Stressexpert geeft bruikbare tips tegen stress op het werk

Bart Vriesacker: “Om te beginnen is het belangrijk dat mensen weten dat ze met psychosociale klachten bij ons terecht kunnen. In het kader van de wet op welzijn op het werk is ieder bedrijf verplicht een psychosociaal preventieadviseur aan te stellen. En elke werknemer heeft recht op een vertrouwelijk gesprek. Hoewel grote bedrijven soms intern iemand in dienst hebben, werken de meeste psychosociale preventieadviseurs extern. Mijn collega’s en ik staan zo heel wat bedrijven bij in het Antwerpse. Wij luisteren naar mensen die stress ondervinden en proberen te bemiddelen, maar steunen organisaties ook bij de preventie van stressgerelateerde klachten. Zo geven we workshops rond veerkracht en verlenen advies omtrent de organisatie van het werk. Daarnaast voeren we ook risicoanalyses uit.” 

“Stress is iets heel individueels. Ik zal bijvoorbeeld van andere dingen stress krijgen dan jij. Ook hoe deze stress zich manifesteert verschilt van persoon tot persoon. Niet alleen de stresssymptomen zullen anders zijn, maar ook de intensiteit ervan. Het ervaren van stress is op zich geen probleem voor ons lichaam. We moeten af van het stigma dat stress voelen per definitie slecht is. In de juiste dosis helpt stress ons juist om beter te presteren en vooruit te komen. Evolutionair gezien is het nodig om ons adequaat te doen reageren in gevaarlijke omstandigheden. Denk aan de oermens die op een tijger botst en een impuls moet krijgen om het op een lopen te zetten. Het is vooral hoe we ermee omgaan, en wat we ondernemen om terug te ontspannen, dat maakt of we onder stress gaan lijden of niet.”

“Als je niet leert stress tijdig te counteren ga je eraan onderdoor en ontwikkel je mogelijk een burn-out. Ongezonde stress slaat vaak op een slinkse manier toe. Je lichaam geeft signalen, maar die durven velen wel eens te negeren. Een deel van de verantwoordelijkheid ligt bij de werkgever die soms te veel druk legt, maar werknemers zijn zelf ook verantwoordelijk door hieraan toe te geven. 

Af en toe wat extra hooi op je vork nemen kan natuurlijk geen kwaad, maar als je lichaam aangeeft dat het even genoeg is geweest, moet je daar naar luisteren en gas terugnemen. Wanneer je bijvoorbeeld al veel deadlines hebt en iemand vraagt daarbovenop nog ergens je hulp bij, kan je stressniveau indien je toezegt te hoog worden. Je begint last te krijgen van hoofdpijn die maar niet overgaat en wanneer je naar de dokter gaat, schrijft die je een straffere pijnstiller voor waardoor je weer verder kunt. Die spanningshoofdpijn is eigenlijk het eerste signaal dat er iets aan de hand is, en in plaats van de symptomen te onderdrukken met medicatie, doe je er beter aan meteen de oorzaak aan te pakken.” 

“Andere klassieke stresssymptomen zijn bijvoorbeeld maagpijn, buikklachten, een verminderde eetlust en vooral ook spierpijnen, met name rond de nek. Bij stress krijgen we minieme shotjes stresshormoon. Wanneer een stresssituatie langdurig aanhoudt, kunnen zich hierdoor tal van lichamelijke klachten ontwikkelen. Als we die negeren, zinken we steeds dieper weg. Stress wordt schadelijk en we verliezen de controle. Vaak gebeurt dit onbewust.” In onze praktische gids ‘Eerste hulp bij burn-out’ gaan we dieper in op de vraag wat je moet doen als je kopje onder dreigt te gaan.

“Wil je je stressgehalte verminderen dien je eerst goed naar jezelf te kijken en te begrijpen wat stress precies met je doet. Vervolgens kan je jezelf technieken aanmeten waarmee je anders leert te reageren in stresssituaties. We onderscheiden op dit vlak drie belangrijke categorieën: het denken, voelen en doen. Om iets te veranderen dien je op al deze domeinen actief te werken. Het meest voor de hand liggende betreft het aanpassen van je denkpatroon. 

Er bestaan verschillende therapieën zoals RET (Rationeel emotieve therapie) en methodieken waarbij mensen louter met hun geest stresssituaties leren beheersen. Zo identificeer je wat helpende gedachten zijn en welke slechts het paniekdenken voeden. Je ontdekt dan, vaak aan de hand van ludieke oefeningen, hoe je bepaalde denkpatronen kan ontwikkelen die je minder onderhevig maken aan stress.” 

“Het voelpatroon heeft dan weer alles te maken met relaxatie. Wanneer je stress ervaart dien je voldoende te recupereren. Er bestaan interessante technieken, zoals hartcoherentie, waarmee je door middel van je ademhaling je hart in een ideaal ritme brengt en aldus herstelt van stress. Een andere effectieve manier om je stressgevoel te laten dalen is sporten of naar de sauna gaan. Maar ook bijvoorbeeld een blokje rond wandelen kan al soelaas bieden.” Misschien is een van deze 3 manieren om meer te bewegen op de werkvloer iets voor jou?

“Ten derde is er het doe-aspect. In een stresssituatie verliezen mensen wel een het overzicht en gaan dan ongecoördineerd handelen waardoor de situatie verergert. Het helpt dan om opzettelijk dingen trager te gaan doen. Mindfulness is zo een manier om heel bewust naar de dingen te leren kijken en in het hier en nu te komen staan. Het komt erop neer je anders te leren gedragen in stresssituaties. Maar er zijn ook heel wat andere methoden voorhanden, zoals bijvoorbeeld het afvinken van een to-dolijst.” 

“Verder speelt je smartphonegebruik een niet te onderschatten rol in deze categorie. Begin met het uitschakelen van pushberichten. Gun jezelf momenten waarop niemand je kan storen en sluit schermen tijdig af. Smartphones zijn fantastische dingen, maar je dient zelf de baas te blijven. Onmiddellijk gehoor geven aan elk piepje dat je toestel produceert, zorgt enkel voor onnodige extra stress. We moeten leren omgaan met deze moderne technologieën, die tot slot nog maar zo’n 15 jaar in ons leven zijn. De nieuwe vrijheden en maatschappelijke veranderingen die ze met zich meebrengen vragen om extra waakzaamheid.”

“En dan is het de kunst je zo veel mogelijk te focussen op het positieve. Een gezonde vorm van eigenlof vind ik in dit kader een absolute aanrader. Waarom zou je je successen niet loggen in een speciale map? Wanneer je een moeilijk dossier tot een goed einde hebt gebracht, mag je jezelf hier gerust een pluim voor geven. Leer te genieten van een compliment of bedankje dat je van een ander krijgt. Dit zal je energie geven en kan je helpen wanneer het even wat moeilijker gaat.”

Lees meer op Jobat.be:

Voorkom jouw burn-out in 6 stappen

Het verschil tussen voldoende en te veel stress

Dé 5 grote frustraties over je werk

Bron: jobat.be.