie had ontvangen op het paleis in Brussel. Amper twintig minuten later kwamen ze weer buiten. “De informateurs hebben aan de Koning een eindverslag uitgebracht”, stond niet veel later te lezen in een mededeling van het paleis. “De Koning heeft een einde gesteld aan de opdracht van de informateurs en heeft hen bedankt voor het geleverde werk.”

‘Koninklijk opdrachthouder’

Rond 19.30 uur ontving de koning dan vicepremier Koen Geens (CD&V) in audiëntie. Die kwam een uur later het paleis weer buiten als “koninklijk opdrachthouder”. Een typisch vaag Geensisme, want ‘formateur’ noch ‘informateur’. De formulering van de mededeling van het koninklijk paleis (“De Koning heeft vastgesteld dat de gesprekken tussen de partijen nog niet geleid hebben tot de vorming van een coalitie die de steun geniet van een parlementaire meerderheid”) lijkt te suggereren dat het eerder gaat om een informatieopdracht, al spreekt Geens zelf wel van “een volgende fase”.

De voorbije weken en maanden toonde de CD&V van Geens zich steeds erg weigerachtig tegenover een nieuwe regering zonder N-VA. Openingen richting een paars-gele piste met PS en N-VA draaiden tot nu toe steeds op niets uit. Geens moet nu “de nodige initiatieven nemen om de vorming van een volwaardige regering mogelijk te maken”, maar of een koninklijke opdracht andere perspectieven opent, valt af te wachten. Geens zal op 10 februari verslag uitbrengen bij de koning.

Geens: “Ik ga met alle partijen contact nemen”

Bij het verlaten van het paleis sprak Geens de verzamelde pers kort toe. Gaat de ‘koninklijke opdrachthouder’ nu op zoek naar een regering met PS en N-VA, waar CD&V al langer op aanstuurt? “Mijn opdracht is open”, zei Geens, "maar het spreekt vanzelf dat dat een formule is die ik de komende dagen met alle betrokken partijen met aandacht zal bestuderen, op basis van het zeer goede werk dat de informateurs hebben geleverd”. Geens hoopt dan ook op het “vertrouwen” van zijn toekomstige gesprekspartners om “de moeilijke opdracht tot een goed einde te kunnen brengen”.

Net voor hij in de wagen stapte, merkte Geens wel op dat hij “niet zo snel van gedacht verandert”. Een teken dat CD&V nog altijd aanstuurt op een coalitie met N-VA en PS, terwijl bronnen bij de PS vrijdagavond al hoopten “dat er nu eindelijk naar iets anders overgegaan kan worden dan de formule PS/N-VA”?

Twitteraar Bouchez

Welke richting de regeringsvorming inslaat, valt misschien wel af te leiden uit de berichten van de net ontheven informateur Bouchez. Die was kort na zijn vertrek op het paleis bijzonder actief op Twitter. Eerst schreef hij dat “als er een weg is, het nutteloos is te wachten om die te gebruiken.”

Dat zou er op kunnen wijzen dat CD&V een bocht heeft gemaakt en N-VA nu wel wil lossen, in dat geval zou Geens de weg moeten plaveien voor een Vivalidi-coalitie van christendemocraten, liberalen, socialisten en groenen. Een dilemma dat CD&V nu maar eens moet uitklaren, laat hij verstaan. Al kan de ontboezeming van Bouchez net zo goed geïnterpreteerd worden als zouden PS en N-VA nu toch bereid zijn om gesprekken over een paars-gele formatie te voeren.

De aanstelling van Geens zou volgens Bouchez in ieder geval een stroomversnelling in de formatie moeten betekenen, want hoewel Geens van de koning officieel geen titel kreeg, is hij volgens de MR-voorzitter “een preformateur zonder dat zo te zeggen”.

“Hoezo, mislukking?”

Bouchez spreekt ook met klem tegen dat het plotse einde van zijn opdracht wijst op een mislukking. “Mislukking? Tiens, wat is de rol van een informatieopdracht? Toelaten om de juiste puzzelstukken te verzamelen en de slechte pistes te verwijderen. Dat is gebeurd. Niet oordelen voor je weet wat er speelt”, aldus de MR-voorzitter.