Kleurt het parlement straks kaki? Als het aan N-VA ligt, mogen militairen opkomen bij alle verkiezingen

Over de politieke rechten van militairen wordt al jarenlang gedebatteerd in het federaal parlement. Weinig mensen weten het, maar tot vandaag mogen de Belgische militairen niet opkomen bij nationale verkiezingen. Militairen met politieke ambities kunnen zich alleen uitleven in de lokale politiek. Ze mogen gemeenteraadslid worden, maar geen parlementslid.

Kaki in het parlement, dat ligt gevoelig. Historisch gezien is er de angst voor de militaire dictatuur. Vandaag leeft vooral de vrees voor de neutraliteit van het leger. Wat als straks de halve legerstaf zich plots engageert voor pakweg het Vlaams Belang? Hoe zal dat het imago van het leger beïnvloeden en welke gevolgen heeft dit voor de werking van de krijgsmacht zelf?

2024

N-VA vindt dat militairen een kans verdienen in de Wetstraat. De partij bepleit al langer een uitbreiding van de politieke rechten van militairen. Hun defensiespecialist Peter Buysrogge heeft een nieuw wetsvoorstel klaar, dat vandaag wordt behandeld in de commissie Landsverdediging. “We vinden dat onze militairen vanaf 2024 moeten kunnen deelnemen aan de regionale, federale en Europese verkiezingen. Ze zouden een meerwaarde vormen voor de politiek”, benadrukt hij.

In onder meer Nederland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Portugal en Denemarken kunnen militairen zich al verkiesbaar stellen op alle politieke niveaus, duidt Buysrogge. “Een hedendaags leger maakt deel uit van de maatschappij. Militairen moeten zich dus ook verkiesbaar kunnen stellen. Als ze verkozen worden, moeten ze dan tijdelijk afstand nemen van hun job.”

Franstaligen

Het is afwachten of het N-VA-voorstel een meerderheid zal halen in het parlement. Aan Vlaamse kant lijken de meeste partijen ervoor gewonnen. Open Vld noemt de uitbreiding van de politieke rechten van militairen een logische stap. “Voor mijn partij geldt het gelijkheidsbeginsel ook voor militairen”, zegt liberaal parlementslid Tim Vandenput. 

Bij sp.a klinkt een gelijkaardig geluid. “We zullen onze steun verlenen aan dit voorstel”, zegt parlementslid Kris Verduyckt.

Het probleem lijkt zich bij de Franstalige partijen te situeren. Daar wordt voorbehoud gemaakt. Onder meer de Franstalige liberalen maken zich vooral zorgen over de werking van het leger. Zij staan erop dat partijpolitiek buiten de muren van de kazernes wordt gehouden. In het N-VA-voorstel is een verbod op politieke affiches en reclame in de kazernes opgenomen.

ACMP, de grootste militaire vakbond, reageert sceptisch op het voorstel. Volgens de bond hebben militairen “momenteel heel andere prioriteiten”. De krijgsmacht kampt met een personeelstekort en geldproblemen. Ook ACMP vreest voor de neutraliteit van het leger. “Competent en neutraal zijn: dat zijn de belangrijkste voorwaarden voor het draagvlak van het leger.”