Op de vooravond van het verdict in zijn impeachmentproces, hield de Amerikaanse president een – voor zijn doen – beheerste State of the Union-toespraak. Het hoofdthema was de ‘grote Amerikaanse comeback’ die volgens hem aan de gang is. Opvallend waren enkele venijnige uitwisselingen tussen hem en de Democratische leider Nancy Pelosi.
Trump had duidelijk de presidentsverkiezingen komende november in het achterhoofd toen hij deze speech vormgaf. ‘Het grote Amerikaanse bloedbad’ waar hij het bij zijn aantreden nog over had in 2017, ruimde plaats voor ‘de grote Amerikaanse comeback’ waar hij naar eigen zeggen voor zorgde. De aanstaande campagne tegen de Democratische presidentskandidaat framede hij als een strijd om de opmars van het socialisme in de Verenigde Staten te stuiten.
‘Aan zij die thuis aan het kijken zijn, ik verzeker u: we zullen nooit toelaten dat het socialisme de Amerikaanse gezondheidszorg kapotmaakt’, klonk het gewichtig. De Amerikaanse overheid spendeert veruit het meeste per capita aan gezondheidszorg van alle OESO-landen (zo’n 8.047 dollar per capita), en toch heeft de bevolking de laagste levensverwachting van die groep (78,7 jaar).
Politieke kleutertuin
Het was een avond waarin het verval van de Amerikaanse politiek pijnlijk zichtbaar werd. Toen Trump aan zijn spreekgestoelte aankwam en hij een kopie van zijn speech aan Nancy Pelosi gaf, bood die laatste haar hand aan. Trump draaide zich om zonder die te schudden.
Pelosi is de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, en was een van de gangmakers van het impeachmentonderzoek naar Trump.
Enkele momenten later kondigde zij Trump aan met een summier ‘Leden van het congres, de president van de Verenigde Staten’. De traditionele aankondiging in dat geval luidt nochtans als volgt. ‘Leden van het Congres, ik heb het grote voorrecht en de duidelijke eer u de president van de Verenigde Staten te mogen voorstellen.’
Het gebikkel ging gewoon door toen Trump zijn toespraak had afgerond. Pelosi verscheurde, met walging op haar gezicht, haar papieren exemplaar van de speech in het volle zicht van de televisiecamera’s, terwijl Trump zijn rug naar haar had gedraaid.
Leugens en halve waarheden
Tijdens de toespraak werd de waarheid ook geweld aangedaan. Toen Trump opriep dat er dringend een wetsvoorstel moest komen om de kosten van geneesmiddelen op voorschrijving te verlagen, was er gejoel te horen op de banken van de Democraten. Zij hebben namelijk al vorige winter zo’n wetsvoorstel gestemd, maar dat wordt al meer dan een jaar tegengehouden door de Republikeinen in de Senaat. Enkele andere beweringen van de president:
‘De USMCA zal bijna 100.000 nieuwe, goedbetaalde Amerikaanse jobs in de auto-industrie creëren.’
Amerikaans president Trump tijdens zijn State of the Union.
De USMCA is een handelsakkoord tussen de VS, Canada en Mexico. Trump onderhandelde dat vorig jaar ter vervanging van NAFTA. De Internationale Handelscommissie, een Amerikaans federaal agentschap dat handelsadvies geeft aan de regering, schatte dat het akkoord zo’n 28.000 jobs in de autosector zal creëren.
‘We zullen patiënten met reeds bestaande aandoeningen altijd beschermen.’
Amerikaans president Trump tijdens zijn State of the Union.
Trump heeft het hier over patiënten met een slechte medische voorgeschiedenis, voor wie het zeer moeilijk is om aan een ziekteverzekering te geraken in de VS. De president heeft actief stappen genomen om de bescherming voor Amerikanen met reeds bestaande gezondheidsproblemen te verzwakken of op te heffen. Hij verdedigde wetgeving met dat doel en heeft regels afgeschaft die bescherming voorzagen. Bovendien procedeert zijn ministerie van Justitie momenteel om de ‘Affordable Care Act’, beter bekend als Obamacare, ongrondwettelijk te verklaren.
Die wetgeving, die stamt uit de periode van Barack Obama, is een poging om de Amerikaanse burger betaalbare ziekteverzekering van overheidswege aan te bieden. Het Amerikaanse systeem bestaat namelijk voornamelijk uit – peperdure – private ziekteverzekeringen.
De jaarlijkse toespraak waarin de Amerikaanse president de staat van het land bespreekt, kan misschien vruchten afwerpen voor zowel de Republikeinse als de Democratische verkiezingscampagnes. Maar het was geen hoogdag voor de Amerikaanse politiek.
