De verkiezingscampagne van Trump begint vandaag

Liever was president Trump al helemaal vrijgesproken van de impeachment, die al maanden een schaduw over zijn presidentschap werpt. Maar als Trump vanavond zijn jaarlijkse State of the Union tegenover het Congres uitspreekt, de laatste voor de verkiezingen, weet hij dat die vrijspraak de volgende dag in de Senaat zal plaatsvinden. 

Zal hij de verleiding kunnen weerstaan om in zijn toespraak nog even zijn gelijk te halen over die mislukte impeachment? Waarschijnlijk niet, lieten zijn adviseurs al doorschemeren, al vereist de State of the Union ook dat de president een verbindende toon aanslaat, terwijl hij zijn beleidsvoornemens voor het ­komende jaar ontvouwt. 

Maar Trump zal niet vergeten zijn hoe Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis, hem vorig jaar op een overduidelijk sarcastisch applausje trakteerde, toen hij een “nieuw tijdperk van samenwerking” voorspelde. Vanavond is de eerste keer dat de twee kemphanen weer in elkaars nabijheid verkeren, sinds Pelosi in oktober wegliep bij een overleg dat ontspoorde.

Handelsakkoorden als troef

Trump zal de op hem gerichte ­televisiecamera’s vooral willen benutten om het startschot te geven voor zijn herverkiezingscampagne. Zijn economische successen zijn daarbij zijn grootste troef. De werkloosheid in de VS ligt historisch laag en de economie blijft groeien. Vorig jaar sloot Trump een nieuw handelsakkoord met Mexico en Canada, en een voorlopig akkoord met China. Die kan hij gebruiken om te laten zien dat het hem menens is met zijn belofte om Amerikaanse belangen weer op de eerste plaats te zetten. 

Het is echter de vraag of hij net als vorige jaren weer op zijn zo vurig gewenste grensmuur met Mexico zal hameren, zijn spraakmakendste verkiezingsbelofte. Hoewel hij vorig jaar de noodtoestand uitriep om ­ondanks Democratische tegenwerking die muur neer te kunnen zetten, lukt het hem in de praktijk maar niet om die echt te bouwen. Naar verwachting zal Trump zijn conservatieve achterban met een ander thema proberen op te zwepen dat in die kringen populair is: een voorstel om een enorm belastingvoordeel te geven aan de financiering van religieus privéonderwijs. 

Dat geeft de Democraten gelijk een aanknopingspunt voor hun ­tegencampagne: ja, de economie draait goed, maar dit is ook weer een van die verkapte belastingverlagingen die ten koste gaan van de publieke sector; de president kan beter in goed openbaar onderwijs investeren, vinden ze. Of in infrastructuur, een andere grote verkiezingsbelofte van Trump waar sindsdien weinig meer van vernomen is.

Weinig Amerikanen zullen van mening veranderen over Trump

Namens de Democraten zal Gretchen Whitmer, de gouverneur van Michigan, Trump na afloop van ­repliek dienen. Die keuze is veelzeggend: zij werd verkozen op een belofte om de infrastructuur van haar staat op te knappen, maar wordt daarin tegengewerkt door de Republikeinse meerderheid in de volksvertegenwoordiging, die dat niet wil bekostigen met belastingverhogingen. Michigan is bovendien één van de cruciale swing states, waar een heel klein verschil in stemmen straks de doorslag kan geven. 

Meer dan het maken van een klein verschil zit er deze campagne waarschijnlijk niet in. Wie naar de populariteitscijfers van Trump kijkt, moet concluderen dat er weinig Amerikanen zijn die het komende jaar van mening zullen veranderen over hun president. De aanhang van Trump is kleiner dan het deel van de Amerikanen dat ontevreden over hem is, maar wat vooral opvalt, is dat die percentages eigenlijk immuun zijn voor welke gebeurtenis dan ook.